Tuần lễ Thương mại và Môi trường 2025
Báo cáo của Ban thư ký WTO về sự kiện này đã nêu bật sự tham gia tích cực và các cuộc thảo luận sôi nổi diễn ra trong suốt Tuần lễ Thương mại và Môi trường giữa các nước thành viên và bên liên quan về mối quan hệ đang phát triển giữa thương mại và môi trường. 15 phiên họp do các nước thành viên WTO tổ chức đã thu hút được sự tham gia đông đảo, cả trực tiếp và trực tuyến.
Các chủ đề chính bao gồm nông nghiệp và tính bền vững, khả năng phục hồi khí hậu, các biện pháp carbon, nạn phá rừng và nền kinh tế tuần hoàn, và chuỗi cung ứng phi carbon. Ngoài ra, ba Sáng kiến về môi trường của WTO – về trợ cấp nhiên liệu hóa thạch, ô nhiễm nhựa và các giải pháp phát triển bền vững – đã tổ chức các sự kiện nhấn mạnh vào các phương pháp tiếp cận toàn diện và quan điểm của các quốc gia đang phát triển.
Các nước thành viên hoan nghênh sự kết thúc thành công của sự kiện, thừa nhận phạm vi và chiều sâu của các cuộc thảo luận và giá trị của sự kiện như một nền tảng để chia sẻ kinh nghiệm, tạo ra những ý tưởng mới và thúc đẩy sự hợp tác giữa các nước thành viên và các bên liên quan đa dạng để tận dụng tốt hơn chính sách thương mại nhằm hỗ trợ cho mục tiêu phát triển bền vững và khí hậu.
Đệ trình
Tại cuộc họp ngày 4 tháng 7 năm 2025 của CTE, các nước thành viên WTO đã xem xét hai bản đệ trình. Bản đầu tiên là bản đệ trình chung của Nhật Bản và Hàn Quốc có tiêu đề "Hướng dẫn không ràng buộc về phương pháp đo lượng khí thải nhúng", do Úc và Vương quốc Anh đồng tài trợ. Nhật Bản giải thích rằng đề xuất này nhằm mục đích tăng cường tính minh bạch và khả năng tương tác xung quanh các yêu cầu đo lượng khí thải nhúng trong thương mại hàng hóa xuyên biên giới. Nhật Bản cũng nhấn mạnh rằng đề xuất này nhằm thúc đẩy hợp tác và tiếp thu chiều hướng phát triển và không ảnh hưởng đến các quyền và nghĩa vụ hiện có của các nước thành viên WTO.
Nhiều đoàn đại biểu đã đưa ra những bình luận chi tiết và mang tính xây dựng về bản đệ trình mới và nhiều nước thành viên đã hoan nghênh những ý kiến chia sẻ mối quan ngại tương tự về chi phí tuân thủ cao - đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ ở các nền kinh tế đang phát triển và các nước kém phát triển nhất (LDC) - do các cách tiếp cận khác nhau để đo lượng khí thải. Một số nước thành viên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xem xét các mức độ khác nhau về trách nhiệm phát triển và khí hậu, đồng thời kêu gọi các cuộc tham vấn toàn diện hơn trong quá trình lập pháp.
Trong khi hoan nghênh tính minh bạch gia tăng trong đề xuất, một số nước thành viên nhấn mạnh rằng tính minh bạch không được thay thế hoặc trùng lặp với các thông báo bắt buộc gửi đến các cơ quan WTO có liên quan, cũng như không gây thêm gánh nặng cho các nước thành viên đang phát triển. Nhiều nước thành viên bày tỏ sự cởi mở để tiếp tục làm việc về đề xuất này với các nhà đồng tài trợ.
Bản đệ trình thứ hai do Nga đệ trình có tiêu đề "Các quy tắc tương lai về thương mại đối với các sản phẩm nhựa và WTO: Xung đột tiềm ẩn". Báo cáo này nêu lên mối lo ngại rằng các quy tắc trong tương lai phát sinh từ các cuộc đàm phán hiệp ước nhựa đang diễn ra của Liên hợp quốc - do Ủy ban đàm phán liên chính phủ (INC) dẫn đầu - có thể tạo ra rào cản thương mại, đặc biệt là đối với polyme và các sản phẩm nhựa, và có thể xung đột với các nguyên tắc của WTO. Vòng đàm phán tiếp theo của INC dự kiến diễn ra vào tháng 8 tại Geneva.
Trong khi một số nước thành viên nhấn mạnh nhu cầu đảm bảo rằng bất kỳ hiệp ước ràng buộc pháp lý nào cũng phải phù hợp với các quy tắc của WTO, những nước thành viên khác bày tỏ sự ủng hộ đối với các cuộc đàm phán đang diễn ra về ô nhiễm nhựa và sự hỗ trợ lẫn nhau giữa các thỏa thuận môi trường đa phương và WTO.
