Bản ghi nhớ này được Ban Thư ký WTO soạn thảo nhằm giúp công chúng hiểu rõ hơn về hoạt động của các Hội đồng, Ủy ban và các cơ quan khác của WTO. Bản ghi nhớ này không nhằm mục đích trình bày đầy đủ tất cả các vấn đề được nêu ra tại cuộc họp. Những vấn đề này có thể được tìm thấy trong biên bản cuộc họp chính thức.
Đại sứ Ølberg, người được Chủ tịch Đại hội đồng Saqer Abdullah Almoqbel (Vương quốc Ả Rập Xê Út) bổ nhiệm làm điều phối viên cho các cuộc thảo luận về cải cách vào đầu tháng 6, lưu ý rằng đã thực hiện hai vòng tham vấn với sự tham gia của gần 100 thành viên, với các cuộc thảo luận được xây dựng xung quanh ba hướng chỉ định:
- quản trị (các vấn đề thể chế)
- công bằng (sân chơi bình đẳng và thương mại cân bằng)
- "các vấn đề của thời đại chúng ta"
- “Điều đã rõ ràng là: trên cả ba hướng, có sự tham gia mạnh mẽ, suy nghĩ nghiêm túc và nhận thức chung rằng cải cách vừa cần thiết vừa cấp bách - ngay cả khi quan điểm khác nhau về chi tiết”.
“Giai đoạn tiếp theo trong công việc của chúng tôi là về trọng tâm, kỷ luật và thực hiện. Từ các cuộc tham vấn cho đến nay, có một điều rõ ràng - chúng tôi có nhiều quan điểm khác nhau. Mục tiêu của chúng tôi không phải là giải quyết mọi vấn đề ngay bây giờ mà là xác định những điểm mà các Bộ trưởng có thể bổ sung hướng dẫn cần thiết để tiến lên một cách quyết đoán sau MC14”.
Tại Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 12 vào năm 2022, các thành viên WTO đã nhất trí tiến hành đánh giá toàn diện các chức năng của WTO nhằm đảm bảo tổ chức này có khả năng ứng phó hiệu quả hơn với cả những thách thức mà hệ thống thương mại đa phương đang phải đối mặt và những cơ hội do những diễn biến hiện đại trong thương mại toàn cầu mang lại.
Phát biểu sau khi hơn 60 thành viên lên phát biểu phản hồi về báo cáo của điều phối viên, Tổng Giám đốc Ngozi Okonjo-Iweala cho biết “rất phấn khởi với những gì tôi đang nghe được. Tôi đồng ý với những người cho rằng việc tổ chức này nắm bắt cơ hội để thực hiện cải cách này là điều cần thiết. Không có gì lạ khi các quan điểm ban đầu khác nhau. Tuy nhiên, dường như có một động lực rõ ràng”.
Một số nước thành viên đã lưu ý tầm quan trọng của cải cách giải quyết tranh chấp, vấn đề đang được giải quyết theo một hướng riêng. Phát biểu trước Đại hội đồng, Đại sứ Almoqbel đã đề cập đến thông báo gửi tới các thành viên vào đầu tháng 6 năm 2025, trong đó nêu rõ ông Almoqbel và Chủ tịch Cơ quan Giải quyết Tranh chấp (DSB), Đại sứ Clare Kelly (New Zealand), sẽ theo dõi chặt chẽ tình hình cải cách giải quyết tranh chấp và liên hệ lại với các thành viên vào thời điểm thích hợp.
Kể từ thông báo đó, Chủ tịch DSB đã có các cuộc trò chuyện riêng với các thành viên để kiểm tra tình hình và các cuộc thảo luận này vẫn đang diễn ra.
