Bộ trưởng Bộ Thương mại và Hội nhập khu vực kiêm Trưởng đoàn đàm phán WTO Kassahun Gofe Balami đã dẫn đầu phái đoàn cấp cao Ethiopia tại Geneva. Một số quan chức chính phủ cấp cao từ Ủy ban chỉ đạo về việc gia nhập và các chuyên gia từ các bộ và cơ quan chính phủ, bao gồm cả những người tham gia từ xa từ Addis Ababa, đã tham dự cuộc họp. Các thành viên của Phái đoàn Geneva, do Đại sứ Tsegab Kebebew Daka đứng đầu, cũng đã tham dự.
“Tham vọng của chúng tôi là hoàn tất quá trình gia nhập trong vài tháng tới và gia nhập gia đình WTO tại Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 14, dự kiến diễn ra tại châu Phi, ở Yaoundé, Cameroon. Với nền kinh tế tăng trưởng nhanh và vai trò lịch sử là một nước dẫn đầu tại châu lục, việc Ethiopia gia nhập WTO sẽ là một thành tựu đáng kể đối với chúng tôi, đối với châu Phi và thực sự là đối với chính WTO”, Bộ trưởng Kassahun phát biểu trong bài phát biểu khai mạc.
Theo khuôn khổ Chương trình cải cách kinh tế trong nước của Ethiopia, Ethiopia đã thực hiện các cải cách cơ bản liên quan đến chính sách kinh tế. Hầu như tất cả các cải cách này đều được thiết kế để đảm bảo rằng chế độ quản lý của nước này tuân thủ hoàn toàn các quy tắc của WTO. Điều này đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các thay đổi về mặt cấu trúc để tăng cường khả năng phục hồi kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng do khu vực tư nhân dẫn đầu và tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi phù hợp với các nguyên tắc của WTO.
Các cải cách kinh tế quan trọng của Ethiopia bao gồm cải cách hệ thống ngoại hối, thiết lập hệ thống giao dịch chứng khoán để tài trợ dài hạn và thành lập một công ty đầu tư nhà nước hoạt động minh bạch. Bộ trưởng Kassahun cho biết những nỗ lực này, cùng với quá trình tự do hóa toàn diện nền kinh tế Ethiopia, nhằm mục đích thúc đẩy sự tham gia của khu vực tư nhân vào các lĩnh vực kinh tế quan trọng, chuyển đổi và tăng trưởng.
Phái đoàn Ethiopia cho biết đã nêu đề nghị hàng hóa nông nghiệp của Ethiopia sẽ được áp dụng mức thuế suất tối đa thấp hơn mức thuế suất được nêu trong chuẩn mực dành cho các nước kém phát triển nhất (LDC). Hơn nữa, đề nghị sửa đổi về dịch vụ hiện bao gồm các lĩnh vực chính như tài chính, truyền thông, giao thông vận tải, giáo dục và du lịch. Ethiopia cũng báo cáo rằng các cuộc đàm phán song phương đã được tiến hành với 12 thành viên WTO, trong khi vẫn cam kết tiếp tục các hoạt động này trong những tuần và tháng tới.
Bộ trưởng Gofe Balami cho biết việc Comoros và Timor-Leste gia nhập vào năm 2024 với tư cách là thành viên WTO thứ 165 và 166 tương ứng là điều đặc biệt đáng khích lệ đối với Ethiopia, khẳng định lại rằng việc gia nhập của các nước kém phát triển nhất là có thể đạt được. "Điều này cũng củng cố thêm niềm tin của chúng tôi rằng các thành viên WTO sẽ tiếp tục hỗ trợ những nỗ lực của chúng tôi cho đến cùng. Thành công của hai thành viên mới này truyền cảm hứng cho Ethiopia tăng gấp đôi nỗ lực để hoàn tất việc gia nhập của mình một cách nhanh chóng nhất có thể", ông Gofe Balami tuyên bố.
Các thành viên nhấn mạnh rằng việc nối lại chính thức các cuộc đàm phán tại Geneva đánh dấu sự tham gia trở lại mạnh mẽ của Ethiopia vào quá trình gia nhập. Các cuộc đàm phán đã được nối lại sau năm năm kể từ cuộc họp thứ 4 của Nhóm công tác về việc gia nhập của quốc gia này, được tổ chức vào ngày 30 tháng 1 năm 2020. Những nỗ lực mà chính phủ Ethiopia đã thực hiện trong năm qua để đưa quá trình gia nhập vào đúng hướng cũng đã được nêu bật.
