Trong bài phát biểu khai mạc, Tổng Giám đốc Ngozi Okonjo-Iweala đã khen ngợi 127 thành viên WTO tham gia hiệp định IFD vì đã ký kết thành công hiệp định đầu tiên, thiết lập các chuẩn mực toàn cầu nhằm tăng cường tính minh bạch của khuôn khổ đầu tư, cắt giảm thủ tục hành chính và thúc đẩy hành vi kinh doanh có trách nhiệm.
"Bằng cách giảm chi phí liên quan đến dòng vốn đầu tư, hiệp định IFD có thể giúp các thành viên là các nước đang phát triển và kém phát triển nhất thu hút và duy trì nhiều đầu tư hơn - và đầu tư bền vững hơn - để tiếp cận các công nghệ mới, đa dạng hóa nền kinh tế và tạo ra việc làm tốt hơn", bà Ngozi Okonjo-Iweala khẳng định. “Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn và đầu tư suy giảm hiện nay, việc thúc đẩy đầu tư trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Hiệp định IFD có tiềm năng tạo ra lợi ích phúc lợi toàn cầu từ 295 tỷ đến 1.041 tỷ đô la Mỹ, với phần lớn lợi ích này thuộc về các nước có thu nhập thấp và trung bình. Hiệp định này cũng sẽ mở ra những cơ hội mới cho các doanh nghiệp nhỏ và do phụ nữ làm chủ”.
Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala cũng kêu gọi các thành viên nỗ lực triển khai sớm hiệp định IFD, đồng thời nhấn mạnh rằng "lợi ích của hiệp định chỉ có thể đạt được thông qua việc triển khai thực hiện. Tôi khuyến khích các thành viên tham gia tiếp tục tiếp cận với mục đích giành được sự hỗ trợ cần thiết để đưa hiệp định IFD vào bộ quy tắc của WTO. Việc tăng cường đánh giá nhu cầu ở các nước đang phát triển và kém phát triển nhất (LDC) là rất quan trọng vì điều này sẽ giúp xác định những lĩnh vực cần tăng cường thể chế, hỗ trợ kỹ thuật và xây dựng năng lực - những lĩnh vực then chốt cho việc thực hiện hiệp định. Đánh giá nhu cầu là một yếu tố then chốt của các điều khoản đối xử đặc biệt và khác biệt (SDT) theo hiệp định IFD”.
Cho đến nay, hơn 20 đánh giá nhu cầu của IFD đã được hoàn thành hoặc đang được tiến hành, trải dài trên các quốc gia từ Mỹ Latinh và Caribe đến Châu Phi. Tất cả các thành viên WTO, ngay cả những nước không tham gia IFD, đều có thể yêu cầu đánh giá nhu cầu.
Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala khen ngợi các tổ chức đối tác khác nhau - bao gồm các nhà tài trợ, ngân hàng phát triển và các tổ chức quốc tế - vì đã nằm ở trung tâm của những nỗ lực hỗ trợ các đánh giá nhu cầu này. Bà Okonjo-Iweala cũng kêu gọi sự tham gia nhiều hơn của khu vực tư nhân: “Các doanh nghiệp có thể cung cấp thông tin chi tiết về những thách thức thực tế mà các nhà đầu tư phải đối mặt. Vẫn còn nhiều việc phải làm. Quan hệ đối tác là không thể thiếu trong việc cung cấp chuyên môn, nguồn lực tài chính và sự tham gia thực tế. Hiệp định IFD có rất nhiều tiềm năng trong tương lai, hỗ trợ mục tiêu phục vụ người dân của WTO, đồng thời thúc đẩy các nỗ lực cải cách đang diễn ra. Khi chúng ta nỗ lực cải cách và định vị lại WTO tại Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 14 ở Cameroon vào tháng 3 năm 2026, hiệp định IFD có tiềm năng trở thành một minh chứng mạnh mẽ cho thấy WTO có thể mang lại những kết quả có ý nghĩa cho người dân trên toàn thế giới như thế nào”.
