Động thái này nằm trong Kế hoạch hành động về thép và kim loại (SMAP) do EC công bố ngày 19/3 nhằm đối phó với nguy cơ thiếu hụt nguyên liệu tái chế và bảo vệ năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp kim loại EU. Một phần trọng tâm của kế hoạch là kiểm soát chặt dòng chảy phế liệu để đảm bảo nguồn cung nội khối, phục vụ mục tiêu cắt giảm 90% lượng khí thải nhà kính ròng vào năm 2040.

EC cho biết lượng phế liệu kim loại sẵn có tại EU đang giảm, một phần do hiện tượng "rò rỉ phế liệu" sang các nước thứ ba. Trong bối cảnh giá nguyên liệu thô toàn cầu tăng cao và Mỹ áp thuế 50% lên nhiều sản phẩm thép, nhôm (trừ phế liệu), việc xuất khẩu phế liệu từ EU sang các quốc gia như Việt Nam có thể ngày càng bị kiểm soát và siết chặt hơn nữa.

Đối với doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu phế liệu từ EU, cần lưu ý rằng EC sẽ sử dụng hệ thống giám sát hải quan để thu thập dữ liệu chi tiết về từng loại phế liệu xuất khẩu. Những thông tin này có thể được dùng để đưa ra biện pháp thương mại hạn chế xuất khẩu nếu nhận thấy nguy cơ thiếu hụt trong nội khối. Ngoài ra, EC cũng đang phối hợp với các bên trong ngành để phân loại phế liệu kỹ hơn, điều này có thể dẫn đến quy chuẩn xuất khẩu ngặt nghèo hơn trong tương lai gần.

Theo kế hoạch, đến cuối quý III năm 2025, EC sẽ đánh giá tình hình dựa trên số liệu xuất nhập khẩu và có thể đưa ra các biện pháp bổ sung nếu cần thiết. Số liệu thương mại được cập nhật hàng tháng, tạo điều kiện cho việc điều chỉnh chính sách nhanh chóng.

Các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động theo dõi tình hình và chuẩn bị sẵn phương án ứng phó trong trường hợp EU áp dụng các biện pháp kiểm soát thương mại chặt chẽ hơn, bao gồm khả năng hạn chế hoặc yêu cầu bổ sung về chất lượng và truy xuất nguồn gốc phế liệu nhập khẩu từ khối này.