Một phái đoàn cấp cao từ Ủy ban chỉ đạo về gia nhập WTO của Ethiopia do Bộ trưởng Kassahun dẫn đầu đã đến thăm WTO vào ngày 5-11 tháng 12 năm 2024 để chuẩn bị cho việc tái hoạt động của Nhóm công tác về việc gia nhập của nước này. Ngoài ra, Ngày 16 tháng 2 năm 2025, Tổng Giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala đã họp với Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed Ali và Ủy ban chỉ đạo bên lề Hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Phi (AU) tại Addis Ababa.
Phó Tổng giám đốc WTO Xiangchen Zhang đã chủ trì cuộc họp của Nhóm công tác, tạm thời đảm nhiệm vai trò của Đại sứ Rebecca Fisher-Lamb (Vương quốc Anh). Đánh giá cao cam kết gia nhập đầy tham vọng của Ethiopia, ông Xiangchen Zhang thúc giục Ethiopia tận dụng cơ hội này để thiết lập mốc thời gian phối hợp các quyết định chính sách cần thiết cho cải cách kinh tế, đồng thời thừa nhận rằng cải cách kinh tế sẽ thúc đẩy quá trình đàm phán trong quá trình gia nhập này.
Phó Tổng Giám đốc Zhang cảm ơn các thành viên và Ethiopia vì sự tham gia mang tính xây dựng. Điều này đã cho phép Nhóm công tác đạt được nhiều tiến triển hơn nữa, đặc biệt là trong việc hiểu những hành động cần thiết từ Ethiopia trong những tháng tới khi quá trình gia nhập bước vào giai đoạn quan trọng.
Các thành viên bày tỏ sự ủng hộ đối với những nỗ lực của Ethiopia nhằm tiến gần hơn đến mục tiêu gia nhập WTO và ca ngợi công việc mà các cơ quan chức năng đã thực hiện để đạt được mục tiêu đó. Một số thành viên nhấn mạnh rằng tiến trình nên được đo lường bằng các kết quả cụ thể và cho biết quá trình này không nên bị ràng buộc bởi thời hạn.
Các bước tiếp theo
Với mục tiêu hoàn tất quá trình gia nhập của Ethiopia theo MC14, Phó Tổng Giám đốc Zhang đã mời quốc gia và các thành viên tăng cường đàm phán tiếp cận thị trường, dựa trên các đề xuất tiếp cận thị trường đã được sửa đổi, nhằm mục đích ký kết các thỏa thuận càng sớm càng tốt. Các thành viên quan tâm đến việc khởi xướng các cuộc đàm phán tiếp cận thị trường với Ethiopia được khuyến khích thông báo yêu cầu trước cuối tháng 4 năm nay.
Các thành viên được mời nộp ý kiến bằng văn bản trước ngày 16 tháng 4 năm 2025 để Ban Thư ký WTO cập nhật các yếu tố của dự thảo Báo cáo của Nhóm công tác. Tùy thuộc vào tính khả dụng của các thông tin đầu vào cần thiết, Phó Tổng Giám đốc Zhang đánh giá rằng Nhóm công tác có thể hướng tới việc tổ chức cuộc họp thứ 6 trước kỳ nghỉ hè. Một ngày cụ thể sẽ được ấn định sau khi tham vấn với các phái đoàn và Ban Thư ký WTO sau khi nhận được các đầu vào.
Sau cuộc họp của Nhóm công tác, Ban Thư ký WTO đã tổ chức một cuộc họp bàn tròn về Hỗ trợ kỹ thuật với các Đối tác phát triển để thảo luận về nhu cầu xây dựng năng lực của Ethiopia với sự tham dự của các thành viên và đối tác phát triển, bao gồm Trung tâm tư vấn về Luật Tổ chức Thương mại Thế giới (ACWL), Khuôn khổ Tích hợp Nâng cao (EIF), Liên minh Châu Âu, Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) và Ngân hàng Thế giới.
Các đại biểu tham gia đã xem xét các nhu cầu liên quan đến việc gia nhập của Ethiopia và cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phối hợp và cung cấp hỗ trợ cần thiết kịp thời. Điều này sẽ rất quan trọng để thúc đẩy quá trình gia nhập và tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các cải cách liên quan.

Nguồn: Vitic/ wto.org