“Sự hiện diện của phái đoàn cấp cao, đông đảo này phản ánh cam kết vững chắc và nghiêm túc của Uzbekistan đối với việc gia nhập WTO. Tôi đặc biệt chào mừng ông Azizbek Urunov, người được bổ nhiệm vào tháng 6/2023 làm Đại diện đặc biệt của Tổng thống về các vấn đề WTO và Trưởng đoàn đàm phán mới về việc gia nhập WTO”, Chủ tịch Ban Công tác, Đại sứ Yun Seong-deok (Hàn Quốc) cho biết.
Quá trình gia nhập của Uzbekistan chính thức được nối lại vào tháng 7 năm 2020 với cuộc họp Ban công tác lần thứ 4. Hai cuộc họp nữa diễn ra vào tháng 6 năm 2022 và tháng 3 năm 2023.
“Với cuộc họp ngày hôm nay, điều rõ ràng là khoảng thời gian giữa các chu kỳ của Ban công tác đã trở nên ngắn hơn nhiều, cho thấy các cuộc đàm phán đang tăng cường với sự tương tác thường xuyên hơn giữa Uzbekistan và các thành viên WTO, cả về tiếp cận thị trường và theo dõi các quy tắc”, Chủ tịch Ban Công tác lưu ý.
Đại sứ Yun nhấn mạnh rằng kể từ tháng 3/2023, Uzbekistan đã duy trì sự tham gia kỹ thuật, cả trên các mặt trận song phương và đa phương. Từ tháng 6 – 10/2023, cơ quan này đã đệ trình một số tài liệu cập nhật cho cuộc họp của Ban công tác lần thứ 7 và đưa ra một số biện pháp thể chế và chính sách quan trọng nhằm đẩy nhanh các cuộc đàm phán gia nhập.
Ngoài ra, một số đại diện của Ban Thư ký WTO đã đến thăm Tashkent vào tháng 9 và tháng 10/2023 để làm việc với Trưởng đoàn đàm phán và nhóm đàm phán liên cơ quan nhằm chuẩn bị cho cuộc họp này.
Trong tuyên bố sau cuộc họp, ông Khodjayev nhấn mạnh một số thay đổi về thể chế mà Uzbekistan đã thực hiện để thúc đẩy các cuộc đàm phán, bao gồm việc thành lập một cơ quan đặc biệt trong Bộ Tư pháp để đảm bảo tuân thủ các quy định của WTO và thành lập các bộ phận WTO ở 20 bộ và cơ quan.
Ông Khodjaev trấn an các thành viên WTO rằng Uzbekistan đã thành lập một nhóm đàm phán vững chắc. “Chúng tôi trở lại Geneva với tinh thần sảng khoái. Nhóm đàm phán còn trẻ và đầy tham vọng, cam kết sâu sắc và sẵn sàng đóng góp về mặt kỹ thuật và tính xây dựng”, ông Khodjaev nói thêm.
Trong bài phát biểu trước Ban công tác, Phó Tổng Giám đốc WTO Xiangchen Zhang hoan nghênh những thay đổi về thể chế đối với nhóm đàm phán, sự phối hợp trong nước và các đầu vào đàm phán bổ sung mà Tashkent đưa ra. Đặc biệt, ông Xiangchen Zhang khen ngợi việc thể chế hóa cơ chế rà soát pháp lý để đảm bảo tính nhất quán với các quy định của WTO. Ông Xiangchen Zhang nói: “Điều này cực kỳ quan trọng và sẽ có tác động mang tính hệ thống lâu dài” đối với sự phát triển của hệ thống pháp luật đất nước.
“Tôi tin tưởng rằng những nỗ lực này phản ánh rất nhiều tầm nhìn của Tổng thống (Shavkat) Mirziyoyev rằng quá trình gia nhập cần mang lại kết quả rõ ràng và ghi lại các cột mốc quan trọng trong năm nay. Như các bạn đã biết, Tổng Giám đốc Ngozi Okonjo-Iweala đã theo dõi việc gia nhập này với sự quan tâm tích cực và liên tục hỏi về tiến triển trong các cuộc đàm phán”, ông Xiangchen Zhang nói.
