Theo Liên đoàn Cà phê Châu Âu, Liên minh châu Âu có mức tiêu thụ cà phê bình quân đầu người cao nhất thế giới, mặc dù mức tiêu thụ có khác nhau giữa các quốc gia. Cà phê được coi là một trong những thức uống phổ biến nhất ở Tây Âu do đã ăn sâu vào văn hóa và được sử dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày của người tiêu dùng. Ngoài ra, nhu cầu về cà phê cũng ngày càng tăng trong khu vực do số lượng quán cà phê mới mở, sự phát triển của các chuỗi cửa hàng cà phê và số lượng người mua máy pha cà phê ngày càng tăng.
Thị trường cà phê Châu Âu được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố như: Nhu cầu ngày càng tăng đối với các sản phẩm cà phê được chứng nhận, sự chấp nhận của người tiêu dùng đối với hệ thống pha cà phê phục vụ một lần và sự đổi mới liên tục do những công ty hàng đầu trên thị trường cà phê dẫn đầu. Tuy nhiên, điều kiện thời tiết thay đổi đóng vai trò quan trọng trong sản xuất cà phê ở các nước trồng trọt, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng cà phê nhập khẩu vào các nước châu Âu.
Việc cao cấp hóa các sản phẩm cà phê nguyên hạt cũng đang thúc đẩy thị trường cà phê. Các công ty lớn trên thị trường đang cố gắng hết sức để giới thiệu các sản phẩm cao cấp bằng cách sử dụng các kỹ thuật thủ công hoặc sử dụng phương pháp hái thủ công để có được sản phẩm cao cấp, điều này đang làm tăng nhu cầu cà phê trong khu vực, từ đó thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường được nghiên cứu trong khu vực.
Nhu cầu ngày càng tăng đối với cà phê cao cấp và đặc sản
Người châu Âu ngày càng sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho cà phê chất lượng cao hơn, thúc đẩy thị trường cà phê cao cấp và đặc sản. Sở thích này phản ánh xu hướng rộng hơn đối với các sản phẩm thủ công và hảo hạng trong lĩnh vực thực phẩm và đồ uống. Sự gia tăng liên tục của tiêu dùng bên ngoài đã thúc đẩy một phần sự gia tăng mạnh mẽ của thị trường cà phê cao cấp. Các quán cà phê ở các nước châu Âu đang dẫn đầu bằng cách giới thiệu các loại cà phê tinh tế, có giá trị cao đến người tiêu dùng, qua đó thúc đẩy tăng trưởng thị trường đáng kể.
Nhu cầu ngày càng tăng đối với cà phê cao cấp phù hợp với sở thích ngày càng tăng của người tiêu dùng về cách pha chế cà phê và cách trồng trọt. Hơn nữa, nguồn gốc của cà phê đang nhận được sự quan tâm ngày càng tăng từ ngành công nghiệp và người tiêu dùng cao cấp. Tại Starbucks, chuỗi cà phê lớn nhất thế giới, cà phê nguyên chất cũng bắt đầu chiếm lĩnh thị trường.
Tiêu dùng cà phê Espresso tăng cao, đang thúc đẩy ngành công nghiệp cà phê châu Âu
Cà phê Espresso đang ngày càng được tiêu dùng phổ biến do chi phí thấp, giá trị dinh dưỡng, thời hạn sử dụng lâu và dễ sử dụng. Thị trường cà phê Espresso châu Âu đang tăng trưởng đều đặn, nhờ vào các đối thủ cạnh tranh mới và giá giảm. Việc pha trộn Espresso với các loại đồ uống khác cũng góp phần vào sự tăng trưởng của thị trường. Ngoài ra, nhu cầu về cà phê Espresso đang tăng lên ở các nền kinh tế đang phát triển từ các quán cà phê văn phòng, khách sạn, nhà hàng và quán cà phê. Năm 2022, Espressolab tại Thổ Nhĩ Kỳ đã khai trương trung tâm trải nghiệm cà phê lớn nhất châu Âu, kết hợp các hoạt động quán cà phê, rang xay, xưởng và tiệm bánh dưới một mái nhà.
Các kênh phân phối cà phê Châu Âu
Thị trường cà phê châu Âu được phân chia theo loại sản phẩm, kênh phân phối và địa lý. Theo loại sản phẩm, thị trường được chia thành cà phê nguyên hạt, cà phê xay, cà phê hòa tan, cà phê viên và viên nang. Theo kênh phân phối, thị trường được chia thành các kênh phân phối thương mại và phi thương mại. Kênh phi thương mại được phân chia thành các cửa hàng tiện lợi, nhà bán lẻ chuyên biệt, siêu thị/đại siêu thị và các kênh phân phối khác.
Một số công ty hoạt động tích cực nhất trên thị trường là Starbucks Corporation, Tchibo GmbH, Strauss Group Ltd, Nestle SA, Luigi Lavazza SPA và JAB Holdings. Các công ty như Nestle SA đã mở rộng năng lực sản xuất bằng cách thành lập các đơn vị sản xuất mới để chiếm thị phần và giới thiệu các loại cà phê mới cho người mua. Các công ty đang đầu tư phát triển máy pha cà phê Nespresso mới và cà phê Grand Cru, bao gồm các giống cà phê độc đáo có nguồn gốc quý hiếm. Hơn nữa, các công ty tích cực đầu tư vào các kênh phân phối trực tuyến, hướng tới người tiêu dùng tìm kiếm sự tiện lợi. Sự dễ dàng sử dụng của các sản phẩm này mang lại hương vị cao cấp cho cà phê. Sự tiếp thị tốt của những người chơi chính và sự đa dạng về hương vị đã góp phần khiến cà phê ngày càng phổ biến ở các nước Châu Âu.
