Ông Atheer Dawood Salman Al Ghrairi, Bộ trưởng Thương mại Iraq, đã dẫn đầu một phái đoàn cấp cao Iraq tại cuộc họp thứ ba của Nhóm công tác. Đại sứ Saqr Almoqbel (Vương quốc Ả Rập Xê Út), chủ trì Nhóm công tác lần đầu tiên kể từ khi được bổ nhiệm vào năm ngoái, đã hoan nghênh việc Iraq trở lại Geneva sau nhiều năm, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chính thức nối lại tiến trình gia nhập của Iraq. Ông Saqr Almoqbel nhận xét: "Sự hiện diện của Bộ trưởng Atheer Dawood Salman Al Ghrairi tại đây, lần đầu tiên kể từ năm 2008, đã gửi đi một tín hiệu rõ ràng rằng tiến trình gia nhập của Iraq hiện đã trở lại đúng hướng". Nhóm công tác đã tổ chức cuộc họp thứ hai vào tháng 4 năm 2008 và một cuộc họp không chính thức vào tháng 11 năm 2017.
Ông Saqr Almoqbel ghi nhận "những nỗ lực to lớn của tất cả mọi người, tất nhiên là bắt đầu từ Iraq, các thành viên và đối tác, cựu Đại sứ Omar Hilale (Morocco), giúp cuộc họp hôm nay thành hiện thực". Ông Saqr Almoqbel cũng nhắc đến chuyến thăm Baghdad vào tháng 1 năm 2024 và có các cuộc gặp với các quan chức cấp cao của chính phủ Iraq, bao gồm Tổng thống Abdul Latif Rashid.
Bộ trưởng Al Ghrairi lưu ý tầm quan trọng của cuộc họp, "đại diện cho một bước tiến đặc biệt của Chính phủ và người dân Iraq hướng tới việc trở thành thành viên chính thức của WTO, một mục tiêu mà chúng tôi muốn đạt được như một phương tiện để tăng cường chiến lược kinh tế quốc gia và hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu. Bất chấp những thách thức về an ninh, chính trị và khu vực đang diễn ra, Chính phủ Iraq vẫn kiên định trong cam kết theo đuổi chương trình cải cách về mặt tăng cường chính sách thương mại, thúc đẩy môi trường kinh doanh và tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư nước ngoài".
Bộ trưởng Al Ghrairi cũng nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của Chính phủ trong việc điều chỉnh các chính sách thương mại và khuôn khổ pháp lý theo các quy tắc và tiêu chuẩn quốc tế và tăng cường năng lực thể chế để đáp ứng các yêu cầu của WTO. Ủy ban Quốc gia Iraq về gia nhập WTO đã tăng cường nỗ lực và đạt được tiến bộ đáng kể trong việc đáp ứng các yêu cầu gia nhập. Trước cuộc họp của Nhóm công tác lần thứ ba, Iraq đã đệ trình các tài liệu đàm phán quan trọng, bao gồm các đề xuất tiếp cận thị trường ban đầu về hàng hóa và dịch vụ.
Phó Tổng Giám đốc WTO Xiangchen Zhang nhấn mạnh tầm quan trọng của cuộc họp này không chỉ đối với Iraq mà còn đối với khu vực Ả Rập, nơi vẫn đang có một số lượng lớn các cuộc gia nhập đang được tiến hành. “Là khu vực lớn nhất bên ngoài hệ thống thương mại đa phương, thời điểm này báo hiệu một cơ hội mới cho sự tiến bộ và hợp tác hướng tới mục tiêu gia nhập của Iraq và hy vọng là các quốc gia Ả Rập khác đang mong muốn gia nhập WTO, qua đó thúc đẩy động lực thương mại khu vực và toàn cầu”. Ông Xiangchen Zhang cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hỗ trợ kỹ thuật và xây dựng năng lực trong khu vực, đặc biệt là đối với Iraq khi xét đến vị thế là một quốc gia hậu xung đột.
Các nước thành viên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Iraq gia nhập hệ thống thương mại đa phương. Nhiều thành viên Ả Rập nhấn mạnh rằng việc Iraq gia nhập sẽ góp phần vào các nỗ lực hội nhập khu vực nhằm hỗ trợ hòa bình và an ninh. Những đại biểu khác tham gia cuộc họp bao gồm các chính phủ quan sát viên và các tổ chức quốc tế.
Iraq đã cung cấp thông tin cập nhật về các cuộc tiếp xúc ban đầu với các thành viên liên quan đến các cuộc đàm phán tiếp cận thị trường song phương, lưu ý rằng các đề xuất ban đầu về hàng hóa và dịch vụ đã được đệ trình vào đầu tháng 5 năm 2024. Phái đoàn Iraq bày tỏ sự sẵn sàng tiếp tục hợp tác với các thành viên WTO.
Nhóm công tác đã thảo luận về nhiều khía cạnh khác nhau của chế độ thương mại đối ngoại của Iraq dựa trên Biên bản ghi nhớ về Chế độ thương mại đối ngoại (MFTR) đã được sửa đổi và các tài liệu hỗ trợ khác. Iraq đã cung cấp báo cáo về các diễn biến lập pháp, nêu bật những nỗ lực mới nhất nhằm tuân thủ các quy tắc liên quan đến WTO.
Các bước tiếp theo
Ông Saqr Almoqbel mời Iraq và các thành viên WTO tăng cường đàm phán song phương về tiếp cận thị trường, dựa trên các cuộc tiếp xúc gần đây và đề nghị các thành viên gửi các câu hỏi cụ thể bằng văn bản trước ngày 15 tháng 8 năm 2024. Ông Saqr Almoqbel cũng yêu cầu Iraq trả lời các câu hỏi của các thành viên và gửi các tài liệu gia nhập khác theo yêu cầu và đề nghị Ban thư ký WTO làm việc với Iraq để sửa đổi MFTR, đây sẽ là cơ sở để tiếp tục xem xét chế độ thương mại đối ngoại của Iraq tại cuộc họp tiếp theo của Nhóm công tác.
Ngoài ra, ông Saqr Almoqbel yêu cầu Iraq sửa đổi Kế hoạch hành động lập pháp và gửi các bản sao của luật liên quan đến WTO để cung cấp tình hình cập nhật về các cải cách đang diễn ra.
Tầm quan trọng của hỗ trợ kỹ thuật đã được nhấn mạnh, với một số thành viên và tổ chức quốc tế đề nghị hỗ trợ. Ban Thư ký WTO có kế hoạch tổ chức một hội nghị Bàn tròn để thảo luận về nhu cầu hỗ trợ kỹ thuật của Iraq nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho quá trình gia nhập của nước này. Bên cạnh đó, ông Saqr Almoqbel đề xuất rằng cuộc họp thứ tư của Nhóm công tác có thể được lên lịch vào quý I năm 2025, tùy thuộc vào tiến độ của các bước đã nêu.

Nguồn: Vitic/ wto.org