AsemconnectVietnam - Giá gạo toàn cầu, hiện đang ở mức cao nhất trong 11 năm và sẽ tiếp tục tăng sau khi Ấn Độ chuyển sang tăng cường thanh toán cho nông dân, ngay khi thời tiết El Nino ảnh hưởng đến sản lượng của các nhà sản xuất chính và các mặt hàng chủ lực thay thế trở nên đắt đỏ hơn đối với người nghèo người châu Á và người châu Phi.

Ấn Độ chiếm hơn 40% xuất khẩu gạo thế giới, tương đương 56 triệu tấn trong năm 2022, nhưng tồn kho thấp đồng nghĩa với việc cắt giảm xuất khẩu sẽ đẩy giá lương thực tăng cao do cuộc xung đột của Nga vào Ukraine trong năm 2022 và ảnh hưởng của thời tiết thất thường.
B.V. Krishna Rao, chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo (REA) cho biết: “Ấn Độ là nhà cung cấp gạo rẻ nhất. Vì vậy khi giá gạo của nước này tăng lên do giá hỗ trợ tối thiểu mới, các nhà cung cấp khác cũng bắt đầu tăng giá."
Gạo là lương thực chính của hơn 3 tỷ người và gần 90% cây trồng sử dụng nhiều nước được sản xuất ở châu Á, nơi mô hình thời tiết El Nino thường mang lại lượng mưa thấp hơn.
Tuy nhiên, ngay cả trước khi hiện tượng thời tiết có thể làm gián đoạn sản xuất, chỉ số giá gạo toàn cầu của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp vẫn dao động trên mức cao nhất trong 11 năm.
Điều đó xảy ra bất chấp dự báo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) về sản lượng gần kỷ lục ở tất cả 6 nhà sản xuất hàng đầu toàn cầu - Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan và Việt Nam.
Nitin Gupta, phó chủ tịch kinh doanh gạo của Olam Ấn Độ cho biết: “Tác động của El Nino không chỉ giới hạn ở bất kỳ quốc gia nào; nó ảnh hưởng đến sản lượng gạo ở hầu hết các nước sản xuất”.
Giá gạo xuất khẩu của Ấn Độ đã tăng 9% lên mức cao nhất trong 5 năm, sau khi giá gạo thông thường vụ mới tăng 7% vào tháng liền trước mà chính phủ trả cho nông dân.
Giá xuất khẩu ở Thái Lan và Việt Nam đã tăng lên mức cao nhất trong hơn hai năm kể từ khuyến khích đó, nhằm thu hút phiếu bầu của nông dân trong cuộc bầu cử cấp bang quan trọng của Ấn Độ trong năm nay và cuộc tổng tuyển cử vào năm tới.
Trong những tháng gần đây, giá đường, thịt và trứng đã tăng lên mức cao nhất trong nhiều năm trên toàn thế giới, sau khi các nhà sản xuất cắt giảm xuất khẩu để kiềm chế chi phí trong nước.
Bất chấp dự báo về một vụ mùa bội thu ở châu Á, một số nhà kinh doanh toàn cầu cho rằng El Nino sẽ làm giảm sản lượng của tất cả các nhà sản xuất gạo chính.
“Giá gạo đã tăng do nguồn cung hạn chế. Nếu sản xuất giảm, giá cả sẽ tăng lên." Olam's Gupta cho biết thêm.
USDA cho biết dự trữ gạo toàn cầu sẽ giảm xuống mức thấp nhất trong 6 năm là 170,2 triệu tấn vào cuối niên vụ 2023/24, do dự trữ tại các nhà sản xuất hàng đầu Trung Quốc và Ấn Độ giảm, sau khi nhu cầu gia tăng trong những năm gần đây.
Giá gạo có thể tăng 20%
Giá có thể tăng 20% hoặc hơn nếu sản lượng giảm mạnh, do hiện tượng thời tiết El Nino đã ảnh hưởng đến vụ lúa thứ hai ở hầu hết các quốc gia châu Á sẽ thấp hơn bình thường, một đại lý ngũ cốc có trụ sở tại New Delhi cho biết.
Nhà xuất khẩu gạo số 2 Thái Lan kêu gọi nông dân chỉ trồng một vụ lúa sau khi lượng mưa tháng 5 thấp hơn 26% so với bình thường.
Tại Ấn Độ, nơi gieo trồng vụ thứ hai vào tháng 11, diện tích gieo trồng lúa mùa hè tính đến ngày 30/5 đã giảm 26% so với một năm trước, do gió mùa mang đến lượng mưa ít hơn 8% so với bình thường.
Rosa Wang, nhà phân tích của Shanghai JC Intelligence, cho biết thời tiết ở Trung Quốc - nước sản xuất ngũ cốc hàng đầu, không thuận lợi cho vụ thu hoạch đầu vụ nhưng lượng dự trữ cao sẽ cân bằng cung và cầu.
Lạm phát lương thực luôn là mối lo ngại đối với đảng cầm quyền của Ấn Độ, đảng này đã cấm xuất khẩu lúa mì vào năm ngoái và hạn chế xuất khẩu gạo và đường để hạ giá.
Khi các cuộc bầu cử gần kề, việc bắt đầu gieo trồng chậm trong bối cảnh giá cả trong nước tăng cao là mối lo ngại đối với Đảng Bharatiya Janata (BJP) của Thủ tướng Narendra Modi, làm tăng khả năng đảng này có thể hạn chế xuất khẩu hơn nữa.
“Chính phủ Modi đang cố gắng kiềm chế giá lúa mì tăng cao, đó là lý do tại sao họ không ngần ngại áp đặt các hạn chế”, đại lý có trụ sở tại New Delhi, thủ đô Ấn Độ cho biết.
Các quan chức trong ngành cho biết các hạn chế của Ấn Độ sẽ khiến các quốc gia khác phải vật lộn để bù đắp nguồn cung.
Một đại lý có trụ sở tại Singapore của một công ty thương mại toàn cầu cho biết: “Tình hình nguồn cung cực kỳ khan hiếm và xuất khẩu của Ấn Độ giảm có thể khiến giá toàn cầu tăng cao. Do vậy, Myanmar, Pakistan, Thái Lan và Việt Nam có thể tăng xuất khẩu từ 3 triệu đến 4 triệu tấn”. Việc tăng giá cũng làm phức tạp thêm nhiệm vụ xây dựng kho dự trữ.
Himanshu Agarwal, giám đốc điều hành tại Satyam Balajee, một nhà xuất khẩu Ấn Độ, cho biết nhu cầu từ các nước châu Phi đã chậm lại.
Tuy nhiên, một số người mua châu Á, chẳng hạn như Indonesia và Philippines, đã xây dựng kho dự trữ và tăng mua hàng từ nhà cung cấp truyền thống Việt Nam.
Tháng trước Indonesia đã ký một hiệp ước hiếm hoi với Ấn Độ để nhập khẩu 1 triệu tấn gạo nếu El Nino làm gián đoạn nguồn cung trong nước. Indonesia thường mua gạo từ Thái Lan và Việt Nam.
N.Hảo
Nguồn: VITIC/Reuters