Vào tháng 9/2023, Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala đã gặp Tổng thống Mirziyoyev và nhắc lại sự hỗ trợ của Ban Thư ký, bao gồm cả việc xây dựng lộ trình hỗ trợ kỹ thuật (TA). Nhóm gia nhập đã đến thăm Tashkent vào tháng 10/2023 và làm việc với nhóm đàm phán về lộ trình. Điều này sẽ làm cơ sở cho việc cung cấp hỗ trợ kỹ thuật có mục tiêu và hiệu quả bởi tất cả các đối tác, do Ban Thư ký WTO điều phối.
Uzbekistan đưa tin về việc ký kết các thỏa thuận song phương với 5 thành viên kể từ cuộc họp Ban công tác gần đây nhất, bao gồm Georgia, Mông Cổ, Nigeria, Türkiye và Vương quốc Ả Rập Saudi. Việt Nam cũng tích cực tham gia với 31 thành viên trong các cuộc đàm phán tiếp cận thị trường song phương.
Ban Công tác tiếp tục kiểm tra chế độ ngoại thương của Uzbekistan, dựa trên bản sửa đổi lần thứ hai của Ban Thư ký về Tóm tắt thực tế về số điểm đã nêu và các tài liệu hỗ trợ khác, trong đó bao gồm Bảng hỗ trợ nông nghiệp cập nhật cho giai đoạn 2020-2022. Trước cuộc họp, Uzbekistan cũng đã đệ trình Kế hoạch hành động về tạo thuận lợi thương mại, các biện pháp về rào cản kỹ thuật trong thương mại (TBT), các vấn đề vệ sinh và kiểm dịch động thực vật (SPS) và sở hữu trí tuệ cũng như danh sách các đoạn cam kết dự thảo bổ sung.
Về pháp luật, Uzbekistan đã trình bày những phát triển lập pháp mới nhất trên cơ sở Kế hoạch hành động lập pháp cập nhật, như một phần tiếp theo của bản sửa đổi trước đó được đệ trình vào tháng 7/2023 và nhấn mạnh tiến bộ ổn định trong việc thực hiện luật tuân thủ WTO trong các lĩnh vực phí hải quan, TBT, SPS, tạo thuận lợi thương mại, quá cảnh, sở hữu trí tuệ, cấp phép nhập khẩu và các lĩnh vực khác. Trước cuộc họp, Tashkent cũng đã lưu hành một tài liệu tham vấn với thông tin về quá trình thông qua luật và thứ bậc của các công cụ pháp lý, liệt kê 23 điều luật, bao gồm 14 dự thảo, ngoài 16 điều luật được đệ trình trong tháng 7/2023.
Chủ tịch Khodjaev lưu ý rằng Uzbekistan đã tăng cường đáng kể nỗ lực hài hòa luật pháp quốc gia với các quy định của WTO, bao gồm cả việc thành lập Cục Hài hòa hóa pháp luật quốc gia mới với các hiệp định WTO trực thuộc Bộ Tư pháp.
Bước tiếp theo
Về mặt song phương, Uzbekistan được yêu cầu chia sẻ các đề nghị tiếp cận thị trường đã sửa đổi về hàng hóa và dịch vụ với các thành viên quan tâm. Uzbekistan và các thành viên WTO cũng được khuyến khích tăng cường tham gia để kết thúc đàm phán.
Trên mặt trận đa phương, các thành viên được mời gửi câu hỏi, nhận xét và đề xuất dự thảo cam kết trước ngày 14/12/2023. Uzbekistan được yêu cầu trả lời các câu hỏi của các thành viên, làm cơ sở để Ban Thư ký cập nhật tài liệu đa phương cho cuộc họp tiếp theo, cùng với các tài liệu khác được yêu cầu, như bảng câu hỏi thương mại nhà nước sửa đổi, dự thảo thông báo trợ cấp sửa đổi và thông tin bổ sung về cạnh tranh xuất khẩu.
Về pháp luật, Tashkent được mời sửa đổi Kế hoạch hành động lập pháp của mình và cung cấp các bản sao của luật liên quan đến thương mại đã được ban hành và dự thảo. Ngày cụ thể cho cuộc họp tiếp theo của Ban công tác sẽ được công bố sau khi tất cả các đầu vào phục vụ đàm phán cần thiết đã sẵn sàng.

Nguồn: Vitic/ www.wto.org/english/news_e/news23_e/acc_16nov23_e.htm