Các bên tham gia hiệp định IFD đã nêu bật tiến trình hỗ trợ các thành viên là quốc gia đang phát triển và kém phát triển nhất đánh giá nhu cầu nhằm giúp họ chuẩn bị thực hiện hiệp định. Những nước tham gia cũng tái khẳng định cam kết đưa hiệp định IFD vào khuôn khổ WTO như một thỏa thuận đa phương dựa trên nguyên tắc tối huệ quốc dành cho tất cả các thành viên WTO.
Đồng điều phối viên Đại sứ Sofía Boza (Chile) và Đại sứ Sung-yo Choi (Hàn Quốc) đã mở đầu phiên họp bằng cách báo cáo về những nỗ lực của các bên IFD tại cuộc họp Đại Hội đồng vào tháng 5 năm 2025 nhằm đưa hiệp định IFD vào khuôn khổ pháp lý của WTO. Họ nhấn mạnh rằng cuộc họp đã tái khẳng định các mục tiêu chung của các bên IFD và khuyến khích các nước thành viên phát huy đà này khi chuẩn bị cho Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 14 tại Yaoundé (Cameroon) vào tháng 3 năm 2026.
Mặc dù không đạt được sự đồng thuận tại cuộc họp Đại hội đồng do sự dè dặt của ba thành viên, nhiều nước thành viên đã bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với việc đưa hiệp định này vào khuôn khổ pháp lý của WTO. Những nước tham gia IFD cũng nhắc lại giá trị phát triển của hiệp định và đóng góp của hiệp định vào việc tăng cường tính minh bạch, hiệu quả về thủ tục và khả năng dự đoán cho các nhà đầu tư.
Những đại biểu tham gia cuộc họp IFD ngày 10 tháng 6 đã nhắc lại cam kết mạnh mẽ trong việc đưa hiệp định IFD vào khuôn khổ pháp lý của WTO và cam kết sẽ tăng cường nỗ lực để mở rộng hơn nữa sự ủng hộ trong số các thành viên không tham gia, đồng thời tiếp tục thúc đẩy các lợi ích của hiệp định đối với các nền kinh tế đang phát triển. Họ cũng trao đổi ý tưởng về kế hoạch cho một số sự kiện quan trọng sắp tới nhằm thúc đẩy mục tiêu này.
Song song với công việc đưa hiệp định vào khuôn khổ pháp lý của WTO, các thành viên tham gia sẽ tiếp tục thúc đẩy quá trình đánh giá nhu cầu của IFD. Quá trình này được thiết kế để giúp các thành viên là các nước đang phát triển và kém phát triển nhất (LDC) xác định những khoảng cách thực hiện riêng lẻ và nhu cầu hỗ trợ kỹ thuật và xây dựng năng lực, đảm bảo được trang bị tốt hơn để thực hiện đầy đủ và hưởng lợi từ hiệp định. Đánh giá nhu cầu là một yếu tố chính của các điều khoản đối xử đặc biệt và khác biệt (SDT) theo Thỏa thuận IFD.
Các nước thành viên ghi nhận tiến triển đáng kể trong quá trình đánh giá nhu cầu. Hiện tại, hơn 20 đánh giá đang được tiến hành với sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế đối tác, chẳng hạn như Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ (IDB), Ngân hàng Thế giới và Cơ quan Thương mại và Phát triển của Liên hợp quốc. Ngoài Ecuador, quốc gia đã hoàn thành đánh giá vào năm ngoái, sáu thành viên của Tổ chức các quốc gia Đông Caribe (OECS) đang gần hoàn thành đánh giá. Guatemala thông báo rằng họ đã hoàn tất đánh giá và sẽ chia sẻ những phát hiện sơ bộ với các thành viên khác, trong khi Moldova cho biết hiện đang đánh giá tính khả thi của việc tiến hành đánh giá nhu cầu.
