Đại sứ Richard Brown (Jamaica), Điều phối viên Chương trình Công tác WTO về Thương mại Điện tử, đã điều phối buổi thảo luận.
Trong bài phát biểu khai mạc, Phó Tổng Giám đốc WTO Johanna Hill lưu ý rằng dự án “Thương mại Số cho Châu Phi” (DTA) đã có những bước tiến đáng kể kể từ khi công hàm chính sách chung của Ngân hàng Thế giới và WTO được trình lên các quan chức châu Phi vào tháng 7 năm 2023. Công hàm này kêu gọi tạo ra một môi trường pháp lý thuận lợi cho thương mại số. Bà Johanna Hill nhắc lại rằng việc chính thức ra mắt dự án tại Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 13 vào tháng 2 năm 2024 đã khởi động các Đánh giá Thương mại Số thí điểm toàn diện tại sáu quốc gia để xác định các hành động chính sách khả thi.
Bà Johanna Hill nhấn mạnh giá trị của dự án trong việc lồng ghép vào các cuộc thảo luận rộng hơn của WTO về thương mại điện tử: “Các phái đoàn đã khuyến khích hợp tác với các tổ chức liên quan để giải quyết khoảng cách số, bao gồm thông qua phân tích khoảng cách và đánh giá mức độ sẵn sàng của thương mại số. Dự án này là một ví dụ cụ thể về quan hệ đối tác như vậy.”
Bà Johanna Hill cũng lưu ý rằng sáu báo cáo đánh giá và một biên bản kiểm kê trình bày những phát hiện chính và các bước tiếp theo đã được công bố tại Diễn đàn Công khai của WTO vào ngày 17-18 tháng 9 năm 2025, giúp tạo động lực mạnh mẽ cho các công việc tiếp theo. "Đã có sự quan tâm đến việc mở rộng dự án sang các quốc gia và khu vực khác. Trên thực tế, tuần trước, chúng tôi đã khởi động một sáng kiến tương tự cho khu vực Mỹ Latinh và Caribe, hợp tác với Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ", bà Johanna Hill khẳng định.
Các chuyên gia từ Ban thư ký WTO và Ngân hàng Thế giới đã trình bày một số ý kiến về các báo cáo.
Bà Antonia Carzaniga (WTO) đã nhấn mạnh nền tảng kết nối kỹ thuật số, sự tham gia vào thương mại kỹ thuật số và khuôn khổ chính sách thương mại tại các quốc gia thí điểm. Bà Antonia Carzaniga lưu ý rằng, mặc dù vẫn còn một số khoảng cách, nền tảng kết nối của sáu quốc gia châu Phi - đặc biệt là khả năng tiếp cận điện, phạm vi phủ sóng internet, khả năng chi trả và mức độ sử dụng - đã được cải thiện đáng kể trong thập kỷ qua.
Bà Antonia Carzaniga cũng lưu ý rằng thương mại các dịch vụ được cung cấp kỹ thuật số nhìn chung cũng đang trên đà tăng trưởng và nhấn mạnh vai trò quan trọng của bộ quy tắc WTO, đặc biệt là Hiệp định Chung về Thương mại Dịch vụ (GATS), Hiệp định Công nghệ Thông tin (ITA) và Hiệp định Tạo thuận lợi Thương mại (TFA). Các hiệp định này giúp đảm bảo tính mở cửa thị trường và các điều kiện thương mại có thể dự đoán được đối với các dịch vụ hỗ trợ thương mại kỹ thuật số (ví dụ: viễn thông, tài chính, vận tải), xóa bỏ thuế quan đối với hàng hóa công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) (ví dụ: máy tính, điện thoại thông minh) và đẩy nhanh thủ tục hải quan, mang lại lợi ích cụ thể cho các hoạt động thương mại kỹ thuật số dựa trên giao hàng nhanh chóng. Các thỏa thuận thương mại song phương và khu vực cũng đóng vai trò bổ sung trong việc thúc đẩy thương mại kỹ thuật số.
Ông Martin Molinuevo (Ngân hàng Thế giới) đã trình bày công trình của Ngân hàng về Phân tích Khoảng cách Thương mại Kỹ thuật số, nghiên cứu tình trạng hiện tại của các thực tiễn quản lý tại các quốc gia châu Phi và xác định những khoảng cách so với các thực tiễn chính sách quốc tế tốt. Ông Martin Molinuevo ghi nhận những tiến bộ đáng kể đã đạt được trong các lĩnh vực như hóa đơn điện tử, chữ ký điện tử và hợp đồng điện tử, đồng thời lưu ý những khuôn khổ yếu kém hơn về luồng dữ liệu xuyên biên giới và bảo vệ người tiêu dùng.
Cả hai diễn giả đều nhấn mạnh rằng những phân tích này có giá trị vượt ra ngoài việc chia sẻ thông tin: giúp các thành viên so sánh khuôn khổ thương mại, quy định và cơ sở hạ tầng với các thông lệ quốc tế tốt nhất, đồng thời thúc đẩy sự tham gia rộng rãi hơn với các cơ quan chính phủ trong các lĩnh vực dịch vụ.
Các đại biểu tham dự cũng đã được nghe bài thuyết trình của Ngân hàng Thế giới về các hoạt động và dự án đang diễn ra ở cấp khu vực và quốc gia nhằm hỗ trợ thương mại kỹ thuật số tại Châu Phi. Điều này bao gồm việc Ngân hàng Thế giới hỗ trợ Tầm nhìn Thị trường Kỹ thuật số Thống nhất 2030 của Liên minh Châu Phi, hỗ trợ phát triển một thị trường kỹ thuật số tích hợp tại Châu Phi bằng cách tăng cường kết nối băng thông rộng xuyên biên giới, luồng dữ liệu và thanh toán điện tử. Ngân hàng Thế giới nhấn mạnh rằng tất cả các dự án tại Châu Phi đều ưu tiên cải thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật số.
Kết thúc sự kiện, Phó Tổng Giám đốc Xiangchen Zhang đã nhấn mạnh những nỗ lực không ngừng của WTO nhằm cung cấp hỗ trợ kỹ thuật rất cần thiết cho các nước Châu Phi trong việc giải quyết các khoảng cách kỹ thuật số. Nhìn về tương lai, ông Xiangchen Zhang cho biết: “Chúng tôi dự định giúp các quốc gia thí điểm này tận dụng các thông lệ tốt nhất trên toàn cầu và huy động sự hỗ trợ của các nhà tài trợ để soạn thảo và thực thi các luật và quy định liên quan. Trong giai đoạn tiếp theo của dự án DTA, chúng tôi sẽ làm việc riêng với từng quốc gia thí điểm để cung cấp một chương trình hỗ trợ kỹ thuật phù hợp”. Ông Xiangchen Zhang cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng quan hệ đối tác với nhiều nhà tài trợ khác nhau và hoan nghênh triển vọng tận dụng kinh nghiệm thu được để mở rộng hỗ trợ kỹ thuật cho các nước đang phát triển khác.

Nguồn: Vitic/ wto.org