Điều phối viên phiên họp, ông Iain Fifer (Vương quốc Anh), đã nhấn mạnh tầm quan trọng của cách các thành viên sử dụng hợp tác quốc tế và WTO để xây dựng khả năng phục hồi vào chuỗi cung ứng. Ông Iain Fifer lưu ý rằng không có thành viên nào có cái nhìn toàn diện về chuỗi cung ứng và không ai có thể tự hành động khi nói đến việc giảm thiểu tác động của đại dịch, căng thẳng địa chính trị và biến đổi khí hậu.
Ông Fifer đã giới thiệu các điểm chỉ đạo cho cuộc thảo luận: các ví dụ về hợp tác khu vực và quốc tế hiệu quả về chuỗi cung ứng và việc sử dụng các nguồn lực từ Ủy ban Tiếp cận Thị trường để phân tích và hoạch định chính sách. Phiên họp đã giải quyết một loạt các chủ đề, bao gồm các loại công cụ khác nhau có thể được sử dụng để xây dựng khả năng phục hồi, các hiệp định thương mại tự do (FTA), các khuôn khổ hợp tác song phương cụ thể và đóng góp của các công cụ này vào việc giảm sự khác biệt về chính sách và tầm quan trọng của việc giảm các vấn đề ảnh hưởng đến kết nối xuyên biên giới.
Phiên họp có các bài thuyết trình từ Ủy ban Kinh tế và Xã hội Liên hợp quốc khu vực Châu Á và Thái Bình Dương (UNESCAP), Brazil, Trung Quốc, Singapore, St. Kitts thay mặt cho Tổ chức các quốc gia Đông Caribe (OECS) và Mỹ.
UNESCAP đã giới thiệu Công cụ Cố vấn Đàm phán và Tình báo Thương mại (TINA), được phát triển để hỗ trợ đàm phán các hiệp định thương mại bằng cách cung cấp thông tin chi tiết về thuế quan hiện hành, các biện pháp phi thuế quan (NTM), các thỏa thuận và luồng thương mại song phương, cũng như xác định các mặt hàng có tiềm năng đàm phán thuế quan và mô phỏng tác động của các kịch bản thuế quan khác nhau.
Công cụ này được thiết kế với sự tham gia của các nhà đàm phán thương mại, cho phép người dùng xây dựng danh sách đàm phán, mô phỏng tự do hóa thuế quan và phân tích các mô hình thương mại, bao gồm các tính năng dành cho các sản phẩm phát triển bền vững và mô phỏng các tổn thất ưu đãi đối với các nước kém phát triển nhất (LDC), sử dụng dữ liệu WTO và mô hình ngôn ngữ lớn để diễn giải các điều khoản thỏa thuận thương mại, giúp giảm đáng kể thời gian phân tích từ nhiều tuần xuống còn vài phút. Công cụ này cũng cải thiện các điều khoản chuỗi cung ứng và so sánh các thỏa thuận thương mại, giúp đàm phán thương mại hiệu quả hơn.
Trung Quốc đã giới thiệu Báo cáo thúc đẩy chuỗi cung ứng toàn cầu năm 2024, tóm tắt các tính năng chính của hệ thống thúc đẩy chuỗi cung ứng toàn cầu, cùng với Chỉ số thúc đẩy chuỗi cung ứng toàn cầu (GSCPI), chỉ số đầu tiên trên thế giới đánh giá định lượng mức độ thúc đẩy chuỗi cung ứng toàn cầu. Công cụ này cũng trình bày Chỉ số kết nối chuỗi cung ứng toàn cầu (GSCCI), là chỉ số đầu tiên trên thế giới đo lường toàn diện khả năng kết nối của các chuỗi cung ứng toàn cầu.
Nhìn chung, báo cáo và hai chỉ số này theo dõi các xu hướng mới nhất về thúc đẩy chuỗi cung ứng toàn cầu và tình trạng hiện tại của khả năng kết nối chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời diễn giải các lý do cơ bản đằng sau những thay đổi đó. Trung Quốc lưu ý rằng cả GSCPI và GSCCI nhìn chung đều duy trì xu hướng tăng rõ ràng, cho thấy môi trường phát triển của chuỗi cung ứng toàn cầu nhìn chung là ổn định và các yếu tố tích cực luôn vượt trội hơn các yếu tố tiêu cực.
Singapore giải thích những thách thức trong nước mà họ phải đối mặt do hạn chế về đất đai, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì thương mại mở để đảm bảo các dịch vụ thiết yếu như thực phẩm và vật tư y tế. Đại dịch COVID-19 đã nêu bật nhu cầu về chuỗi cung ứng mở và Singapore nhấn mạnh sự hợp tác với các đối tác có cùng chí hướng, bao gồm Úc, Hàn Quốc và New Zealand, để đảm bảo hàng hóa thiết yếu được lưu thông. Singapore đề xuất tăng cường phân tích chuỗi cung ứng, hệ thống cảnh báo sớm và các kênh liên lạc khẩn cấp để cải thiện hợp tác đa phương. WTO và Ủy ban Tiếp cận Thị trường được giới thiệu là các diễn đàn tiềm năng để tìm hiểu hợp tác nhằm tăng cường khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng.