Xu hướng tiêu dùng cà phê Italia- thị trường tiêu thụ cà phê xanh lớn thứ 2 châu Âu
Theo số liệu thống kê từ Eurostat, năm 2023, lượng nhập khẩu cà phê từ thị trường ngoại khối EU của Italia có sự suy giảm 4,2% về lượng và giảm 8,2% về trị giá so với năm 2022. Tuy nhiên với vị thế là một trong những thị trường nhập khẩu cà phê lớn nhất thế giới, mức nhập khẩu cà phê của nước này vẫn đạt 624,61 nghìn tấn, trị giá 1,94 tỷ EUR (tương đương gần 2,1 tỷ USD).
Năm 2023, Italia nhập khẩu cà phê chủ yếu từ các nguồn cung ngoại khối EU, gồm: Brazil, Việt Nam, Uganda, Ấn Độ, Tanzania,… Trong đó, lượng nhập khẩu cà phê từ Việt Nam đạt 150,13 nghìn tấn, trị giá 345,38 triệu USD, giảm 0,5% về lượng và giảm 1,2% về trị giá so với năm 2022.
Đáng chú ý, thị phần cà phê của Việt Nam trong tổng lượng nhập khẩu của Italia từ thị trường ngoại khối EU tăng từ 23,13% năm 2022 lên 24,04% trong năm 2023.
Các loại cà phê Espresso pha trộn chiếm ưu thế trên thị trường cà phê Italia với những loại thường chứa cả hạt Robusta và Arabica. Miền Bắc Italia thích hàm lượng Arabica cao hơn trong các loại cà phê pha trộn của họ trong khi miền Nam nước Italia thường lựa chọn các loại cà phê Robusta pha trộn mạnh hơn. Các loại Arabica phổ biến là Brazilian Natural, Colombian Washed, Ethiopian Yirgacheffe, Guatemalan Antigua, v.v. trong khi các nguồn Robusta phổ biến bao gồm Việt Nam, Ấn Độ và Uganda.
Các xu hướng mới nổi chỉ ra sự quan tâm ngày càng tăng đối với các loại Arabica có nguồn gốc đơn lẻ từ Trung Mỹ và Đông Phi cũng như nhu cầu ngày càng tăng đối với các loại cà phê đặc sản và cà phê lô nhỏ. Chỉ riêng doanh số bán hàng trong lĩnh vực này đã tăng 18% vào năm 2023, cho thấy sự đa dạng và tinh tế hơn nữa về mặt hương vị mà người tiêu dùng thích hơn. Mặc dù rang đậm vẫn chiếm ưu thế, đặc biệt là với các loại cà phê pha trộn Espresso, rang vừa đang ngày càng được ưa chuộng, chủ yếu là do cà phê pha lọc cũng như các sản phẩm có nguồn gốc đơn lẻ.
Ngành sản xuất cà phê của Italia chủ yếu là rang xay cà phê, với hơn 700 công ty trong năm 2023, từ các nhà rang công nghiệp lớn đến các hoạt động thủ công quy mô nhỏ. Các nhà rang xay của Italia đã chế biến khoảng 6 nghìn tấn hạt cà phê xanh chỉ trong năm 2023, cho thấy trình độ kinh nghiệm và năng lực rang cà phê cao. Do đó, sự phân bổ theo khu vực của các công ty rang xay khá đa dạng với Lombardy là nơi có 25% doanh nghiệp, tiếp theo là Veneto với 18%, Emilia-Romagna với 15% trong khi Piedmont đứng thứ tư với 12%. 30% còn lại được chia cho một số khu vực khác. Trong đó, khoảng 65% đến từ 10 công ty lớn nhất và 35% đến từ các nhà sản xuất quy mô vừa và nhỏ. Điều thú vị là đã có sự gia tăng đáng kể đối với các loại rang xay có nguồn gốc đơn lẻ và các lò rang xay thủ công nhỏ là một dấu hiệu cho thấy nhiều người đang tìm kiếm trải nghiệm cà phê chất lượng tốt, khác biệt.
Theo số liệu từ Trademap.org, trong 5 tháng đầu năm nay, Italia nhập 1 tỷ USD cà phê chưa rang, chưa khử caffein (mã HS 090111), tăng gần 12% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, nhập khẩu nhiều nhất từ Brazil với 364 triệu USD, tăng 8,4% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm tỷ trọng 36,14%. Việt Nam lớn thứ hai với 222triệu USD, tăng 31,43% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm tỷ trọng 22%, tăng so với tỷ trọng năm ngoái là 18%. Như vậy về phân khúc này, cà phê Việt Nam chỉ đứng sau Brazil. Tỷ lệ tăng xuất khẩu cà phê của Việt Nam cao hơn nhiều so với Brazil và thị phần xuất khẩu cà phê của Việt Nam cũng đã cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo số liệu từ Trung tâm thương mại quốc tế (ITC) của WTO, trong 5 tháng đầu năm nay, Italia nhập 27,5 triệu USD chất chiết xuất, tinh chất cô đặc từ cà phê (mã HS 210111), tăng 19,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, nhập khẩu nhiều nhất từ Ấn Độ với 4,6 triệu USD, tăng 29,35% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm tỷ trọng 16,94%. Nhập khẩu từ Việt Nam đứng thứ 5, chỉ đạt 2,68 triệu USD, giảm 1,14% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm tỷ trọng 9,72%. Như vậy, loại cà phê này của Việt Nam còn phải cạnh tranh với nhiều nước khác như Ấn Độ, Tây Ba Nha, Pháp, Đức trên thị trường Italia.
Nguồn: Vitic