Ngay từ đầu, Phó Tổng Giám đốc Ellard đã lưu ý rằng bầu không khí trong các cuộc đàm phán ở Geneva nhìn chung tích cực hơn so với thời gian diễn ra Hội nghị Bộ trưởng WTO trước đó (MC12). Tuy nhiên, những vấn đề tồn đọng đầy thách thức cần được giải quyết trước khi các Bộ trưởng tham dự MC13, diễn ra vào ngày 26-29/2/2024 tại Abu Dhabi, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.
Bà Angela Ellard lưu ý rằng các ưu tiên của MC13 bao gồm việc hiệp định trợ cấp thủy sản có hiệu lực và hoàn thành làn sóng đàm phán thứ hai; tiến bộ trong cải cách giải quyết tranh chấp; quyết định gia hạn tạm dừng thương mại điện tử; đàm phán nông nghiệp; các vấn đề liên quan đến phát triển; và quyết định cách tích hợp các kết quả của các sáng kiến chung vào bộ quy tắc của WTO. Một MC13 thành công sẽ đạt được kết quả hoặc đạt được tiến bộ đáng kể trên nhiều vấn đề nhất có thể.
Phó Tổng Giám đốc Ellard nhận thấy rằng ưu tiên chính của MC13 là phát huy những thành tựu của MC12 bằng cách kết thúc làn sóng đàm phán thứ hai về trợ cấp nghề cá nhằm cấm các khoản trợ cấp góp phần gây ra tình trạng dư thừa năng lực và đánh bắt quá mức. Một ưu tiên khác là nhận thêm các văn bản chấp thuận cần thiết từ các thành viên để hiệp định trợ cấp thủy sản có hiệu lực.
Bà Ellard nói thêm rằng 56 thành viên đã gửi các văn bản chấp thuận, hơn một nửa số lượng cần thiết để hiệp định có hiệu lực và nhiều thành viên khác đã sẵn sàng hoặc đang tiến hành. Ngoài ra, bà Ellard nhấn mạnh tầm quan trọng của Cơ chế tài trợ nghề cá trong việc cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cần thiết cho các thành viên đang phát triển và kém phát triển nhất đã phê chuẩn hiệp định.
Phó Tổng Giám đốc Ellard cho rằng việc cải cách hệ thống giải quyết tranh chấp, cùng với các lĩnh vực quan trọng khác của WTO, là điều cần thiết cho tương lai của tổ chức vì sẽ đảm bảo rằng các quy định của WTO vẫn có ý nghĩa vì lợi ích của tất cả các thành viên. Bà Ellard cho biết các cuộc thảo luận kỹ thuật không chính thức đang diễn ra giữa các thành viên về cải cách giải quyết tranh chấp, hướng tới mục tiêu đã thống nhất tại MC12 là có một hệ thống giải quyết tranh chấp đầy đủ và hoạt động tốt vào năm 2024, cho đến nay đã cực kỳ hiệu quả với những tiến bộ đáng kể.
Đồng thời, các vấn đề nổi bật quan trọng như vấn đề rà soát cấp hai vẫn đang tiếp diễn. Tuy nhiên, bà Ellard nhấn mạnh rằng hệ thống giải quyết tranh chấp của WTO không hề bị đình trệ, với việc xem xét của ban hội thẩm cũng như trọng tài và các phương thức giải quyết tranh chấp khác đang được các thành viên tích cực sử dụng.
Liên quan đến cải cách WTO một cách rộng rãi hơn, Phó Tổng Giám đốc Ellard lưu ý rằng mọi người đều đồng ý rằng WTO cần cải cách, nhưng quan điểm của các thành viên về những gì cần cải thiện lại khác nhau. Bà Ellard vạch ra ba lĩnh vực cải cách rộng lớn: (i) đàm phán các quy tắc mới và sửa đổi các quy tắc hiện có; (ii) tăng cường lại chức năng thảo luận của tổ chức; và (iii) cải thiện cách Ban Thư ký hỗ trợ các thành viên.
Phó Tổng Giám đốc Ellard cho biết một ưu tiên đàm phán khác là quyết định xem có nên gia hạn lệnh cấm áp thuế hải quan đối với truyền điện tử hay không, lệnh này sẽ hết hạn nếu các thành viên không gia hạn tại MC13. Bà Ellard lưu ý rằng nhiều thành viên đã phát triển và đang phát triển ủng hộ việc mở rộng hiệp định nhằm đảm bảo sự ổn định và khả năng dự đoán cho thương mại điện tử, đồng thời là một công cụ quan trọng để phát triển. Ngược lại, một số thành viên đang phát triển đặt câu hỏi về tác động đối với doanh thu và không gian chính sách, coi đó là nguyên nhân kéo dài khoảng cách kỹ thuật số. Phó Tổng Giám đốc Ellard cũng đề cập đến một số báo cáo do các tổ chức quốc tế, bao gồm cả WTO, đưa ra và cho biết có thể dùng làm cơ sở thực tế để định hướng các quyết định của các thành viên.

Nguồn: Vitic/ wto.org