Cập nhật về diễn biến thị trường nông nghiệp, an ninh lương thực
Các thành viên đã nghe thông tin cập nhật từ Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO), Tổ chức Thương mại và Phát triển Liên hợp quốc (UNCTAD), Ngân hàng Thế giới, Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) và Hội đồng Ngũ cốc Quốc tế (IGC) liên quan đến diễn biến thị trường gần đây và tình trạng mất an ninh lương thực. Các tổ chức quốc tế đã được mời đến Ủy ban để chia sẻ kinh nghiệm trong quá trình tiếp nối tuyên bố MC12 về ứng phó với đại dịch COVID-19 và tuyên bố MC12 về tình trạng mất an ninh lương thực.
FAO đã trình bày những phát hiện mới nhất từ báo cáo Tình hình An ninh Lương thực và Dinh dưỡng Thế giới (SOFI) công bố vào tháng 7/2024, cho thấy nạn đói kinh niên toàn cầu vẫn cao hơn đáng kể so với mức trước đại dịch, ảnh hưởng đến 733 triệu người (9,1% dân số toàn cầu) vào năm 2023, so với 581 triệu người (7,5%) vào năm 2019. FAO cho biết xung đột, biến đổi khí hậu và cú sốc kinh tế tiếp tục thúc đẩy tình trạng mất an ninh lương thực tái diễn. FAO cũng nhấn mạnh những nỗ lực đang thực hiện để giải quyết tình hình.
WFP cảnh báo về mức độ đói nghèo toàn cầu cao đáng báo động, lưu ý rằng tình trạng mất an ninh lương thực cấp tính dự kiến sẽ trở nên tồi tệ hơn ở 18 điểm nóng đói nghèo từ tháng 6 đến tháng 10 năm 2024. WFP báo cáo rằng việc mua sắm tại địa phương và khu vực đã tăng lên như một chiến lược để hỗ trợ và ổn định hệ thống lương thực, với 57% lượng lương thực được lấy từ địa phương vào tháng 9 năm 2024. Trong số các giao dịch mua này, hơn 49% về giá trị và 43% về khối lượng đến từ các nước kém phát triển nhất và các nước đang phát triển nhập khẩu lương thực ròng. WFP kêu gọi các đối tác tăng cường đầu tư vào các hệ thống thông tin và chuẩn bị, đồng thời cam kết thực hiện các giải pháp dài hạn, nhiều năm để giải quyết tận gốc nguyên nhân gây mất an ninh lương thực.
Ngân hàng Thế giới nhấn mạnh rằng các nước châu Phi đang phải đối mặt với chi phí nhập khẩu nông sản ngày càng tăng, dự kiến sẽ tăng từ 40 tỷ đô la Mỹ lên 90 tỷ đô la Mỹ vào năm 2030. Ngoài ra, hơn 90% hộ nông dân nhỏ ở châu Phi vẫn không được tiếp cận nguồn tài chính và chỉ có 1% nguồn tài chính khí hậu được chuyển đến lục địa này. Ngân hàng Thế giới đã phác thảo những nỗ lực được thực hiện nhằm chuyển nhiều nguồn tài chính hơn vào hệ thống lương thực của Châu Phi trên toàn bộ chuỗi giá trị và khuyến khích đầu tư vốn tư nhân.
UNCTAD nhấn mạnh những tác động bất lợi của các hạn chế xuất khẩu đối với an ninh lương thực và tầm quan trọng của việc duy trì tính minh bạch để đảm bảo giá lương thực ổn định và chuỗi cung ứng phục hồi. UNCTAD cũng khen ngợi Hệ thống thông tin thị trường nông nghiệp (AMIS) vì đã cung cấp thông tin thị trường kịp thời và hữu ích và ủng hộ thương mại quốc tế thông suốt hơn, cùng với việc tăng cường đầu tư vào các nền kinh tế đang phát triển và các nước kém phát triển nhất để tăng cường năng lực sản xuất dọc theo chuỗi giá trị nông nghiệp.
IGC báo cáo nhu cầu và nguồn cung ổn định đối với hầu hết các mặt hàng nông sản, bao gồm lúa mì, ngô và đậu nành nhưng nhấn mạnh mức giá gạo liên tục tăng cao. IGC đã thu hút sự chú ý đến sự phức tạp và thiếu minh bạch trên thị trường gạo và kêu gọi các biện pháp giải quyết những vấn đề này. Họ cũng cung cấp thông tin cập nhật về tình trạng của các tuyến vận chuyển khác nhau được sử dụng để vận chuyển ngũ cốc.
