AsemconnectVietnam - Triển vọng quan hệ thương mại Việt Nam - Bỉ được đánh giá là rất lạc quan và rộng mở, chủ yếu nhờ vào hiệu quả của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) và vị thế chiến lược của Bỉ là cửa ngõ logistics quan trọng vào thị trường EU.

Một số yếu tố thúc đẩy triển vọng thương mại song phương giữa Việt Nam và Bỉ có thể kể đến bao gồm
Động lực từ EVFTA
Năm 2025 là năm thứ 6 thực thi EVFTA, mang lại nhiều lợi thế cạnh tranh về giá cả cho hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Bỉ. Theo đó, hầu hết các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Bỉ (như thủy sản, dệt may, cà phê) đều đã hoặc đang trong lộ trình giảm thuế về 0%. Điều này giúp doanh nghiệp Việt Nam có lợi thế giá so với các đối thủ cạnh tranh chưa có FTA với EU.
Bỉ liên tục nằm trong nhóm các đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong EU. Kim ngạch thương mại song phương dự kiến tiếp tục tăng trưởng ổn định, với mức tăng trung bình khoảng 10-15% mỗi năm.
Quan hệ đối tác chiến lược trong lĩnh vực nông nghiệp giúp tăng cường chuyển giao công nghệ, nâng cao chất lượng nông sản Việt Nam để đáp ứng các tiêu chuẩn SPS (về vệ sinh và kiểm dịch) khắt khe của EU.
Vị thế cửa ngõ logistics của Bỉ
Bỉ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc đưa hàng hóa Việt Nam vào thị trường chung EU thông qua cảng Antwerp, một trong những cảng biển lớn nhất Châu Âu và là điểm trung chuyển chính cho hàng hóa Việt Nam. Hợp tác trong lĩnh vực logistics, kho bãi và vận tải biển được đẩy mạnh sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang EU nói chung và thị trường Bỉ nói riêng.
Ngoài ra, Bỉ là trung tâm phân phối và logistics lý tưởng, giúp hàng hóa Việt Nam nhanh chóng tiếp cận các thị trường lân cận như Đức, Pháp, Hà Lan.
Cơ hội từ xu hướng phát triển bền vững
Các chính sách "xanh" của Bỉ và EU mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam chuyển đổi và nâng cao giá trị sản phẩm. Cụ thể, nhu cầu về các mặt hàng thân thiện với môi trường, có nguồn gốc bền vững và truy xuất rõ ràng đang tăng cao. Các sản phẩm nông sản, thực phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn GlobalGAP, Organic hay Fair Trade sẽ có lợi thế lớn.
Bỉ là quốc gia có kinh nghiệm trong các dự án năng lượng tái tạo và xử lý chất thải. Hợp tác chuyển giao công nghệ và đầu tư vào kinh tế tuần hoàn sẽ là trọng tâm trong quan hệ song phương Việt Nam – Bỉ.
Để tăng cường xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang thị trường Bỉ, các doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung vào việc tận dụng lợi thế từ Hiệp định EVFTA và vượt qua các rào cản phi thuế quan của EU.
Các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng thương mại Việt – Bỉ
+ Giải pháp tận dụng lợi thế thuế quan (EVFTA)
Giải pháp quan trọng nhất là tối ưu hóa việc hưởng lợi từ mức thuế suất ưu đãi 0% theo EVFTA, tăng cường tuân thủ quy tắc xuất xứ (RoO. Cụ thể đối với hàng dệt may, cần tập trung phát triển chuỗi cung ứng nguyên liệu nội địa hoặc nhập khẩu từ các nước EU/EVFTA để đảm bảo quy tắc "từ vải trở đi". Doanh nghiệp cần nắm vững và thực hiện đúng thủ tục tự chứng nhận xuất xứ (self-certification) để hưởng ưu đãi. Đối với các ngành khác thì cần bảo hồ sơ và quy trình sản xuất đáp ứng nghiêm ngặt các yêu cầu về tỷ lệ hàm lượng giá trị khu vực (RVC) và chuyển đổi mã HS.
