Tại Diễn đàn khoa học Việt-Nga về xúc tiến công nghiệp, công nghệ và đổi mới sáng tạo do Bộ Công Thương tổ chức ngày 20/11 tại Hà Nội, các chuyên gia đã nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác trong lĩnh vực năng lượng sạch và phát triển nguồn nhân lực. Đây không chỉ là minh chứng cho mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai quốc gia, mà còn mở ra những cơ hội mới trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng toàn cầu.
Tiềm năng mở rộng hợp tác về năng lượng
Tại diễn đàn, Tiến sỹ Trịnh Minh Anh, Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương (Bộ Công Thương), đã khẳng định rằng hợp tác phát triển công nghiệp và công nghệ trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi, không chỉ thể hiện tình hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và Liên bang Nga mà còn mở ra một chương mới trong hợp tác kinh tế song phương.
Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng trong chuyển dịch năng lượng, với năng lượng tái tạo trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển bền vững. Theo Tiến sỹ Trịnh Minh Anh, để đạt mục tiêu 6 GW điện gió ngoài khơi vào năm 2030, hai nước cần tập trung vào phát triển và chuyển giao công nghệ nền tảng, đặc biệt là công nghệ móng nổi cho vùng nước sâu.
Việt Nam và Nga có thể phối hợp trong thiết kế, chế tạo và thử nghiệm các mô hình móng nổi thế hệ mới, đồng thời phát triển các hệ thống truyền tải điện một chiều cao áp (HVDC) và giải pháp quản lý lưới điện thông minh (Smart Grid). Những công nghệ này sẽ giúp tích hợp nguồn điện gió lớn và không ổn định vào hệ thống điện quốc gia một cách an toàn và hiệu quả.
Việt Nam không chỉ đặt mục tiêu sản xuất điện mà còn muốn xây dựng một ngành công nghiệp điện gió ngoài khơi độc lập và bền vững. Mở rộng hợp tác với các tập đoàn Nga để thành lập liên doanh sản xuất các cấu kiện điện gió quy mô lớn tại Việt Nam sẽ nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, giảm chi phí sản xuất và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Các cảng dịch vụ chuyên dụng cũng cần được xây dựng để phục vụ lắp ráp, lưu trữ và vận chuyển các cấu kiện siêu trường, siêu trọng cho dự án điện gió ngoài khơi.
Nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố quyết định cho sự thành công của các dự án điện gió. Việt Nam cần đào tạo thế hệ kỹ sư và thợ kỹ thuật mới thông qua các chương trình đào tạo chuyên sâu về vận hành, bảo dưỡng, an toàn lao động hàng hải và quản lý dự án ngoài khơi, tận dụng kinh nghiệm đào tạo của Nga.
Hợp tác nghiên cứu giữa các viện nghiên cứu Việt Nam và các tổ chức khoa học công nghệ Nga trong lĩnh vực khí tượng, hải dương học và dự báo tài nguyên gió ngoài khơi sẽ giúp nâng cao năng lực dự báo và tối ưu hóa khai thác nguồn năng lượng tái tạo.
Để thúc đẩy hợp tác, Tiến sỹ Trịnh Minh Anh đề xuất thành lập Quỹ Xúc tiến Công nghệ Xanh Việt-Nga, sử dụng nguồn vốn song phương hoặc từ các định chế tài chính Nga để hỗ trợ các dự án nghiên cứu, phát triển công nghệ và doanh nghiệp Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng điện gió. Việc chia sẻ kinh nghiệm xây dựng khung pháp lý và cơ chế chính sách đặc thù sẽ giúp thu hút đầu tư quốc tế và tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án điện gió phức tạp.
Hợp tác nhân lực tạo động lực cho ngành công nghiệp bứt phá
Việt Nam và Liên bang Nga có mối quan hệ hợp tác lâu đời trong lĩnh vực nhân lực, đặc biệt trong công nghiệp và năng lượng. Đây cũng là lĩnh vực mà hai nước còn nhiều tiềm năng phát triển.
Tiến sỹ Hoàng Trường, Viện Nghiên cứu Chiến lược Chính sách Công Thương, cho biết hợp tác phát triển nguồn nhân lực khoa học công nghệ Việt-Nga giai đoạn 2026-2035 sẽ hướng tới việc hình thành đội ngũ chuyên gia có khả năng tiếp nhận, làm chủ và thương mại hóa công nghệ trong các lĩnh vực cốt lõi của ngành Công Thương. Mục tiêu là xây dựng mạng lưới trung tâm hợp tác chuyên ngành, các chương trình đào tạo liên kết chất lượng cao và các dự án chuyển giao công nghệ gắn thực hành tại chỗ.
Triển vọng hợp tác càng rõ nét khi Việt Nam đẩy mạnh phát triển các ngành như năng lượng tái tạo, công nghệ vật liệu, cơ khí chính xác, công nghệ quốc phòng dân dụng, tự động hóa và chuyển đổi số trong công nghiệp. Đây đều là những lĩnh vực mà Liên bang Nga có ưu thế đào tạo và nghiên cứu mạnh.
Tiến sỹ Hoàng Trường hy vọng rằng hợp tác khoa học công nghệ và phát triển nguồn nhân lực ngành Công Thương Việt-Nga sẽ bứt phá mạnh mẽ trong thời gian tới. Đây không chỉ là kế hoạch, mà còn là yêu cầu tất yếu trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ toàn cầu gắt gao và đòi hỏi tự chủ sản xuất ngày càng cao.
Hợp tác Việt-Nga trong lĩnh vực năng lượng và nhân lực phát triển ngành công nghiệp không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước mà còn tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển bền vững của cả hai quốc gia, trở thành những trụ cột quan trọng trong quan hệ đối tác chiến lược toàn diện./.

Nguồn: www.vietnamplus.vn/mo-rong-trien-vong-hop-tac-viet-nam-nga-trong-linh-vuc-nang-luong-va-nhan-luc-post1078258.vnp