Chủ tịch Ủy ban Nông nghiệp đã báo cáo về công tác theo dõi của Ủy ban đối với Chương trình làm việc về An ninh lương thực cho các nước kém phát triển nhất (LDC) và các nước đang phát triển nhập khẩu lương thực ròng (NFIDC) trong phiên họp không chính thức vào ngày 4 tháng 10 (G/AG/38) và lưu ý rằng FAO đã trình bày công tác của AMIS, đáp lại lời kêu gọi tăng cường liên kết với các tổ chức hợp tác kinh tế khu vực để thu thập và phổ biến dữ liệu thị trường lương thực kịp thời và đáng tin cậy. FAO bày tỏ sự cởi mở trong việc tăng cường hợp tác khu vực thông qua AMIS nhưng nhấn mạnh nhu cầu phải suy nghĩ thêm về các bước khả thi tiếp theo. Chủ tịch Ủy ban Nông nghiệp kêu gọi các thành viên tiếp tục cân nhắc để thúc đẩy cuộc thảo luận này, xem xét ý kiến đóng góp của FAO.
Ủy ban Nông nghiệp đã cung cấp thông tin cập nhật về các cuộc thảo luận đang diễn ra liên quan đến việc xem xét thường xuyên danh sách NFIDC, một phần của hoạt động theo dõi Quyết định của NFIDC. Chủ tịch Ủy ban Nông nghiệp lưu ý rằng các thành viên vẫn chia rẽ về phạm vi xem xét danh sách NFIDC của Ủy ban, cho thấy cần phải thảo luận thêm.
Xem xét các chính sách nông nghiệp
Tổng cộng có 215 câu hỏi được nêu ra liên quan đến các thông báo riêng lẻ và các vấn đề thực hiện cụ thể trong cuộc họp của Ủy ban. Quy trình đánh giá ngang hàng này cho phép các thành viên giải quyết các vấn đề liên quan đến việc thực hiện các cam kết được nêu trong Thỏa thuận về Nông nghiệp. Trong số đó, 24 vấn đề được nêu lần đầu tiên, trong khi 29 vấn đề là các vấn đề lặp lại từ các cuộc họp trước của Ủy ban.
24 mục mới giải quyết các chủ đề sau: Hỗ trợ của Argentina cho các nhà sản xuất thịt bò, nhiều chính sách hỗ trợ trang trại tại Úc, các biện pháp thuế mới và kế hoạch thu hoạch của Brazil, các yêu cầu chứng nhận của Ai Cập, các chương trình hỗ trợ nông nghiệp của Indonesia, các hạn chế nhập khẩu táo của Kazakhstan, hạn ngạch nhập khẩu của Mozambique, hỗ trợ của New Zealand cho ngành sữa và các lĩnh vực khác, các hạn chế thương mại của Pakistan đối với lúa mì và bột mì, hỗ trợ của Paraguay cho các nhà sản xuất khoai tây và hành tây, khối lượng tiếp cận tối thiểu của Philippines, các hạn chế nhập khẩu gia cầm đông lạnh của Togo, các ưu đãi về nông nghiệp bền vững của Vương quốc Anh và các chương trình đầu tư nông nghiệp và thực phẩm khác nhau của Hoa Kỳ.
Có tới 80 thông báo riêng lẻ đã được đệ trình lên Ủy ban kể từ cuộc họp trước vào tháng 5 năm 2024 liên quan đến tiếp cận thị trường, hỗ trợ trong nước, cạnh tranh xuất khẩu cũng như các thông báo trong bối cảnh Quyết định của NFIDC.
Quy định về phá rừng của Liên minh châu Âu
Quy định về phá rừng của EU (EUDR) đã được thêm vào chương trình nghị sự theo yêu cầu của Argentina, Brazil, Colombia, Ecuador, Honduras, Indonesia, Nigeria, Paraguay và Peru. EUDR dự kiến có hiệu lực vào ngày 30 tháng 12 năm 2024.
Các quốc gia này, cùng với một số quốc gia khác, đã bày tỏ lo ngại về tác động thương mại của quy định mới. Mặc dù thừa nhận mục tiêu của chính sách, nhưng họ chỉ trích EUDR là một biện pháp đơn phương mang tính trừng phạt. Họ cũng lưu ý rằng thiếu hướng dẫn rõ ràng về các quy định thực thi, khi chỉ còn ba tháng nữa là đến thời điểm thực hiện.
Một số thành viên đã nêu bật nguy cơ gián đoạn thương mại đáng kể, đặc biệt là đối với những người nông dân nhỏ ở các nền kinh tế đang phát triển, những người có thể gặp khó khăn trong việc tuân thủ và phải đối mặt với việc bị loại khỏi thị trường châu Âu do hạn chế về năng lực. Các thành viên khác cho rằng quy định này là không cần thiết và tạo ra gánh nặng quá mức cho những người sản xuất ở các nền kinh tế có nguy cơ phá rừng thấp.