Báo cáo của Tổng Giám đốc
Báo cáo trước Đại hội đồng WTO với tư cách là Chủ tịch Ủy ban Đàm phán Thương mại, Tổng Giám đốc Ngozi Okonjo-Iweala hoan nghênh việc Argentina đệ trình văn kiện chấp thuận hiệp định trợ cấp thủy sản và lưu ý rằng chỉ cần 5 sự chấp thuận nữa là hiệp định sẽ có hiệu lực, với một số đã được chuẩn bị. Bà Ngozi Okonjo-Iweala cũng lưu ý khả năng triệu tập một cuộc họp đặc biệt của Đại hội đồng sau kỳ nghỉ hè để chính thức tiếp nhận các văn kiện bổ sung và đánh dấu việc hiệp định có hiệu lực.
Về các cuộc đàm phán về các điều khoản bổ sung cho hiệp định, Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala cho biết rất phấn khởi trước sự ủng hộ mạnh mẽ của nhiều nước thành viên trong việc thúc đẩy và kết thúc các cuộc đàm phán. Tuy nhiên, việc tận dụng kỳ nghỉ hè để suy ngẫm về cách thức tốt nhất để thúc đẩy các cuộc thảo luận là rất có giá trị.
Tổng Giám đốc Ngozi Okonjo-Iweala cũng mời các thành viên tận dụng kỳ nghỉ hè để suy ngẫm về cách thức cùng nhau đảm bảo tiến triển trong "các hồ sơ đàm phán", bao gồm các sáng kiến chung như Thỏa thuận Tạo thuận lợi Đầu tư cho Phát triển (IFD).
"Chúng ta không thể để tình trạng bế tắc trong các cuộc đàm phán đa phương và bế tắc trong các thỏa thuận đa phương", Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala khẳng định. “Nếu không, các thành viên có nguy cơ kết thúc năm mà không có kết quả đáng tin cậy nào để trình lên Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 14 (MC14) xem xét. Thế giới đang nhìn vào WTO, không phải như một nguồn gốc của sự trì trệ hay thiếu hành động, mà là một nguồn ổn định, khả năng dự đoán, một nguồn sức sống mới”.
24 thành viên đã phát biểu sau bài phát biểu của Tổng Giám đốc Ngozi Okonjo-Iweala, một số thành viên phát biểu thay mặt cho các nhóm thành viên, nêu bật các vấn đề họ quan tâm.
Tạo thuận lợi đầu tư cho phát triển
Về sáng kiến IFD, các nước thành viên một lần nữa không thể đạt được sự đồng thuận về yêu cầu được 127 thành viên ủng hộ nhằm đưa Hiệp định IFD vào Phụ lục 4 của Hiệp định Marrakesh thành lập WTO. Đây là lần thứ 9 đề xuất này được trình lên các nước thành viên để thông qua.
Phát biểu thay mặt cho 127 nước đồng bảo trợ, Hàn Quốc nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải đưa hiệp định vào khuôn khổ WTO để giúp các thành viên thu hút đầu tư, đặc biệt là các thành viên là các nước đang phát triển và kém phát triển nhất. Hàn Quốc cho biết triển vọng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) toàn cầu vào năm 2025 vẫn tiêu cực do căng thẳng thương mại leo thang, phân mảnh địa chính trị và biến động kinh tế. Các bên thành viên IFD tin rằng việc đưa hiệp định vào WTO sẽ củng cố uy tín và tầm quan trọng của tổ chức này.
Ba nước thành viên đã nhắc lại sự phản đối đối với việc đưa hiệp định IFD vào khuôn khổ đa phương của WTO và cũng tái khẳng định sự cởi mở đối với các cuộc thảo luận tiếp theo về vấn đề này.
Căng thẳng thương mại hiện nay
Trung Quốc một lần nữa đưa ra đề xuất về việc hỗ trợ hệ thống thương mại đa phương trong tình hình hiện nay. Đề xuất này tiếp tục trình bày chi tiết hơn về cách tiếp cận "Ổn định, Phát triển và Cải cách" (SDR) đối với WTO, trong đó coi ổn định là nền tảng, phát triển là ưu tiên và cải cách là con đường hỗ trợ hệ thống thương mại đa phương khi phải đối mặt với tình hình bất ổn thương mại gia tăng. Trung Quốc cho biết sẵn sàng hợp tác thực tế và xây dựng với tất cả các nước thành viên để cùng nhau bảo vệ và củng cố hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ.