Tiếp theo các phiên họp chuyên đề
Chủ tịch CTE, Đại sứ Erwin Bollinger (Thụy Sĩ) đã báo cáo với Ủy ban về kết quả của các cuộc tham vấn gần đây với các thành viên liên quan đến con đường tiến tới các phiên họp chuyên đề về ba chủ đề chính: các biện pháp khí hậu liên quan đến thương mại (TRCM), chuyển giao công nghệ và nông nghiệp bền vững. Được ra mắt vào tháng 11 năm 2023 theo yêu cầu của các nước thành viên, loạt phiên họp chuyên đề đóng vai trò là nền tảng để hiểu sâu hơn về các vấn đề cụ thể thông qua các nghiên cứu trường hợp cụ thể và chia sẻ kinh nghiệm thực tế.
Chủ tịch Erwin Bollinger lưu ý rằng các nước thành viên đánh giá cao những trao đổi hiệu quả trong các phiên họp chuyên đề gần đây và bày tỏ mong muốn tham gia xây dựng vào các cuộc thảo luận tiếp theo. Về TRCM, việc khám phá sâu hơn ba chủ đề phụ - minh bạch, phát triển và tính nhất quán/khả năng tương tác - được coi là hướng đi đúng đắn. Về chủ đề chuyển giao công nghệ, các thành viên thể hiện sự quan tâm mạnh mẽ đến việc tiếp tục thảo luận để hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh của các thành viên đang phát triển. Về nông nghiệp bền vững, các thành viên ủng hộ việc tổ chức một phiên họp chuyên đề vào tháng 10 và Barbados và Vương quốc Anh được chỉ định làm người điều phối để giúp định hình chương trình nghị sự.
Các nước thành viên cảm ơn Chủ tịch Erwin Bollinger về báo cáo và trao đổi quan điểm về các bước tiếp theo. Nhiều nước thành viên nhấn mạnh nhu cầu cần có thêm công tác kỹ thuật, tập trung vào ba chủ đề phụ do Chủ tịch Erwin Bollinger xác định, để hiểu rõ hơn về tác động của TRCM. Đề xuất chung mới của Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc và Vương quốc Anh được trích dẫn là một đóng góp có giá trị cho việc thúc đẩy công tác cải thiện khả năng tương tác và minh bạch.
Các nước thành viên tái khẳng định sự quan tâm trong việc đào sâu các cuộc thảo luận về chuyển giao công nghệ và đề xuất nhiều định dạng khác nhau để chia sẻ kinh nghiệm. Phiên họp chuyên đề sắp tới về nông nghiệp bền vững đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi, tập trung vào các khía cạnh môi trường. Các nước thành viên cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo các cuộc thảo luận chuyên đề bổ sung chứ không phải trùng lặp với công việc đang được tiến hành tại các Ủy ban WTO khác.
Minh bạch và chia sẻ thông tin
Tại cuộc họp CTE, các thành viên đã được thông báo tóm tắt về những diễn biến liên quan đến Đối thoại về ô nhiễm nhựa và thương mại nhựa bền vững về mặt môi trường (DPP), các cuộc thảo luận có cấu trúc về thương mại và bền vững về môi trường (TESSD) và cải cách trợ cấp nhiên liệu hóa thạch (FFSR).
Ban Thư ký WTO đã trình bày báo cáo năm 2023 về Cơ sở dữ liệu môi trường của WTO, được ban hành vào ngày 8 tháng 5 năm 2025, tập trung vào chủ đề ô nhiễm. Ban Thư ký cũng đã thông báo tóm tắt cho các thành viên về các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật gần đây và sắp tới của WTO theo yêu cầu của các thành viên, bao gồm Khóa học chuyên đề nâng cao về thương mại và môi trường năm 2024 và một sáng kiến của WTO, Nhóm Ngân hàng Thế giới và Diễn đàn Kinh tế Thế giới có tên là "Hành động về khí hậu và thương mại" (ACT). ACT là một phần trong chương trình hỗ trợ kỹ thuật của WTO và được thiết kế để hỗ trợ các nền kinh tế đang phát triển và các nước kém phát triển nhất trong việc tận dụng chính sách thương mại để hỗ trợ các mục tiêu giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu, đồng thời xác định các cơ hội cho tăng trưởng do thương mại xanh dẫn đầu.
Ban Thư ký Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC) đã cung cấp thông tin cập nhật về công tác chuẩn bị cho Hội nghị biến đổi khí hậu năm 2025 (COP30), dự kiến diễn ra vào tháng 11 năm 2025 tại Brazil. Brazil, quốc gia giữ chức Chủ tịch COP30, đã nêu bật Chương trình nghị sự hành động COP30, lưu ý rằng đưa khí hậu và thương mại vào là một trong những mục tiêu chính. Ban Thư ký WTO đã tóm tắt cho các thành viên, lưu ý về sự hợp tác với Cơ quan Thương mại và Phát triển của Liên hợp quốc (UNCTAD), Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC) và Phòng Thương mại Quốc tế (ICC) để theo dõi các diễn biến của COP30, tìm hiểu khả năng hỗ trợ cho các ưu tiên của Brazil trong bối cảnh chức Chủ tịch COP30 và cung cấp thông tin cập nhật cho các thành viên khi có thông tin.
Cuộc họp tiếp theo
Cuộc họp tiếp theo của Ủy ban Thương mại và Môi trường được lên lịch vào tuần ngày 3 tháng 11 năm 2025.

Nguồn: Vitic/ wto.org