AsemconnectVietnam - Theo dữ liệu từ S&P Global Commodities at Sea, Nga đã xuất khẩu 7,1 triệu tấn lúa mì trong giai đoạn từ tháng 7 đến tháng 9/2025, quý đầu tiên của niên vụ 2025/26 (tháng 7 đến tháng 6), giảm 18,4% so với mức 8,7 triệu tấn cùng kỳ năm ngoái.

Việc xuất khẩu vẫn trì trệ trong suốt quý, do nhu cầu từ các nhà nhập khẩu chính giảm, thu hoạch bị trì hoãn và cạnh tranh toàn cầu gia tăng.
Theo dữ liệu của CAS, xuất khẩu trong tháng 7 và tháng 8 đặc biệt yếu - một xu hướng bất thường đối với thời điểm xuất khẩu cao điểm - đạt tổng cộng 4,7 triệu tấn, giảm 13% so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân chủ yếu là do thu hoạch bị trì hoãn và thủ tục khai báo kéo dài, khiến ngũ cốc đến cảng muộn hơn dự kiến.
Tuy nhiên, xuất khẩu bắt đầu phục hồi vào tháng 9, nhờ giá cả giảm và nguồn cung vụ mùa mới dồi dào, với khối lượng xuất khẩu đạt 2,4 triệu tấn trong tháng, mặc dù vẫn thấp hơn mức của năm ngoái.
Xuất khẩu sang Trung Đông giảm
Các nước Trung Đông như Ai Cập và Ả Rập Xê Út, vốn nhập khẩu ngũ cốc chủ yếu từ khu vực Biển Đen, gần đây đã giảm tốc độ mua.
Ai Cập - một nước mua lúa mì chính của Nga - vẫn thận trọng trong suốt quý, chờ đợi giá lúa mì Biển Đen giảm. Lượng lúa mì nhập khẩu từ Nga của Ai Cập đạt 1,1 triệu tấn trong Quý 1 năm tài chính 2025/26, giảm 39% so với cùng kỳ năm trước.
Ai Cập đã tăng cường thu mua lúa mì nội địa, đảm bảo gần 4 triệu tấn từ vụ thu hoạch năm 2025 - nhiều hơn 500.000 tấn so với 3,43 triệu tấn đã mua vào năm 2024.
Ngoài ra, Ai Cập đang đa dạng hóa nguồn cung lúa mì từ các nhà cung cấp như Pháp, Ukraine, Romania và Ấn Độ, đặc biệt là khi giá lúa mì Biển Đen vẫn ở mức cao trong tháng 7-8.
Lượng lúa mì nhập khẩu của Ả Rập Xê Út từ Nga đã giảm 19,4% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 395.000 tấn trong Quý 1 năm tài chính 2025/26, do người mua chờ đợi giá thấp hơn. Quốc gia này cũng tiếp tục đa dạng hóa nguồn cung lúa mì, mua từ nhiều nguồn khác nhau. Vào tháng 5/2025, Ả Rập Xê Út đã tìm cách mua 655.000 tấn lúa mì để giao hàng từ EU, Châu Mỹ, Úc và Biển Đen trong tháng 8-10.
Ngược lại, Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng đáng kể lượng lúa mì nhập khẩu từ Nga trong Quý 1, lên 1,3 triệu tấn - tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm trước.
Vào tháng 3, Thổ Nhĩ Kỳ đã bãi bỏ thuế nhập khẩu lúa mì, cho phép các nhà máy xay bột của nước này - những đơn vị chủ chốt trên thị trường xuất khẩu toàn cầu - mua lúa mì với giá cả phải chăng hơn và với khối lượng lớn hơn. Vào tháng 8, Nga đã tạm thời đình chỉ thuế xuất khẩu lúa mì trong một tuần, qua đó tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động thương mại với Thổ Nhĩ Kỳ.
Cạnh tranh toàn cầu gia tăng
Xuất khẩu lúa mì của Nga đang phải đối mặt với áp lực cạnh tranh ngày càng tăng từ các nhà cung cấp chính khác như EU, Achentina và Úc. Vụ thu hoạch bội thu và giá cả cạnh tranh từ Achentina và Úc, cùng với vụ mùa lúa mì bội thu của EU, đã tràn ngập thị trường xuất khẩu - đặc biệt là ở Châu Á, Bắc Phi và Trung Đông, vốn là những điểm đến truyền thống của ngũ cốc Nga. Trong khi đó, các nước nhập khẩu không tỏ ra vội vã trong việc mua hàng.
"Lượng hàng xuất khẩu vẫn không tăng, bất chấp việc điều chỉnh tăng dự báo về tổng sản lượng ngũ cốc năm nay. Thị trường toàn cầu đang cạnh tranh gay gắt", một nhà phân tích nhận định.
Theo S&P Global Commodity Insights, sản lượng lúa mì của EU trong năm tài chính 2025/26 dự kiến đạt 140,1 triệu tấn, bao gồm 131,6 triệu tấn lúa mì mềm, tăng từ 120 triệu tấn trong năm tài chính 2024-25.
Một cơ quan nghiên cứu có trụ sở tại Anh cho biết: "Xuất khẩu của châu Âu, đặc biệt là của Pháp, bắt đầu chậm lại, nhưng trong những tuần gần đây đã lấy lại được vị thế nhờ khả năng cạnh tranh được cải thiện". Trong khi đó, ở Nam bán cầu, triển vọng thu hoạch lúa mì khả quan nhờ điều kiện thời tiết thuận lợi đã gia tăng áp lực.
Sàn Giao dịch Ngũ cốc Rosario đã nâng ước tính sản lượng lúa mì niên vụ 2025/26 của Achentina lên 23 triệu tấn, tăng 3 triệu tấn so với dự báo trước đó, nhờ năng suất cao nhờ độ ẩm đất dồi dào.
Các nhà phân tích tại Commodity Insights cho biết: "Nếu sản lượng đạt mức này, nó sẽ vượt qua kỷ lục lịch sử".
Dự báo của Commodity Insights về sản lượng lúa mì của Úc cũng đã được điều chỉnh tăng lên 35,2 triệu tấn trong niên vụ 2025/26, tăng so với ước tính trước đó là 33,7 triệu tấn, dựa trên kỳ vọng năng suất cao hơn.
Nga đã thu hoạch một vụ lúa mì lớn trong mùa này, hiện đang được xuất khẩu sang các thị trường. Các nhà phân tích thị trường dự đoán xuất khẩu lúa mì của Nga sẽ tăng trong thời gian tới, nhờ đà tăng của nguồn cung dồi dào này.
Nhà phân tích Andrey Sizov của SovEcon lưu ý rằng xuất khẩu lúa mì của Nga đang tăng tốc trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu tăng, và xuất khẩu dự kiến sẽ tăng tốc hơn nữa trong tháng 10. Sizov dự báo xuất khẩu lúa mì trong tháng 10 sẽ đạt 4,7-5,2 triệu tấn, giảm so với mức 5,6 triệu tấn của tháng 10/2024.
Trong khi đó, nhu cầu lúa mì của Ai Cập cũng dự kiến sẽ tăng trong tháng 10, nhờ đồng nội tệ Ai Cập mạnh lên.
Một thương nhân lúa mì Ai Cập cho biết: "Nhập khẩu lúa mì sẽ đạt không dưới 12,5 triệu tấn trong niên vụ 2025/26, và nhu cầu đối với lúa mì Nga dự kiến sẽ tăng lên".
N.Nga
Nguồn: VITIC/Spglobal