Mỹ đã thảo luận về chiến lược phục hồi đối với chuỗi cung ứng, nhấn mạnh sự hợp tác với các đối tác trong các diễn đàn đa phương như Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), G20 và G7 cũng như Giai đoạn Ba của Kế hoạch Hành động về Khung Kết nối Chuỗi cung ứng 2022-2026 của Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC). Mỹ cũng ghi nhận giá trị của Khung kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (IPEF), bao gồm thỏa thuận chuỗi cung ứng chuyên dụng và sự hợp tác của nước này với các đối tác trong khu vực thông qua Đối tác vì thịnh vượng kinh tế của Mỹ (APEP) và Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada (USMCA). Các văn bản chính sách gần đây cho thấy sự chuyển dịch hướng tới khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng, tập trung vào tính bền vững, an ninh, đa dạng và minh bạch.
Brazil đã nêu ra những khó khăn mà nước này phải đối mặt trong đại dịch COVID-19, thúc đẩy phản ứng của chính phủ nhằm lập bản đồ chuỗi giá trị cho thực phẩm và năng lượng. Các kế hoạch chiến lược đã được xây dựng trong các lĩnh vực chuyển đổi sinh thái, công nghiệp, tăng tốc tăng trưởng kinh tế, cải cách thuế và chính sách công. Ngoài ra, các thách thức đã được xác định trong chuỗi giá trị protein động vật và nhiên liệu sinh học, trong đó nêu bật các lỗ hổng về đầu vào, cơ sở hạ tầng, ổn định tiền tệ, sản xuất và phân phối cũng như sự phụ thuộc bên ngoài vào nghiên cứu và phát triển.
OECS tập trung vào nhu cầu tăng cường khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng thông qua xây dựng năng lực và đa dạng hóa. Những thách thức đối với các quốc gia Đông Caribe bao gồm vận tải khu vực hạn chế, thuế cao và quá phụ thuộc vào hàng nhập khẩu từ Mỹ. OECS đã chia sẻ các ví dụ về hợp tác khu vực, chẳng hạn như Chương trình Hội nhập khu vực thông qua Điều hòa tăng trưởng và Công nghệ (RIGHT) và dịch vụ phà Guyana-Barbados-Trinidad và Tobago. Cảng hiện đại hóa của Antigua và dịch vụ phà giữa Curaçao và St. Eustatius cũng được coi là những thông lệ tốt nhất. OECS nhấn mạnh rằng khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng trong khu vực có thể được tăng cường thông qua các nỗ lực hợp tác, quan hệ đối tác công tư và tập trung vào hội nhập khu vực.
Ủy ban đã tổ chức ba phiên họp chuyên đề trước đó về khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng. Tại phiên họp đầu tiên vào tháng 11 năm 2023, đại diện từ Ban thư ký WTO, Ngân hàng Thế giới, Thương mại và Phát triển Liên hợp quốc (UNCTAD) và Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO) đã trình bày về định nghĩa về khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng, cách các cú sốc ảnh hưởng đến sự di chuyển của hàng hóa qua chuỗi cung ứng và những yếu tố nào tạo nên khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng.
Trong phiên họp thứ hai vào tháng 5 năm 2024, bảy diễn giả từ các phái đoàn Trung Quốc, Ecuador, Liên minh Châu Âu, Ấn Độ, Pakistan, Trinidad và Tobago (thay mặt cho OECS), Vương quốc Anh và Mỹ đã chia sẻ kinh nghiệm trong nước về cách họ ứng phó với những thách thức của chuỗi cung ứng và những cách tiếp cận mà họ đang sử dụng để xây dựng khả năng phục hồi.
Tại phiên họp thứ ba vào tháng 10 năm 2024, năm bài thuyết trình đã được các chuyên gia từ Trung Quốc, Ấn Độ, Thụy Sĩ, Thái Lan và Mỹ trình bày về dữ liệu hỗ trợ cho việc đánh giá và giám sát các chuỗi cung ứng quan trọng. Ban thư ký WTO đã chuẩn bị các báo cáo tóm tắt cho mỗi phiên họp này được lưu hành trong các tài liệu JOB/MA/713 và các phụ lục của tài liệu này.
Chủ tịch tạm quyền của Ủy ban, ông Nicola Waterfield (Canada), đã nhắc lại sự quan tâm của các thành viên trong việc biên soạn thông tin chính được các thành viên chia sẻ trong bốn phiên họp chuyên đề trong một báo cáo cuối cùng và yêu cầu Ban thư ký WTO soạn thảo báo cáo. Bản dự thảo báo cáo sẽ được chia sẻ với Ủy ban để các thành viên xem xét và đưa ra ý kiến. Sau khi hoàn thiện, ghi chú của Ban thư ký WTO có thể trở thành một tài liệu của Ủy ban mà các thành viên có thể sử dụng để tham khảo trong tương lai.
Chủ tịch Nicola Waterfield cũng nhắc nhở các thành viên rằng Ủy ban sẽ chuyển sang loạt phiên họp chuyên đề tiếp theo về "Xanh hóa Hệ thống hài hòa (HS)", dựa trên đề xuất của Ecuador. Phiên họp đầu tiên về chủ đề này diễn ra vào ngày 11 tháng 6 năm 2024 và báo cáo tóm tắt có trong tài liệu JOB/MA/179. Phiên họp tiếp theo dự kiến diễn ra vào ngày 4 tháng 3 năm 2025.

Nguồn: Vitic/ wto.org