AsemconnectVietnam - Mặc dù trong tháng 2/2024, xuất khẩu bạo chỉ tăng trưởng nhẹ, nhưng tổng 2 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu gạo của Việt Nam vẫn tăng 20,4% về lượng, tăng 55,7% về kim ngạch và tăng 29,4% về giá so với cùng kỳ năm 2023.

Xuất khẩu gạo của Việt Nam 2 tháng đầu năm 2024
Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, trong tháng 2/2024 xuất khẩu gạo của Việt Nam tăng 9,9% về lượng và tăng 3,1% kim ngạch so với tháng 1/2024 nhưng giá giảm 6,2%, đạt 562.943 tấn, tương đương 373,37 triệu USD, giá trung bình 663,3 USD/tấn. Tính chung cả 2 tháng năm 2024, xuất khẩu gạo tăng 20,4% về lượng, tăng 55,7% về kim ngạch và tăng 29,4% về giá so với 2 tháng năm 2023, đạt gần 1,08 triệu tấn, tương đương trên 735,58 triệu USD, giá trung bình 684,2 USD/tấn.
Các thị trường xuất khẩu gạo chủ yếu của Việt Nam 2 tháng đầu năm 2024
Gạo của Việt Nam xuất khẩu nhiều nhất sang thị trường Philippines trong 2 tháng năm 2024, chiếm 46,5% trong tổng lượng và chiếm 45,8% trong tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của cả nước, đạt 500.195 tấn, tương đương 337,05 triệu USD, giá 673,8 USD/tấn, tăng 24,4% về lượng, tăng 64,7% về kim ngạch và tăng 32,3% về giá so với 2 tháng năm 2023; riêng tháng 2/2024 xuất khẩu đạt 219.251 tấn, tương đương 142,76 triệu USD, giá 651 USD/tấn, giảm 22% về lượng, giảm 26,5% kim ngạch và giảm 5,8% về giá so với tháng 1/2024.
Xuất khẩu gạo sang Indonesia đứng thứ 2 thị trường, tăng mạnh 52,4% về lượng, tăng 110,5% kim ngạch và tăng 38% về giá so với 2 tháng năm 2023, đạt 219.165 tấn, tương đương 141,69 triệu USD, giá 646,5 USD/tấn, chiếm 20,4% trong tổng lượng và chiếm 19,3% trong tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của cả nước.
Tiếp theo, xuất khẩu gạo sang thị trường Malaysia tăng 112,3% về lượng, tăng 145,3% kim ngạch và tăng 15,5% về giá so với 2 tháng năm 2023, đạt 38.257 tấn, tương đương 24,7 triệu USD, giá trung bình 645,6 USD/tấn, chiếm trên 3% trong tổng lượng và tổng kim ngạch.
Dự báo giá gạo năm 2024
Theo thông tin từ tinnhanhchungkhoan, dự báo, giá gạo còn tăng trong năm 2024, do nguồn cung bị thắt chặt, trong khi đó, nhu cầu nhập khẩu của nhiều quốc gia có xu hướng gia tăng. Cụ thể, nguồn cung gạo toàn cầu không còn dồi dào khi Ấn Độ - chiếm tới 40% sản lượng toàn cầu - giảm sản lượng 4 triệu tấn so với niên vụ trước, chỉ còn 132 triệu tấn; các thị trường khác như Philippines, Indonesia, Campuchia, Thái Lan… cũng được dự báo giảm sản lượng do tác động của hiện tượng El Nino và biến đổi khí hậu.
Tồn kho cuối kỳ toàn cầu niên vụ 2023 - 2024 ước tính khoảng 167,2 triệu tấn, giảm 8,6 triệu tấn so với niên vụ trước và là mức tồn kho thấp nhất trong 6 niên vụ trở lại đây.
