Liên minh châu Âu (EU) khẳng định mạng lưới các hiệp định thương mại tự do (FTA) đang trở thành động lực then chốt giúp thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu, mở rộng thị trường và tăng sức chống chịu cho nền kinh tế trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu nhiều biến động.
Báo cáo thường niên lần thứ 5 về Thực thi và Triển khai Chính sách Thương mại của EU, công bố hôm 3/11, cho thấy các hiệp định thương mại đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp châu Âu tiếp cận thị trường mới, giảm phụ thuộc vào một số đối tác truyền thống và duy trì dòng chảy thương mại ổn định.
Báo cáo bao quát giai đoạn năm 2024 và nửa đầu năm 2025, nhấn mạnh rằng chính sách thương mại đang góp phần củng cố khả năng cạnh tranh của khu vực.
Năm 2024, xuất khẩu hàng hóa của EU sang 76 đối tác có hiệp định thương mại ưu đãi tăng gấp đôi so với mức tăng sang các quốc gia không có FTA, lần lượt đạt 1,4% và 0,7%.
Xuất khẩu sang Canada tăng 51% kể từ năm 2017, trong khi mức tăng sang phần còn lại của thế giới chỉ đạt 20%.
Xuất khẩu nông sản-thực phẩm đạt kỷ lục 235 tỷ euro (270,94 tỷ USD), tăng 2,8% so với năm trước; trong đó, kim ngạch sang các đối tác ưu đãi tăng 3,6%, gấp đôi mức tăng với các đối tác không có hiệp định thương mại.
Ở lĩnh vực dịch vụ, thương mại với các đối tác ưu đãi đạt 1,3 nghìn tỷ euro, tăng hơn ba lần so với các đối tác không có FTA, theo số liệu năm 2023.
Các hiệp định thương mại không chỉ thúc đẩy xuất khẩu mà còn giúp EU ổn định chuỗi cung ứng trong bối cảnh chịu tác động từ các biện pháp trừng phạt Nga.
Xuất khẩu sang Mexico, Na Uy, Thụy Sĩ và Vương quốc Anh đã bù đắp phần giảm doanh số của các ngành ôtô, linh kiện và thiết bị điện.
Ở chiều nhập khẩu, lượng khí đốt và khí hóa lỏng từ Algeria, Kazakhstan và Na Uy, cùng nhập khẩu đồng từ Chile, giúp EU duy trì cân bằng nguồn cung sau khi cắt giảm nhập khẩu từ Nga.
Việc tháo gỡ rào cản thương mại được EU coi là yếu tố trọng tâm trong duy trì tăng trưởng bền vững. Năm 2024, khối đã loại bỏ 44 rào cản thương mại tại các thị trường thứ ba, nâng tổng số rào cản được xử lý lên 186 kể từ khi thiết lập cơ chế thực thi vào năm 2020.
Bên cạnh đó, EU tiếp tục mở rộng mạng lưới đối tác thương mại. Trong năm vừa qua, hai hiệp định mới có hiệu lực gồm Hiệp định Thương mại Tự do với New Zealand và Hiệp định Đối tác Kinh tế với Kenya.
Tính đến nay, EU có 44 hiệp định bao phủ 76 đối tác ưu đãi. Khối đã hoàn tất đàm phán với Indonesia và đang trình các hiệp định với Khối Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur) và Mexico để phê duyệt, đồng thời đẩy mạnh đàm phán với Ấn Độ, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất.
Ủy viên phụ trách Thương mại và An ninh Kinh tế của EU, ông Maroš Šefčovič, nhấn mạnh rằng các hiệp định thương mại giúp khối duy trì vị thế vững chắc trước các thách thức toàn cầu bằng cách đa dạng hóa nguồn cung và thị trường, đồng thời giảm chi phí cho doanh nghiệp nhờ sự hài hòa về quy định và tiêu chuẩn quốc tế.
Ông cho rằng việc bảo đảm đa dạng thị trường là yếu tố thiết yếu để doanh nghiệp châu Âu duy trì ổn định trong môi trường thương mại đầy biến động hiện nay.
Báo cáo thường niên năm nay đi kèm Tài liệu làm việc Staff Working Document, cập nhật diễn biến trong quan hệ thương mại ưu đãi, việc loại bỏ rào cản, giải quyết tranh chấp và triển khai công cụ thực thi mới của EU.
Tài liệu cũng ghi nhận nỗ lực quảng bá lợi ích của các hiệp định thương mại đến doanh nghiệp, đặc biệt là khối doanh nghiệp vừa và nhỏ, thông qua cổng thông tin Access2Markets.
Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang tái định hình, các hiệp định thương mại tiếp tục là trụ cột chiến lược của chính sách kinh tế đối ngoại EU. Việc mở rộng mạng lưới đối tác không chỉ củng cố vị thế thương mại của khối mà còn giúp định hình các chuẩn mực kinh tế – môi trường toàn cầu theo hướng bền vững hơn.
Với cách tiếp cận dựa trên nguyên tắc cởi mở, minh bạch và cùng có lợi, EU đang từng bước khẳng định vai trò của mình như một trung tâm thương mại toàn cầu ổn định, có khả năng dẫn dắt trong giai đoạn chuyển đổi kinh tế xanh và số hóa hiện nay./.
 
Nguồn: www.vietnamplus.vn/hiep-dinh-thuong-mai-tu-do-thuc-day-xuat-khau-va-da-dang-hoa-thi-truong-cua-eu-post1074856.vnp