TFA còn cung cấp cho các nước đang phát triển và các nước kém phát triển một giai đoạn chuyển tiếp tùy ý để thực hiện các quy định cụ thể sau khi đã đảm bảo đủ năng lực. Các doanh nghiệp nên theo dõi về lịch trình thực hiện để có thể tận dụng tốt nhất những gì TFA cung cấp.

Việc linh hoạt cho các nước đang phát triển và các nước kém phát triển để xác định các loại quy định cụ thể trong điều khoản TFA đòi hỏi thời gian thực hiện dài hơn và hỗ trợ kỹ thuật nhiều hơn. Một số khung thời gian không nhất quán trong việc thực hiện TFA có thể sẽ gây ra sự tốn kém chi phí, tuy nhiên cũng sẽ có những cơ hội xuất hiện khi thực hiện các cam kết này.a

Điều quan trọng là các doanh nghiệp phải nhận thức được lịch trình thực hiện của mỗi nước tham gia. Các kế hoạch thực hiện dựa trên ba loại quy định: Danh mục A bao gồm các điều khoản được thực hiện vào thời điểm TFA có hiệu lực; Loại B bao gồm các điều khoản được thực hiện sau giai đoạn chuyển đổi kể từ ngày bắt đầu có hiệu lực; Và loại C bao gồm các điều khoản yêu cầu hỗ trợ và hỗ trợ xây dựng năng lực. Nắm chắc tiến độ thực hiện của mỗi quốc gia sẽ giúp các doanh nghiệp trong việc đánh giá chi phí thương mại của họ.

Ngoài ra, TFA còn đưa ra Cơ chế Thỏa thuận về Thuận lợi hoá Thương mại (Trade Facilitation Agreement Facility), một khuôn khổ cho các nước đang phát triển để nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật cần thiết từ các nước phát triển. TFA cũng cho phép các quốc gia có một thời gian ân hạn trong đó để thiết lập một sự hiểu biết về các quy tắc và thủ tục điều chỉnh việc giải quyết tranh chấp.

• Tính minh bạch: TFA bao gồm các điều khoản yêu cầu công bố và tinh giản các luật, quy định và thông tin liên quan đến lưu chuyển hàng hoá; Thiết lập kênh thông tin phản hồi về luật mới và sửa đổi; Thủ tục kháng cáo hành chính và xem xét lại pháp luật; Và thủ tục xét xử minh bạch. Các nước thành viên cũng sẽ được yêu cầu thực hiện các biện pháp nhằm tăng cường tính khách quan liên quan đến kiểm tra hải quan và các khoản phụ thu đối với hàng nhập khẩu và xuất khẩu.

• Hiệu quả: TFA đưa ra các biện pháp như xử lý trước khi đến, thanh toán điện tử và kiểm tra sau thông quan để đảm bảo việc thông quan hàng hóa nhanh. Các quy định đặc biệt đối với việc lưu kho đúng cách đối với hàng hoá dễ hư hỏng được thực hiện để đảm bảo việc phát hành nhanh nhằm ngăn ngừa sự mất mát hoặc hư hỏng có thể tránh được. Ngoài ra, TFA nhằm mục đích giới thiệu một cơ chết “một cửa”, theo đó các thương nhân chỉ phải nộp tài liệu thông qua một điểm nhập cảnh duy nhất cho các cơ quan chức năng tham gia, để đơn giản hóa thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu và quá cảnh.

• Tăng cường hợp tác giữa các quốc gia thành viên: TFA nhằm mục đích đảm bảo sự hợp tác giữa các cơ quan hải quan của các nước thành viên và các cơ quan biên giới thông qua các phương tiện khác nhau như trao đổi thông tin, trao đổi thông tin lẫn nhau và các thoả thuận song phương và khu vực.

Các doanh nghiệp đa quốc gia và các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) hoạt động ở các nước đang phát triển có thể đạt được lợi từ TFA nếu chính phủ của họ có những hành động thích hợp, các câu hỏi sau đây có thể đánh giá được mức độ thực hiện:

• Các cơ quan chức năng có chủ động xác định và sửa đổi các quy định và thủ tục nhằm tạo thuận lợi cho quá cảnh hàng hoá tự do hay không?

• Các cơ quan xuất nhập khẩu biên giới có hợp tác với các cơ quan tương tự của các nước thành viên WTO để tạo thuận lợi cho thương mại xuyên biên giới hay không?

• Các cơ quan có thẩm quyền đang làm gì để cải thiện tính minh bạch trong các quy định, thủ tục hải quan và các đơn đăng ký trước? Chính quyền có thiết lập các kênh để phản hồi và tham vấn không? Có bất kỳ kỷ luật nào được thiết lập liên quan đến phí bắt buộc đối với xuất nhập khẩu hàng hoá?

• Yêu cầu các cơ quan có thẩm quyền thông qua các thủ tục trước khi hàng nhập khẩu đến nhằm mục đích đẩy nhanh việc thả hàng ra khi đến nơi có được thực hiện hay không?

Để tận dụng được lợi thế TFA, các doanh nghiệp nên xem xét:

• Thiết lập một cuộc đối thoại với các cơ quan có trách nhiệm cải cách thủ tục hải quan.

• Tiếp cận với các đại diện của các cuộc đàm phán TFA và thúc giục họ đảm bảo hỗ trợ kỹ thuật và nâng cao năng lực từ các nguồn lực sẵn có trong khuôn khổ TFA.

• Tiến hành Đánh giá Nhu cầu Thúc đẩy Thương mại của WTO để xác định loại hỗ trợ kỹ thuật mà bạn cần và xác định xem chính phủ cần thực hiện TFA trong bao lâu.

• Xác định các cơ sở và tổ chức sẵn có cho các quốc gia sẽ hỗ trợ thực hiện TFA. Các tổ chức sau đây cung cấp một số chương trình:

1. Tham dự hội thảo Hướng dẫn Tạo thuận lợi và Buôn bán Thương mại của OECD nhằm mục đích trang bị cho các nhà hoạch định chính sách và những người tham gia khác về các biện pháp thực hiện thương mại khác nhau.

2. Xem Hướng dẫn Thực hiện Thuận lợi hoá Thương mại của UNECE, một cổng trực tuyến giúp các doanh nghiệp hiểu được các ưu tiên của TFA và các chiến lược thực hiện.

3. Tiếp cận với các tổ chức như Hội nghị Liên hợp quốc về Phát triển Thương mại, Ủy ban Kinh tế Liên hợp quốc của Liên minh châu Âu (UNECE) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) tổ chức hội thảo, hướng dẫn và chương trình để xây dựng nhận thức về xây dựng Chính sách thương mại, đàm phán và thỏa thuận.

• Củng cố sự hỗ trợ từ các chương trình trợ giúp của các nhà tài trợ quốc tế. Các chương trình này bao gồm:

1. Chương trình hỗ trợ TLS của Ngân hàng Thế giới về vốn tài trợ và trợ cấp để hỗ trợ các nước kém phát triển, đáp ứng các chi phí quản lý do TFA áp đặt;

2. Các khoản đóng góp thường xuyên của EU vào quỹ uỷ thác thương mại thuận lợi hóa thương mại của WTO để cho phép các quan chức ít nhất là các nước phát triển tham gia các cuộc họp về tạo thuận lợi cho thương mại.

Nguồn: hoinhap.org.vn