Kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng không đồng đều giữa các thị trường. Trong khi Đức và Italy ghi nhận mức tăng hai chữ số so với cùng kỳ 2024, một số thị trường như Hà Lan và Tây Ban Nha có sự giảm nhẹ so với tháng trước, phản ánh biến động nhu cầu theo mùa và sự cạnh tranh từ các nước cung cấp khác.

Trong 9 tháng đầu năm 2025, thị trường EU chiếm khoảng 12,4% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam ra thế giới, tương đương mức cùng kỳ 2024. Mặc dù đứng sau Mỹ về quy mô, EU vẫn là thị trường chiến lược quan trọng, đặc biệt đối với các ngành công nghiệp xanh, sản phẩm nông - thủy sản có chứng nhận bền vững và các mặt hàng chế biến xuất khẩu giá trị cao. Xu hướng này cho thấy Việt Nam đã và đang duy trì cơ cấu xuất khẩu cân đối, đồng thời khai thác hiệu quả các lợi thế từ EVFTA để củng cố vị thế trên thị trường châu Âu.

Về thị trường, Hà Lan tiếp tục là đối tác xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Trong tháng 9/2025, kim ngạch đạt 1,143 tỷ USD, giảm 4,87% so với tháng 8/2025 nhưng vẫn tăng 13,39% so với cùng kỳ năm 2024, chiếm 23,48% tổng kim ngạch xuất khẩu sang EU. Tính chung 9 tháng, xuất khẩu sang Hà Lan đạt 9,793 tỷ USD, tăng 3,58% so với cùng kỳ năm trước, duy trì vị trí thị trường dẫn đầu và đóng vai trò quan trọng trong hoạt động trung chuyển hàng hóa của Việt Nam vào khu vực EU.

Đức giữ vị trí thứ hai với kim ngạch 760,36 triệu USD, tăng 7,58% so với tháng trước và 34,73% so với cùng kỳ năm 2024. Lũy kế 9 tháng đạt 6,963 tỷ USD, tăng 19,5%, chiếm 16,69% tổng kim ngạch, phản ánh nhu cầu tiêu dùng và nhập khẩu phục hồi rõ rệt tại thị trường này. Italy đứng thứ ba với 453,98 triệu USD trong tháng 9/2025, tăng 3,08% so với tháng 8/2025 và 31,09% so với cùng kỳ, đưa tổng kim ngạch 9 tháng lên 3,985 tỷ USD, tăng 8,44% so với cùng kỳ năm 2024. Pháp đạt 337,35 triệu USD, giảm 5,97% so với tháng trước nhưng vẫn tăng mạnh 27,5% so với cùng kỳ, đưa tổng kim ngạch 9 tháng lên 2,983 tỷ USD, tăng 19,77%, chiếm 7,15% tổng kim ngạch. Tây Ban Nha ghi nhận mức giảm đáng kể, đạt 327,85 triệu USD, giảm 10,15% so với tháng 8/2025 và chỉ tăng nhẹ 2,63% so với cùng kỳ, nâng tổng kim ngạch 9 tháng lên 3,179 tỷ USD, tăng 4,15%.

Trong nhóm các thị trường lớn, Bỉ là điểm sáng hiếm hoi khi đạt 294,54 triệu USD, tăng 15,15% so với tháng trước và 4,71% so với cùng kỳ năm 2024, tuy nhiên lũy kế 9 tháng vẫn giảm nhẹ 0,6%, đạt 2,744 tỷ USD, chiếm 6,58% tổng kim ngạch.

Một số thị trường quy mô trung bình ghi nhận mức tăng trưởng mạnh. Áo đạt 204,39 triệu USD, dù giảm 19,51% so với tháng trước nhưng vẫn tăng tới 47,31% so với cùng kỳ, đưa tổng kim ngạch 9 tháng lên 1,978 tỷ USD, tăng 28,74%. Séc đạt 205,6 triệu USD, tăng 29,67% so với tháng 8/2025 và 28,56% so với cùng kỳ, lũy kế đạt 1,432 tỷ USD, tăng 26,29%. Thụy Điển ghi nhận 108,85 triệu USD, gần như đi ngang (+0,12% so với tháng trước) nhưng tăng 33,7% so với cùng kỳ, nâng tổng kim ngạch 9 tháng lên 963,09 triệu USD, tăng 25,43%. Ba Lan đạt 288,88 triệu USD, giảm 8% so với tháng 8/2025 nhưng tăng 12,64% so với cùng kỳ, lũy kế đạt 2,579 tỷ USD, tăng 13,27%.

Đáng chú ý, Lithuania tiếp tục nổi bật với tốc độ tăng trưởng mạnh nhất khối, đạt 25,17 triệu USD trong tháng (+8,69% so với tháng trước, +85,6% so với cùng kỳ) và 249,17 triệu USD trong 9 tháng, tăng 100,75% so với cùng kỳ 2024. Một số thị trường nhỏ khác như Estonia (+173,62%) và Hy Lạp (+51,13%) cũng có mức tăng trưởng ấn tượng.

