AsemconnectVietnam - Theo báo cáo Ước tính Cung và Cầu Nông nghiệp Thế giới của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) tháng 7/2025, Bắc Phi (Ai Cập, Libya, Tunisia, Algeria và Maroc) chiếm khoảng 15% lượng lúa mì nhập khẩu toàn cầu. Trong niên vụ 2024/25 (tháng 7/2024 - tháng 6/2025), thương mại lúa mì toàn cầu giảm hơn 10% do Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Pakistan và các nhà nhập khẩu chính khác mua ít hơn từ thị trường toàn cầu.

Ngược lại, lượng nhập khẩu lúa mì của Bắc Phi tăng 1% do nhu cầu vẫn ổn định. Bắc Phi trở thành thị trường chính cho các nhà xuất khẩu lớn và ngày càng nhập khẩu lúa mì từ khu vực Biển Đen. Nga đã trở thành nhà cung cấp chính, thay thế thị phần chủ yếu từ EU, trong khi Ukraine cũng mở rộng thị phần.
Trong niên vụ 2024/25, tổng kim ngạch xuất khẩu lúa mì của Nga giảm do nguồn cung ít hơn, tuy nhiên, lượng hàng xuất khẩu sang các thị trường Bắc Phi lân cận lại tăng. Nga đã nắm bắt cơ hội này nhờ nguồn cung xuất khẩu ít hơn tại Liên minh Châu Âu. Đáng chú ý, Nga đã chiếm gần 50% thị phần trong khu vực, với khoảng 70% thị phần tại Ai Cập, và gần như là nhà cung cấp duy nhất cho Libya.
Xuất khẩu của Nga sang Tunisia tăng 50%, trong khi các chuyến hàng sang Maroc tăng hơn gấp đôi, bù đắp cho lượng hàng xuất khẩu giảm từ Pháp.
Xuất khẩu lúa mì của Ukraine sang khu vực này tiếp tục phục hồi trong niên vụ 2024/25. Ukraine đã mở rộng chiến lược sang các thị trường Bắc Phi trong năm nay, tận dụng lợi thế về địa lý và hậu cần. Ví dụ, Algeria đã trở thành thị trường lớn thứ ba của nước này, với kim ngạch xuất khẩu tăng gần gấp ba lần trong năm qua. Trong khi đó, kim ngạch xuất khẩu của Ukraine sang Tunisia tăng hơn 50%, do kim ngạch xuất khẩu của EU tại đây giảm mạnh.
Do nguồn cung xuất khẩu giảm, thị phần của EU tại khu vực này giảm xuống chỉ còn hơn 25%. Pháp, nước xuất khẩu chính, với vụ mùa thấp nhất trong nhiều thập kỷ, đã chứng kiến kim ngạch xuất khẩu sang nhiều thị trường sụt giảm, bao gồm Maroc và Algeria. Chính phủ Algeria đã không đưa Pháp vào danh sách đấu thầu lúa mì trong năm qua, dẫn đến việc không có lô hàng nào được giao kể từ tháng 7/2024.
Trong khi các nhà xuất khẩu châu Âu khác gần Biển Đen, như Romania và Bulgaria, đã tăng lượng hàng xuất khẩu sang Algeria, Nga và Ukraine đều đã giành được thị phần.
Trong năm 2025/26, tổng kim ngạch xuất khẩu lúa mì của cả EU và Nga dự kiến sẽ tăng, trong khi kim ngạch xuất khẩu của Ukraine dự kiến giảm nhẹ. Đáng chú ý, Liên minh châu Âu dự kiến sẽ có vụ thu hoạch lớn hơn nhiều, với sản lượng của Pháp dự kiến sẽ phục hồi. Ngoài ra, EU đã thực hiện các chính sách thương mại hạn chế lượng lúa mì mà Ukraine có thể xuất khẩu sang thị trường của mình. Điều này sẽ thúc đẩy Ukraine cạnh tranh với EU để tăng xuất khẩu sang các thị trường khác. Nguồn cung lúa mì lớn hơn giữa các nhà xuất khẩu lớn có thể sẽ làm gia tăng cạnh tranh giành thị phần ở Bắc Phi trong năm 2025/26, nơi nhập khẩu dự kiến sẽ tăng nhẹ.
N.Nga
Nguồn: VITIC/USDA