Phát biểu qua tin nhắn video tại phiên khai mạc, Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Han-Koo Yeo cho biết: "Một trụ cột quan trọng trong việc thực hiện hiệp định IFD sẽ là quy trình đánh giá nhu cầu, cho phép các nước đang phát triển - hợp tác với các nhà tài trợ và các tổ chức quốc tế liên quan - xác định các ưu tiên đầu tư và đảm bảo hỗ trợ phù hợp, từ đó mang lại các kết quả phát triển thực tế và toàn diện". Ông Han-Koo Yeo kêu gọi sự tham gia và hỗ trợ tích cực của các thành viên là các nước đang phát triển và kém phát triển nhất vào hiệp định IFD, cũng như việc nhanh chóng đưa hiệp định này vào khuôn khổ pháp lý của WTO.
Phát biểu tại phiên khai mạc, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế giới Børge Brende đã chúc mừng các thành viên WTO đã hoàn tất hiệp định IFD, đồng thời lưu ý rằng thỏa thuận này "có tiềm năng mang lại những kết quả rất quan trọng. Các dự án của Diễn đàn với cộng đồng doanh nghiệp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư xuyên biên giới, vốn đã mang lại những lợi ích đáng kể cho nền kinh tế địa phương, đồng thời tái khẳng định cam kết hỗ trợ việc thực hiện Thỏa thuận. Diễn đàn Kinh tế Thế giới cam kết hỗ trợ việc tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư".
Phiên khai mạc tiếp nối bằng một phiên thảo luận cấp cao về các phương thức tăng cường quan hệ đối tác giữa các tổ chức. Các diễn giả bao gồm Rebeca Grynspan, Tổng Thư ký Thương mại và Phát triển Liên hợp quốc (UNCTAD); Pamela Coke-Hamilton, Giám đốc Điều hành Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC); và Anabel González, Phó Chủ tịch Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ (IDB) phụ trách Quốc gia và Hội nhập Khu vực. Các diễn giả tái khẳng định cam kết của các tổ chức trên trong việc mở rộng hỗ trợ đánh giá nhu cầu và thực hiện hiệp định IFD, phối hợp chặt chẽ với WTO và các tổ chức đối tác khác của IFD.
Trong hai phiên họp còn lại, các đại biểu đã chia sẻ kinh nghiệm của các quốc gia về đánh giá nhu cầu IFD và tìm hiểu các phương thức để thu hút tốt hơn khu vực tư nhân và tăng cường quan hệ đối tác nhằm thúc đẩy các đánh giá này.
Bối cảnh
Thỏa thuận WTO quy định rằng, theo yêu cầu của các thành viên là bên tham gia một thỏa thuận đa phương, Hội nghị Bộ trưởng có thể quyết định hoàn toàn bằng đồng thuận để bổ sung một hiệp định vào Phụ lục 4, đưa hiệp định này trở thành một phần của khuôn khổ WTO. Trong khoảng thời gian giữa các kỳ họp của Hội nghị Bộ trưởng, các chức năng của Hội nghị Bộ trưởng có thể do Đại hội đồng đảm nhiệm.
Mặc dù hiệp định IFD là một hiệp định đa phương (chỉ ràng buộc đối với những thành viên chấp nhận) nhưng mở cửa cho tất cả các thành viên WTO tham gia. Các thành viên tham gia đã nhấn mạnh rằng việc đưa hiệp định IFD vào WTO là rất quan trọng để hiệp định mang lại lợi ích, đặc biệt là cho các thành viên đang phát triển và kém phát triển nhất, những nước đang rất cần các dòng đầu tư bền vững và có tác động lớn hơn.
Hiệp định IFD cũng sẽ đóng vai trò là chất xúc tác quan trọng cho sự hỗ trợ quốc tế đối với các nỗ lực tạo thuận lợi đầu tư ở cấp quốc gia và khu vực.

Nguồn: Vitic/ wto.org