Trong 1 tháng qua, giá đường trắng kỳ hạn tháng 12/2024 đạt mức cao nhất ở 576,9 USD/tấn trong phiên 04/10 và thấp nhất ở 563,1 USD/tấn phiên 25/10. Giá đường thô kỳ hạn tháng 3/2025 đạt mức cao nhất ở 23,01 US cent/lb phiên 04/10 và thấp nhất ở 21.83 US cent/lb phiên 25/10. Giá đường trắng và đường thô đều có chung diễn biến tăng vào đầu tháng 10/2024, sau đó trượt dốc về gần cuối tháng.

Brazil là quốc gia sản xuất và xuất khẩu đường lớn nhất thế giới. Cháy rừng và hạn hán ở Brazil đã tác động mạnh lên thị trường đường toàn cầu, đã đặt trách nhiệm lên vai Thái Lan và Ấn Độ trong việc bù đắp nguồn cung bị mất. Tuy nhiên, cả hai quốc gia này cũng đang phải đối mặt với những rủi ro của chính mình. Hiệp hội mía đường Brazil (UNICA) cho biết, sản lượng đường tại khu vực trồng chủ chốt Trung Nam của Brazil nửa đầu tháng 9/2024 đạt 3,12 triệu tấn, khá ổn đỉnh so với cùng kỳ năm 2023. Trong giai đoạn này, lượng mía nghiền đạt 42,93 triệu tấn, tăng 2,5% so với cùng kỳ. UNICA lưu ý, khối lượng mía được phân bổ cho sản xuất dường trong khu vực bị ảnh hưởng bởi chất lượng mía sụt giảm. Các nhà máy ở vành đai đường chính của Brazil đã phân bổ 47,86% mía để sản xuất đường trong giai đoạn này, giảm so với mức 51,04% trong cùng kỳ năm 2023. Tổng sản lượng ethanol trong hai tuần đầu tháng 9/2024 đạt 2,44 tỷ lít, tăng 14,2% so với cùng kỳ.

Ấn Độ là quốc gia sản xuất đường lớn thứ hai thế giới và cũng là nước tiêu thụ đường lớn nhất thế giới. Việc hỗ trợ sản xuất ethanol đồng nghĩa với việc các quan chức nước này có thế sẽ kéo dài thời gian hạn chế xuất khẩu đường. Quốc gia này thời gian vừa qua có đủ lượng mưa gió mùa thuận lợi cho mùa vụ 2024/25 ở Ấn Độ, giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi mía ở các tiểu bang sản xuất chính như Maharashtra, Karnataka, và Uttar Pradesh. Lượng mưa gió mùa sẽ phục hồi độ ẩm của đất và tăng lượng nước ngầm có sẵn để tưới cho mía.

USDA ước tính sản lượng đường cho niên vụ 2023/24 vẫn ổn định ở mức 34 triệu tấn (theo nguyên liệu thô, không tính phân bổ ethanol), tương đương với 32 triệu tấn đường (sau khi phân bổ khối lượng cho sản xuất ethanol).

Thái Lan là nước sản xuất đường lớn thứ ba và là nước xuất khẩu đường lớn thứ hai thế giới. Lũ lụt hồi tháng 9 đã đưa ra cảnh báo mới về rủi ro thời tiết, với những lo ngại bắt đầu xuất hiện rằng việc thu hoạch có thể bị trì hoãn nếu mưa lớn tiếp tục.

Mặc dù không có dấu hiệu nào cho thấy lũ lụt gần đây ảnh hưởng đến khu vực trồng mía, nhưng thị trường vẫn theo dõi tình hình rất sát sao. Nếu mưa kéo dài đến tháng 11, có thể khiến trì hoãn việc nghiền mía của vụ thu hoạch mới cho đến tháng 1 (muộn hơn khoảng 1 tháng so với thường lệ). Bất kỳ sự chậm trễ nào cũng có nguy cơ làm tắc nghẽn nguồn cung trên thị trường thế giới, vào thời điểm xuất khẩu của Brazil thường chậm lại.

Nguồn cung đường thế giới thắt chặt khiến giá có thể tăng cao hơn nữa. Tổ chức Đường quốc tế ISO đã dự báo sản lượng đường sẽ thấp hơn mức tiêu thụ 3,6 triệu tấn trong vụ 2024/25, thiếu hụt lớn hơn so với mùa hiện tại.

USDA đã điều chỉnh giảm sản lượng đường của Brazil vụ 2024/25 xuống còn 43 triệu tấn do chất lượng mía kém hơn, sản lượng mía nghiền ở mức 645 triệu tấn. Báo cáo đã điều chỉnh giảm sản lượng mía ở khu vực Trung Nam xuống còn 590 triệu tấn, do kiện khí hậu bất lợi, nhưng lại điều chỉnh tăng sản lượng ở Đông Bắc từ 44 triệu tấn lên 55 triệu tấn.

Dự báo mưa xuất hiện rải rác ở các vùng trồng chủ chốt của Brazil đang gây áp lực lên giá đường. Ngoài ra, giá đường còn được hỗ trợ bởi giá năng lượng tăng, khiến sản xuất ethanol trở nên hấp dẫn hơn.

Sản lượng đường của Thái Lan trong niên vụ 2024/25 được dự kiến đạt 10,6 triệu tấn, tăng so với mức 8,8 triệu tấn trong vụ trước đó.

Sản lượng đường của Ấn Độ trong niên vụ mới có thể đạt tổng cộng khoảng 30 triệu tấn, sau khi chuyển hướng một phần sang sản xuất ethanol. Mức này sẽ thấp hơn khoảng 2 triệu tấn so với vụ trước. Tuy nhiên mới đây, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) đã nâng dự báo sản lượng dường của Ấn Độ trong niên vụ 2024/25 lên mức 35,5 triệu tấn (theo giá trị nguyên liệu thô, không tính phân bổ sản xuất ethanol, tương đương với 33,2 triệu tấn đường (sau khi đã phân bổ sản xuất ethanol) tăng 4% so với ước tính trước đó.

Uỷ ban châu Âu (EC) dự báo sản lượng đường của Liên minh châu Âu (EU) trong niên vụ 2024/25 đạt 16,6 triệu tấn, tăng 6% so với mức 15,6 triệu tấn trong niên vụ 2023/24. Xuất khẩu đường của EU mùa 2024/25 là 4,3 triệu tấn, tăng so với mức 4 triệu tấn xuất khẩu của mùa trước, trong khi nhập khẩu giảm xuống còn 2,1 triệu tấn từ mức 2,2 triệu tấn trong mùa 2023/24. Nguồn cung cao hơn sẽ khiến lượng đường tồn kho cuối kỳ của EU tăng lên 1,9 triệu tấn, so với mức 1,7 triệu tấn vào cuối vụ 2023/24 (vào ngày 30/9).

Hiệp hội đường Đức nâng dự báo sản lượng đường tinh luyện từ củ cải đường của Đức trong niên vụ 2024/25 lên mức 4,95 triệu tấn, tăng khoảng 17% so với niên vụ trước (4,22 triệu tấn).

Triển vọng đến năm 2025 của Philippines là không nhập khẩu đường thô. Trong chính sách của chính phủ nước này muốn đưa các nhà sản xuất đường vào vòng bảo hộ. Xuất khẩu dường dự kiến ở mức 25.000 tấn, phù hợp với hạn ngạch thuế quan của Mỹ. Theo USDA, dự kiến sẽ không xuất khẩu thêm nữa vì toàn bộ sản lượng đường sẽ được phân bổ cho cùng mức tiêu thụ địa phương.

T.Hường

Nguồn: Vitic