AsemconnectVietnam - Các nhà bán lẻ Ukraine đang hướng đến việc chuyển hướng xuất khẩu lúa mì sang châu Á và châu Phi sau khi thuế nhập khẩu và hạn ngạch đối với các sản phẩm nông nghiệp của Ukraine vào EU được áp dụng trở lại từ ngày 6/6/2025.

Hạn ngạch lúa mì được ấn định ở mức 1,3 triệu tấn, với mức thuế 95 euro/tấn (111 USD/tấn) cho các lô hàng nhập khẩu bổ sung.
Mặc dù EU đã nhập khẩu 4,5 triệu tấn lúa mì Ukraine trong niên vụ 2024/25, với Tây Ban Nha là nước mua lớn nhất, mua hơn 2 triệu tấn, nhưng việc áp thuế có thể làm suy yếu khả năng cạnh tranh của Ukraine, tạo ra sự bất ổn về khối lượng mua trong tương lai trong niên vụ từ tháng 7/2025 đến tháng 6/2026.
Khi Ukraine nhắm đến những thị trường này, đặc biệt là đối với xuất khẩu sang châu Phi, về khả năng cạnh tranh của lúa mì xay xát xuất khẩu từ Nga sang các điểm đến tương tự, chẳng hạn như Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ.
Châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á, đã tận dụng lợi thế cạnh tranh từ nguồn cung lúa mì xay xát và thức ăn chăn nuôi của Ukraine trong những năm gần đây, đặc biệt là trong thời kỳ sản lượng lúa mì Úc sụt giảm 31,5% so với cùng kỳ năm trước trong niên vụ 2023/24 (tháng 10/2023 đến tháng 9/2024). Tính chung, các nước Đông Nam Á đã chiếm 12,4% và 18,6% lượng xuất khẩu qua cảng biển nước sâu của Ukraine trong niên vụ 2023/24 và 2024/25, dẫn đầu là Indonesia.
Tuy nhiên, biên bản ghi nhớ gần đây của Indonesia, được ký kết vào ngày 7/7 với Hiệp hội Lúa mì Mỹ (US Wheat Associates), cam kết sẽ tăng gấp đôi lượng lúa mì mua từ Mỹ trong 5 năm tới. Điều này có thể sớm trở thành rào cản đối với các nhà bán lúa mì Ukraine đang tìm cách chuyển hướng dòng chảy sang một trong những nhà nhập khẩu lúa mì lớn nhất thế giới. Mặc dù việc nhập khẩu thêm lúa mì Mỹ có thể sẽ được sử dụng để thay thế nhu cầu lúa mì mềm và lúa mì cứng, thường được mua từ Úc và Canada, trong các công thức xay xát hiện có, một nhà xay xát có trụ sở tại Jakarta đã lưu ý rằng họ có thể tăng cường sử dụng lúa mì xay xát của Mỹ bằng cách giảm nguồn cung từ Biển Đen nếu nguồn cung từ Biển Đen rẻ hơn đáng kể theo Biên bản ghi nhớ mới. Theo Ủy ban Ngũ cốc Canada, Indonesia đã nhập khẩu 1,94 triệu tấn lúa mì Canada cho niên vụ hiện tại (tháng 8/2024 - tháng 5/2025).
Ngoài ra, mặc dù sự chú ý dành cho tình hình bất ổn quanh Biển Đen và Trung Đông đã giảm bớt trong những ngày gần đây, khi các cuộc đàm phán thuế quan giữa Mỹ và các đối tác thương mại đang tập trung trở lại, nhưng nguy cơ chậm trễ vận chuyển và chi phí tăng cao vẫn tiềm ẩn, điều này có thể khiến một số người mua châu Á tìm đến các khu vực có tuyến đường vận chuyển ít rủi ro hơn như Úc hoặc Canada.
Trong khi đó, lo ngại về nhu cầu hạ nguồn rất có thể sẽ tiếp tục chi phối dòng chảy và giá lúa mì vào châu Á. Xu hướng tiêu thụ chậm lại tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Indonesia và Malaysia với tâm lý bi quan vẫn tiếp diễn, đặc biệt là trong bối cảnh kỳ vọng về vụ mùa bội thu từ EU và Biển Đen, cùng với lượng hàng vận chuyển lớn của Úc và sự vắng mặt liên tục của Trung Quốc trên thị trường quốc tế. Những điều này sẽ chỉ làm trầm trọng thêm tình trạng mua sắm chậm chạp ở châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á.
N.Nga
Nguồn: VITIC/Spglobal