Với chủ đề "Diễn đàn Cấp cao về Khu vực CAREC và Hệ thống Thương mại Đa phương: Tăng cường Hội nhập tại Trung Á và các khu vực khác", sự kiện này do Chương trình CAREC của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) phối hợp với Ban Thư ký WTO tổ chức và được Tổng Giám đốc Ngozi Okonjo-Iweala phát biểu khai mạc. Hội nghị tập trung vào việc thảo luận gia nhập WTO đã góp phần thúc đẩy cải cách và tăng trưởng kinh tế, cũng như tạo việc làm trong khu vực như thế nào.
“Khu vực CAREC là nơi diễn ra một số tiến trình gia nhập WTO tích cực nhất, trong đó có tiến trình đàm phán đang diễn ra của Azerbaijan và Uzbekistan”, Phó Tổng Giám đốc Zhang cho biết, "Khu vực CAREC có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình một WTO toàn diện và hiệu quả hơn bằng cách mang lại những quan điểm mới mẻ, các hoạt động hướng đến cải cách và cam kết mạnh mẽ đối với hội nhập dựa trên luật lệ. Việc gia nhập WTO là động lực cho sự thay đổi của khu vực trong đó có những lợi ích của các nỗ lực xây dựng thể chế. Quá trình gia nhập thúc đẩy những cải cách sâu rộng, toàn diện nhằm hiện đại hóa các thể chế và thực tiễn quản lý, cải thiện môi trường kinh doanh và thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài".
Nêu bật những kết quả hữu hình của những cải cách này thông qua kinh nghiệm của Georgia và Kazakhstan, Phó Tổng Giám đốc Zhang cho biết: "Quá trình gia nhập của Georgia vô cùng tham vọng trên nhiều phương diện, bao gồm cả tốc độ đàm phán gia nhập - chỉ mất bốn năm từ năm 1996 đến năm 2000. Georgia đã nhanh chóng thực hiện các cam kết gia nhập”. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tăng trưởng GDP thực tế của Georgia đạt trung bình 5,6% mỗi năm từ năm 2003 đến năm 2023, dẫn đầu bảng xếp hạng ở Nam Kavkaz và trở thành một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Georgia gia nhập WTO vào tháng 6 năm 2000.
"Việc Kazakhstan khó khăn lắm mới gia nhập WTO sau gần hai thập kỷ đàm phán là minh chứng cho chiều sâu và bề rộng của những cải cách nội địa sâu rộng mà quốc gia này đã thực hiện. Trong thập kỷ qua, GDP của nước này đã tăng trưởng 34%, sản xuất công nghiệp tăng gần 30%, sản xuất nông nghiệp tăng gần 40% và thương mại điện tử đã tăng gấp 62 lần", Phó Tổng Giám đốc Zhang khẳng định, trích dẫn số liệu thống kê của Ủy ban Kinh tế Á-Âu. Kazakhstan gia nhập WTO vào tháng 11 năm 2015.
Đại sứ Gruzia tại Văn phòng Liên Hợp Quốc và các Tổ chức Quốc tế khác tại Geneva, ông Revaz Lominadze, cho biết việc Gruzia gia nhập WTO "thể hiện cam kết sâu sắc đối với thị trường mở, thương mại dựa trên luật lệ và cải cách kinh tế. Đó là cam kết điều chỉnh các chính sách của Gruzia phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế, thúc đẩy minh bạch và tham gia tích cực vào hệ thống thương mại toàn cầu. Kể từ khi gia nhập WTO, Gruzia đã trải qua một quá trình chuyển đổi thương mại và kinh tế đáng kể, xây dựng một nền kinh tế cởi mở, linh hoạt và cạnh tranh hơn, đồng thời phát triển một khuôn khổ thương mại dễ dự đoán và thân thiện với nhà đầu tư. 25 năm Gruzia là thành viên WTO là minh chứng cho thấy chủ nghĩa đa phương và cải cách quốc gia có thể song hành với nhau. WTO là điểm tựa cho quá trình chuyển đổi kinh tế của chúng tôi và là nền tảng cho đối thoại, tin cậy và hợp tác".
Thứ trưởng Bộ Thương mại và Hội nhập Kazakhstan, Zhanel Kushukova, phát biểu: "Việc Kazakhstan gia nhập WTO là một bước ngoặt quan trọng trong quá trình hội nhập kinh tế của đất nước vào nền kinh tế toàn cầu, khẳng định lựa chọn chiến lược của Kazakhstan nhằm phát triển một nền kinh tế cởi mở, đa dạng và có thể dự đoán được dựa trên các quy tắc và nguyên tắc của hệ thống thương mại đa phương. Việc gia nhập WTO là động lực mạnh mẽ cho các cải cách tại Kazakhstan. Luật pháp quốc gia phù hợp với các quy tắc của WTO trong các lĩnh vực quy định kỹ thuật, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, trợ cấp và các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch thực vật. Những cải cách này đã cải thiện tính minh bạch kinh tế và củng cố niềm tin của doanh nghiệp. Việc gia nhập WTO là nền tảng cho sự tăng trưởng, hội nhập và phát triển hơn nữa. Kazakhstan vẫn là một đối tác cởi mở và đáng tin cậy, sẵn sàng đối thoại, các sáng kiến chung và hợp tác cùng có lợi".
Tất cả các thành viên WTO từ khu vực CAREC đã chia sẻ kinh nghiệm về việc trở thành thành viên WTO đã hỗ trợ các mục tiêu kinh tế như thế nào bằng cách củng cố các cải cách cơ cấu và thể chế theo định hướng thị trường và thu hút đầu tư nước ngoài. Hội nhập khu vực trong khu vực CAREC và hội nhập đa phương thông qua việc gia nhập và trở thành thành viên WTO được công nhận là những quá trình bổ trợ lẫn nhau. Đối với nhiều nền kinh tế CAREC, việc gia nhập WTO đã mở rộng khả năng tiếp cận thị trường toàn cầu và các nỗ lực đa dạng hóa kinh tế. Nhu cầu hỗ trợ kỹ thuật và xây dựng năng lực trong và sau quá trình gia nhập, giá trị của việc hợp tác với Ngân hàng Phát triển Châu Á và các đối tác phát triển khác cũng được nhấn mạnh.
"Một nghiên cứu gần đây của các nhà kinh tế IMF và WTO cho thấy các nền kinh tế thực hiện cải cách và đưa ra các cam kết sâu sắc hơn trong các cuộc đàm phán gia nhập đã tăng trưởng trung bình nhanh hơn 1,5% so với mức tăng trưởng bình thường", Phó Tổng Giám đốc Zhang cho biết. "Ngoài các cải cách của mỗi chính phủ gia nhập, mọi nền kinh tế đã gia nhập WTO kể từ năm 1995 đều đã mở rộng cơ hội thương mại cho các thành viên hiện tại và đóng góp vào tính bao trùm của Tổ chức".
11 quốc gia thành viên của Chương trình CAREC là Afghanistan, Trung Quốc, Georgia, Kazakhstan, Cộng hòa Kyrgyzstan, Mông Cổ, Pakistan và Tajikistan - những nước là thành viên WTO - cũng như Azerbaijan, Turkmenistan và Uzbekistan - những nước hiện đang đàm phán gia nhập WTO.

Nguồn: Vitic/ wto.org