Kể từ cuộc họp của Đại hội đồng vào tháng 2 năm 2025, ba đồng điều phối viên IFD — Campuchia, Cameroon và Liên minh châu Âu — đã dẫn đầu các nỗ lực tiếp cận của Thỏa thuận IFD. Tại cuộc họp, các nước này đã cung cấp thông tin cập nhật về hoạt động gần đây với các thành viên không tham gia. Các cuộc họp được tổ chức tại Geneva và tại nhiều thủ đô khác nhau đã nâng cao nhận thức và tạo ra sự quan tâm ngày càng tăng đối với Thỏa thuận IFD. Một số chính phủ đã bày tỏ sự quan tâm rõ ràng đến việc tham gia, trong khi những chính phủ khác hiện đang đánh giá các lợi ích tiềm năng và chuẩn bị thực hiện đánh giá nhu cầu.
Các Đồng điều phối viên cũng nêu bật một số sự kiện quốc tế nổi bật mà hiệp định IFD đã được công nhận và chỉ ra động lực tích cực do Tuyên bố của các Bộ trưởng APEC Jeju nêu ra vào tháng 5 năm 2025, công nhận những nỗ lực hướng tới việc tích hợp Thỏa thuận IFD vào khuôn khổ WTO. Các Đồng điều phối viên cũng đã tham khảo các cuộc họp Tạo thuận lợi đầu tư tại Miami, được tổ chức vào tháng 5, nơi các Quốc gia Đông Caribe (OECS), Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC) và IDB đồng tổ chức hai sự kiện quan trọng tập trung vào tạo thuận lợi đầu tư và FDI bền vững.
Một sự kiện cấp cao có tên "Tăng cường tạo thuận lợi cho đầu tư tại khu vực Caribe" có sự tham gia của các chuyên gia từ chính phủ và khu vực tư nhân, các đại biểu tham gia nhấn mạnh tiềm năng của hiệp định IFD trong việc chuyển đổi bối cảnh đầu tư của khu vực Caribe. Ngoài ra, các đại biểu lưu ý đến sự ủng hộ mạnh mẽ của các Bộ trưởng đối với Thỏa thuận IFD được thể hiện tại cuộc họp cấp bộ trưởng OECD tuần trước tại Paris.
Ngoài ra, các thành viên hoan nghênh phiên bản cập nhật của bộ công cụ IFD do một nhóm nhỏ, đứng đầu là Vương quốc Anh chuẩn bị, hiện có thông tin cơ bản đã được sửa đổi và nội dung cập nhật về hiệp định IFD. Bộ công cụ cập nhật sẽ được công bố trên cổng thông tin IFD chuyên dụng của trang web WTO sau khi các thành viên xem xét.
Bối cảnh
Điều X.9 của hiệp định WTO quy định rằng, theo yêu cầu của các thành viên là bên tham gia thỏa thuận đa phương, Hội nghị Bộ trưởng có thể quyết định độc quyền bằng sự đồng thuận để thêm Thỏa thuận vào Phụ lục 4. Điều IV.2 nêu rằng trong khoảng thời gian giữa các cuộc họp của Hội nghị Bộ trưởng, các chức năng của Hội đồng sẽ do Đại hội đồng thực hiện.
Trong khi hiệp định IFD sẽ là một thỏa thuận đa phương (chỉ ràng buộc đối với những thành viên chấp nhận thỏa thuận này), thì tất cả các thành viên WTO đều có thể tham gia. Các nước thành viên tham gia đã nhấn mạnh rằng việc đưa hiệp định IFD vào WTO là rất quan trọng để hiệp định này mang lại lợi ích, đặc biệt là đối với các thành viên đang phát triển và kém phát triển nhất, những nước đang rất cần các dòng đầu tư bền vững và có tác động lớn hơn.
Hiệp định IFD trong WTO cũng sẽ đóng vai trò là chất xúc tác chính cho sự hỗ trợ quốc tế đối với các nỗ lực tạo thuận lợi cho đầu tư ở cấp quốc gia và khu vực.

Nguồn: Vitic/ wto.org