Dự báo xuất khẩu gạo của Việt Nam năm 2024
Năm 2024, theo dự báo của nhiều chuyên gia, tình hình thế giới vẫn sẽ có nhiều khó khăn, nhưng xuất khẩu gạo của Việt Nam đã có tín hiệu lạc quan ngay từ những tháng đầu năm.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nguồn cung gạo toàn cầu năm 2024 dự báo giảm, nhiều quốc gia hạn chế xuất khẩu, trong khi đó, nhu cầu nhập khẩu của nhiều quốc gia có xu hướng tăng…, tạo dư địa cho gạo Việt Nam gia tăng xuất khẩu và có được mức giá bán tốt hơn. Ước tính, 2024 sẽ là năm liên tiếp xuất khẩu gạo vượt 8 triệu tấn, mang về khoảng 5 tỷ USD. Đơn hàng xuất khẩu từ các thị trường chủ lực như Philippines, Indonesia, Trung Quốc đang đổ dồn về Việt Nam. Đây là 3 thị trường nhập nhiều gạo nhất của nước ta.
Ông Phùng Văn Thành, tham tán thương mại Việt Nam tại Philippines cho biết, năm 2023, kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Philippines đạt 3,1 triệu tấn, trị giá 1,75 tỷ USD. Năm 2024, gạo Việt Nam dự báo sẽ vẫn giữ vị trí số 1 tại Philippines và còn nhiều cơ hội để doanh nghiệp tiếp tục khai thác mở rộng thị trường, gia tăng kim ngạch xuất khẩu.
Indonesia, nước nhập khẩu gạo lớn thứ 2 của Việt Nam cũng tăng nhập khẩu để đảm bảo an ninh lương thực. Tính tới tháng 2/2024, Indonesia đã trải qua 8 tháng thâm hụt gạo liên tiếp do sản xuất trong nước thiếu hụt so với nhu cầu.
Theo thông tin từ ông Phạm Thế Cường, tham tán thương mại Việt Nam tại Indonesia, Chính phủ Indonesia sẽ sớm mở thầu mua thêm gạo, ngoài đợt mở thầu thu mua 500.000 tấn gạo vào ngày 17/1/2024 vừa qua (trong đó, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam đã thắng thầu cung cấp hơn 300.000 tấn).
Với thị trường Trung Quốc, nhu cầu tiêu thụ gạo mỗi năm lên tới 150 triệu tấn. Ông Nông Đức Lai, tham tán thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc dự báo, năm nay, khả năng Trung Quốc sẽ tăng cường nhập khẩu gạo để điều tiết hài hòa giữa nhập khẩu và sản xuất nhằm bảo đảm an ninh lương thực. Do đó, xuất khẩu gạo sang thị trường tỷ dân có thể vượt xa con số hơn 900.000 tấn của năm 2023, giá xuất khẩu cũng có cơ hội để tăng hơn nữa.
Xuất khẩu trong năm 2023 vượt 8 triệu tấn là kết quả cao nhất trong lịch sử ngành lúa gạo Việt Nam kể từ khi tham gia xuất khẩu (năm 1989), khẳng định Việt Nam tiếp tục là một trong 3 quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, chiếm khoảng 15% tổng lượng gạo xuất khẩu toàn cầu, bên cạnh Ấn Độ và Thái Lan.
Năm 2024, với khả năng sản xuất 43 triệu tấn thóc, ngành gạo đảm bảo đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu trên 8 triệu tấn. Tuy nhiên, theo ông Trần Quốc Toản, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), thị trường xuất khẩu gạo vẫn chưa đa dạng, còn phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống như Philippines, Trung Quốc,
Các biện pháp để đạt hiệu quả trong xuất khẩu gạo năm 2024
Để xuất khẩu gạo năm 2024 hiệu quả, Bộ Công thương cho hay, Bộ sẽ theo dõi sát tình hình thị trường thương mại gạo thế giới, động thái của các nước sản xuất, xuất khẩu lớn, kịp thời thông tin tới các bộ, ngành, Hiệp hội Lương thực Việt Nam, thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo để chủ động, điều tiết hoạt động sản xuất, kinh doanh xuất khẩu gạo.