Năm thành viên đã phát biểu về vấn đề này, trong khi một số thành viên khác tham gia vào các vấn đề riêng biệt.
Brazil đã đưa ra một mục trong chương trình nghị sự về việc tôn trọng hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ. Brazil cho biết thế giới đang chứng kiến một cuộc tấn công chưa từng có vào hệ thống và uy tín của WTO, với việc áp dụng thuế quan tùy tiện làm gián đoạn chuỗi giá trị toàn cầu và gây ra rủi ro cho nền kinh tế thế giới. Điều đáng lo ngại hơn nữa là sự chuyển dịch nguy hiểm sang việc sử dụng thuế quan như một công cụ can thiệp vào công việc nội bộ của các nước thứ ba và điều cần thiết là WTO phải khôi phục vai trò là nơi tất cả các quốc gia có thể giải quyết tranh chấp và khẳng định lợi ích hợp pháp thông qua đối thoại và đàm phán.
Mười lăm thành viên đã phát biểu phản hồi về tuyên bố của Brazil. Tổng Giám đốc Okonjo-Iweala cho biết các ý kiến đóng góp đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải cách WTO và giải đáp những lo ngại mà các nước thành viên bày tỏ.
Chương trình Công tác về Thương mại Điện tử — Báo cáo của Điều phối viên
Đại sứ Richard Brown (Jamaica), Điều phối viên Chương trình Công tác về Thương mại Điện tử WTO, đã báo cáo về các cuộc tham vấn gần đây với các thành viên. Nhìn chung, các nước thành viên đều coi chương trình công tác này là một khía cạnh quan trọng trong cam kết của WTO về thương mại điện tử và mong muốn chương trình này được duy trì và phát huy hiệu quả hơn.
Đại sứ Brown cũng lưu ý rằng đại đa số các nước thành viên ủng hộ việc gia hạn lệnh hoãn thuế hải quan của WTO đối với các giao dịch điện tử, một số nước thành viên muốn gia hạn lệnh hoãn hoặc đưa ra quyết định vĩnh viễn. Đồng thời, một số phái đoàn vẫn tiếp tục nêu lên những lo ngại liên quan đến thất thu ngân sách và hạn chế về không gian chính sách.
Các Bộ trưởng tại Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 13 năm 2024 đã nhất trí duy trì lệnh hoãn cho đến Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 14 (MC14) hoặc ngày 31 tháng 3 năm 2026, tùy theo điều kiện nào đến trước. Cả lệnh hoãn và Chương trình Công tác đều sẽ hết hạn vào ngày đó. Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 14 dự kiến diễn ra từ ngày 26 đến ngày 29 tháng 3 năm 2026.
Các biện pháp hỗ trợ chuyển tiếp dành cho các quốc gia đã thoát khỏi nhóm LDC
Gambia, thay mặt cho Nhóm các nước kém phát triển nhất (LDC), đã đưa ra đề xuất mới nhất của nhóm về các biện pháp chuyển tiếp bổ sung dành cho các quốc gia đã thoát khỏi nhóm LDC. Các biện pháp này thừa nhận rằng việc loại bỏ dần các biện pháp hỗ trợ quốc tế liên quan đến tình trạng LDC có thể đặt ra những thách thức cho các quốc gia đã thoát khỏi nhóm LDC khi họ tìm cách hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế toàn cầu.
Cuộc họp tiếp theo
Cuộc họp thường kỳ tiếp theo của Đại hội đồng dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 6-7 tháng 10 năm 2025.

Nguồn: Vitic/ wto.org