Một số thành viên kêu gọi tham vấn thêm với EU về vấn đề này. Nhóm này đã kêu gọi EU hoãn việc thực hiện quy định và thực thi các hình phạt cho đến khi những thách thức đáng kể này được giải quyết. Brazil cho biết đã gửi một lá thư cho EU vào ngày 11 tháng 9, yêu cầu đình chỉ.
Đáp lại, EU đã lưu ý đến những lo ngại của các thành viên liên quan đến việc thực hiện EUDR và tuyên bố rằng một số câu hỏi đã được giải quyết trong cuộc họp ngày 25 tháng 9. EU cũng xác nhận đã nhận được thư của Brazil và tuyên bố rằng đang chuẩn bị trả lời.
Minh bạch liên quan đến các quyết định của Nairobi và Bali
Liên quan đến đợt đánh giá ba năm lần thứ ba về Quyết định Nairobi về Cạnh tranh xuất khẩu năm 2024, Chủ tịch Ủy ban Nông nghiệp lưu ý rằng các cuộc thảo luận gần đây tập trung vào việc sửa đổi các thông báo trợ cấp xuất khẩu và tăng cường tính minh bạch xung quanh viện trợ lương thực quốc tế, như đã nêu trong bản dự thảo mới nhất (RD/AG/118/Rev.3).
Với những bất đồng còn lại về một số yếu tố nhất định, Chủ tịch Ủy ban chỉ ra rằng các cuộc tham vấn tiếp theo sẽ được tổ chức để tiếp tục các cuộc thảo luận, với mục đích kết thúc đợt đánh giá tại cuộc họp tháng 11. Tại cuộc họp này, Ủy ban cũng đã tiến hành cuộc thảo luận chuyên đề thường niên năm 2024 về cạnh tranh xuất khẩu được hỗ trợ bởi một tài liệu nền tảng chi tiết được cập nhật của Ban Thư ký trong loạt G/AG/W/125/.
Chủ tịch Ủy ban cũng báo cáo về các cuộc thảo luận đang diễn ra liên quan đến việc xem xét các định dạng thông báo tiếp cận thị trường, đặc biệt là việc đưa thông tin về hoạt động của Quyết định Bali về quản lý hạn ngạch thuế quan (TRQ). Các thành viên bày tỏ quan điểm khác nhau về việc có nên thông qua các sửa đổi được đề xuất trong G/AG/W/230 hay không, nhằm mục đích cải thiện việc giám sát Quyết định Bali về hạn ngạch thuế quan. Chủ tịch Ủy ban cho biết có kế hoạch trình bày một văn bản dự thảo để xem xét sau cuộc họp vào tháng 9, có tính đến các lập trường đa dạng của các thành viên.
Ngoài ra, Ban Thư ký WTO đã giới thiệu một tài liệu cơ sở được cập nhật (G/AG/W/183/Rev.3) tổng hợp thông tin về quản lý và tỷ lệ lấp đầy TRQ của các thành viên, nêu bật những TRQ có tỷ lệ lấp đầy dưới 65%. Các thành viên hoan nghênh tài liệu này như một nguồn tài nguyên có giá trị và nhấn mạnh nhu cầu minh bạch hơn trong lĩnh vực này.
Chuyển giao công nghệ, các vấn đề khác
Các thành viên đã ca ngợi các cuộc thảo luận hiệu quả trong phiên họp chuyên đề thứ hai về chuyển giao công nghệ được tổ chức vào ngày 24 tháng 9. Tại cuộc họp, các chuyên gia từ các tổ chức quốc tế, tổ chức nông nghiệp và chính phủ thành viên đã chia sẻ kinh nghiệm trong việc thúc đẩy các công nghệ mới, nâng cao năng suất và cải thiện hiệu quả chuỗi cung ứng trên nhiều quốc gia khác nhau. Một số chuyên gia cũng giải thích cách họ hỗ trợ nông dân áp dụng các công nghệ này và điều chỉnh hoạt động phù hợp với các mục tiêu về khí hậu.
Ban Thư ký WTO khuyến khích các thành viên đưa ra các đề xuất cho phiên họp tiếp theo, dự kiến diễn ra vào ngày 25 tháng 11 cùng với cuộc họp sắp tới của Ủy ban.
Ngoài ra, Ban Thư ký WTO đã công bố giai đoạn II sắp tới của hội thảo thông báo về nông nghiệp tiên tiến, sẽ diễn ra từ ngày 15 - 17 tháng 10. Phiên họp này sẽ quy tụ 25 quan chức chính phủ từ các nền kinh tế đang phát triển và các nước kém phát triển nhất để hoàn thành khóa đào tạo về kỹ năng thông báo. Giai đoạn đầu tiên của hội thảo được tiến hành trực tuyến vào tháng 5.
Cuộc họp tiếp theo
Cuộc họp tiếp theo của Ủy ban Nông nghiệp dự kiến diễn ra vào ngày 25-27 tháng 11 năm 2024.

Nguồn: Vitic/ wto.org