Trong chỉ đạo mới nhất về việc đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu lúa, gạo bền vững, minh bạch, hiệu quả trong tình hình mới, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nghiên cứu thúc đẩy triển khai sàn giao dịch hàng hóa nông sản, trong đó có sàn giao dịch thóc gạo để đảm bảo công khai, minh bạch trong kinh doanh lúa, gạo. Cùng với đó, xây dựng thí điểm mô hình đưa thương lái vào chuỗi giá trị ngành hàng lúa, gạo để vừa phát huy vai trò là cầu nối giữa người dân và doanh nghiệp, vừa hạn chế những rủi ro có thể xảy ra cho các bên tham gia chuỗi giá trị.
Trước bối cảnh thị trường với cơ hội và thách thức đan xen, để tiếp tục triển khai thực hiện những nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, đảm bảo mục tiêu điều hành, tận dụng tốt cơ hội để tiếp tục xuất khẩu tốt sang các thị trường truyền thống và tiếp cận, gia tăng thị phần tại các quốc gia còn nhiều tiềm năng, góp phần đẩy mạnh xuất khẩu gạo trong thời gian tới, ông Trần Quốc Toản - Phó Cục trưởng Cục Xuất Nhập khẩu cho biết, Bộ Công Thương sẽ khẩn trương rà soát, hoàn thiện Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 107/2018/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý cho cơ chế xuất khẩu gạo, tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và thuận lợi cho các thương nhân xuất khẩu gạo.
Bên cạnh đó, sẽ phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn chủ động đàm phán để đa dạng hóa các thị trường xuất khẩu, tận dụng cơ hội chiếm lĩnh các thị trường mới, tiềm năng để tăng cường tính cạnh tranh cho ngành hàng gạo Việt Nam.
Tiếp tục theo dõi sát tình hình thị trường thương mại gạo thế giới, động thái của các nước sản xuất, xuất khẩu lớn, kịp thời thông tin tới các bộ, ngành, Hiệp hội Lương thực Việt Nam, thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo để chủ động, điều tiết hoạt động sản xuất, kinh doanh xuất khẩu gạo.
Tiếp tục linh hoạt tổ chức, triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại, kết hợp giữa hình thức truyền thống và trực tuyến nhằm tăng cường thúc đẩy quan hệ hợp tác về thương mại gạo với các thị trường truyền thống như Indonesia, khu vực châu Phi, Trung Quốc…; khai thác các thị trường ngách với chủng loại gạo thơm, gạo chất lượng cao mà ta đã thâm nhập được trong các năm vừa qua là EU, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, khu vực Bắc Mỹ… Tổ chức tốt việc triển khai nhiệm vụ thực hiện Chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam đến năm 2030.
Về nâng cao năng lực, phát triển chuỗi cung ứng, ông Trần Quốc Toản cho hay, Bộ Công Thương sẽ hướng dẫn, hỗ trợ thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh doanh, thông tin thị trường, đàm phán, ký kết, thực hiện hợp đồng xuất khẩu, xử lý tranh chấp thương mại quốc tế.
Tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan có liên quan để nắm bắt thông tin; hỗ trợ địa phương và các thương nhân cải tiến đồng bộ chuỗi cung ứng ngành lúa gạo theo hướng bền vững; ứng dụng công nghệ để đảm bảo đầu ra, nâng cao chất lượng và trị giá sản phẩm gạo.
Tiếp tục phối hợp Hiệp hội Lương thực Việt Nam tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của thương nhân về các quy định tại các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, hiệp định song phương để tận dụng tối đa lượng hạn ngạch thuế quan dành cho lượng hạn ngạch cho Việt Nam.
CK
Nguồn: VITIC/congthuong.vn