Ngược lại, một số thị trường ghi nhận sụt giảm trong tháng 9/2025. Ireland chỉ đạt 64,93 triệu USD, tăng nhẹ 3,62% so với tháng 8/2025 nhưng giảm 25,13% so với cùng kỳ, kéo tổng kim ngạch 9 tháng xuống còn 603,14 triệu USD, giảm 20,19%. Đan Mạch giảm 13,83% so với tháng trước và chỉ tăng nhẹ 12,26% so với cùng kỳ, lũy kế đạt 301,47 triệu USD, giảm 4,93% so với cùng kỳ năm 2024. Các thị trường như Bồ Đào Nha, Phần Lan, Bulgaria, Luxembourg và Croatia đều giảm trong khoảng từ -18% đến -28%; riêng Luxembourg giảm mạnh nhất trong 9 tháng đầu năm (-28,41%) dù tháng 9 có tăng đột biến (+173,3%). Síp và Malta duy trì mức kim ngạch rất thấp, lần lượt đạt 42,27 triệu USD và 14,1 triệu USD, chiếm chưa tới 0,15% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn khối.

Nhìn chung, xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU trong tháng 9/2025 vẫn duy trì đà tăng trưởng hai con số so với cùng kỳ năm trước, với sự bứt phá rõ rệt tại các thị trường như Đức, Áo, Séc, Thụy Điển và Lithuania. Mặc dù kim ngạch giảm nhẹ so với tháng 8, mức tăng trưởng lũy kế 9,53% cho thấy xu hướng phục hồi tích cực và ổn định. Các doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục tận dụng hiệu quả ưu đãi thuế quan EVFTA, đặc biệt trong các ngành hàng công nghiệp chế biến, dệt may, điện tử và nông sản chế biến. Tuy nhiên, cần tiếp tục đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường, phát triển sản phẩm xanh và tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật của EU nhằm duy trì tốc độ tăng trưởng bền vững trong thời gian tới.

Nhóm máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác đạt 650,92 triệu USD, tăng 8,28% so với tháng trước nhưng giảm nhẹ 1,43% so với cùng kỳ, lũy kế 5,256 tỷ USD, chiếm 12,6%, cho thấy nhu cầu nhập khẩu máy móc công nghiệp vẫn ổn định. Các nhóm hàng tiêu dùng truyền thống như giày dép đạt 501,59 triệu USD, tăng 25,3% so với tháng trước, đưa lũy kế 9 tháng lên 4,38 tỷ USD; hàng dệt, may đạt 380,94 triệu USD, giảm 4,24%, lũy kế 3,492 tỷ USD, chiếm 8,37%, duy trì vai trò quan trọng trong xuất khẩu sang EU.

Các mặt hàng nông sản và thực phẩm cũng ghi nhận tăng trưởng nổi bật. Cà phê đạt 186,13 triệu USD, tăng 9,71% so với tháng trước và 81,03% so với cùng kỳ, lũy kế 9 tháng 2,85 tỷ USD, chiếm 6,83%, phản ánh nhu cầu nhập khẩu mạnh từ các nước EU trong bối cảnh nguồn cung Việt Nam ổn định. Hạt điều đạt 94,34 triệu USD, giảm 15,03% so với tháng trước nhưng tăng 38,92% so với cùng kỳ, lũy kế 774,2 triệu USD. Hàng thủy sản đạt 104,3 triệu USD, giảm nhẹ 4,61%, lũy kế 841,3 triệu USD, chiếm 2,02%. Ngoài ra, hàng rau quả tăng mạnh 142,99% so với cùng kỳ, đạt 29,28 triệu USD, lũy kế 269 triệu USD, phản ánh xu hướng tiêu dùng thực phẩm tươi, sạch ở EU tăng cao.

Một số nhóm hàng công nghiệp và nguyên liệu khác cũng có biến động đáng chú ý. Sắt thép các loại đạt 115,29 triệu USD, tăng 47,16% so với tháng trước nhưng giảm nhẹ theo năm (-0,83%), lũy kế 9 tháng 1,096 tỷ USD; sản phẩm từ sắt thép đạt 52,88 triệu USD, giảm 12,89%, lũy kế 570,12 triệu USD; gỗ và sản phẩm gỗ đạt 47,38 triệu USD, tăng 12,25%, lũy kế 406,66 triệu USD, tăng 16,69%. Các nhóm hàng như máy ảnh, máy quay phim, sản phẩm hóa chất, cao su, dây điện, dây cáp điện ghi nhận giảm mạnh so với tháng trước, cho thấy nhu cầu EU có sự điều chỉnh nhất định trong các mặt hàng công nghiệp và nguyên liệu chuyên dụng.

T.Hường

Nguồn: Vitic