Doanh nghiệp Việt Nam cũng cần hợp tác với các đối tác nhập khẩu Bỉ để làm nổi bật lợi thế giá cạnh tranh nhờ mức thuế 0% so với hàng hóa từ các quốc gia chưa có FTA với EU.
+ Giải pháp vượt qua rào cản phi thuế
Đây là thách thức lớn nhất và cần có các giải pháp đồng bộ về nâng cao tiêu chuẩn chất lượng của sản phẩm. Cụ thể:
+ Đối với các sản phẩm nông sản và thủy sản: Đầu tư vào công nghệ sản xuất, kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng hóa chất và thuốc bảo vệ thực vật để đáp ứng mức dư lượng tối đa (MRLs) khắt khe của EU. Đảm bảo có các chứng nhận quốc tế như GlobalGAP, HACCP, BRC, ASC/MSC.
+ Đối với các sản phẩm công nghiệp/phi thực phẩm (TBT): Đảm bảo hàng hóa đạt các tiêu chuẩn kỹ thuật bắt buộc như CE Marking (đối với máy móc, điện tử, đồ chơi) và tuân thủ nghiêm ngặt quy định về hóa chất REACH (đối với dệt may, đồ gỗ).
+ Đầu tư vào hệ thống truy xuất nguồn gốc và minh bạch sản phẩm: Thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc hiệu quả, minh bạch hóa toàn bộ chuỗi cung ứng (từ trang trại đến bàn ăn) thông qua các giải pháp số hóa (ví dụ: mã QR, blockchain). Việc này giúp xây dựng lòng tin và đáp ứng yêu cầu kiểm soát biên giới của EU.
+ Thích ứng với quy định Xanh: Chủ động tìm hiểu và thích ứng với các đạo luật mới của EU như Quy định chống phá rừng (EUDR) và các yêu cầu về bao bì bền vững, kinh tế tuần hoàn.
Giải pháp Marketing và xây dựng thương hiệu
Doanh nghiệp Việt Nam cần tiếp cận thị trường Bỉ một cách chiến lược, tận dụng vị trí đặc biệt là trung tâm Logistics của quốc gia này. Trong đó:
+ Xem xét thiết lập trung tâm phân phối/kho ngoại quan tại Bỉ (cảng Antwerp hoặc sân bay Brussels) để tối ưu hóa thời gian và chi phí vận chuyển, giúp hàng hóa nhanh chóng tiếp cận các thị trường lân cận.
+ Phát triển sản phẩm chế biến sâu: Thay vì xuất khẩu nguyên liệu thô, tập trung vào các sản phẩm chế biến sâu như cà phê rang xay chất lượng cao, thủy sản chế biến giá trị gia tăng (sushi, sashimi), và các mặt hàng dệt may thiết kế riêng.
+ Đa dạng hóa phương thức xúc tiến thương mại: Tích cực tham gia các hội chợ thương mại lớn tại Bỉ và Hà Lan (thị trường lân cận), đồng thời hợp tác với các nhà nhập khẩu/nhà phân phối lớn tại Bỉ để phân phối hàng hóa vào các chuỗi siêu thị như Colruyt, Delhaize.
Giải pháp hỗ trợ từ chính phủ và các hiệp hội
+ Nâng cao năng lực cảnh báo sớm (SPS/TBT): Cần có cơ chế nhanh chóng cập nhật các thay đổi về MRLs, lệnh cấm nhập khẩu hoặc cảnh báo từ EU cho doanh nghiệp.
+ Hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về tiêu chuẩn GlobalGAP, HACCP, và các quy định mới nhất của EUDR/REACH cho doanh nghiệp và nông dân.
CK
Nguồn: VITIC/tradingeconomics.com/europa.eu