Phó Tổng Giám đốc Ellard cho rằng ưu tiên chính của MC13 là phát huy những thành tựu của Hội nghị Bộ trưởng MC12 vào tháng 6 năm 2022 bằng cách kết thúc làn sóng đàm phán thứ hai về trợ cấp nghề cá và đảm bảo Hiệp định về Trợ cấp nghề cá có hiệu lực. Trong tháng còn lại trước MC13, các thành viên WTO sẽ tiến hành đàm phán chuyên sâu về các điều khoản nhằm hạn chế trợ cấp góp phần gây ra tình trạng dư thừa công suất và đánh bắt quá mức. Hiện nay, 55 thành viên đã nộp văn bản chấp nhận Hiệp định về trợ cấp nghề cá, bằng một nửa số lượng cần thiết để hiệp định có hiệu lực.
Phó Tổng Giám đốc Ellard cho biết các ưu tiên đàm phán khác bao gồm cải cách giải quyết tranh chấp và gia hạn lệnh cấm áp thuế hải quan đối với truyền điện tử, lệnh này sẽ hết hạn nếu các thành viên không gia hạn tại MC13. Ngoài ra, các thành viên đang xem xét liệu có nên gia hạn Quyết định TRIPS về vắc-xin COVID-19 được thông qua tại MC12 sang chẩn đoán và điều trị COVID-19 hay không. Các cuộc đàm phán về nông nghiệp vẫn tiếp tục với nhiều thành viên coi an ninh lương thực là một ưu tiên quan trọng. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán vẫn còn khó khăn do các thành viên có quan điểm khác nhau về các vấn đề như dự trữ công vì mục đích an ninh lương thực, hỗ trợ trong nước và tiếp cận thị trường.
Phó Tổng Giám đốc Ellard giải thích rằng các cuộc đàm phán có các hình thức khác nhau, tùy thuộc vào chủ đề và mức độ chín muồi của các vấn đề được thảo luận. Các cuộc họp thường kỳ của Đại hội đồng và ủy ban cũng như các cuộc họp nhóm và các buổi họp không chính thức trong việc xây dựng lòng tin giữa các thành viên có vai trò quan trọng. Phó Tổng Giám đốc Ellard khẳng định: “Mục tiêu là làm cho tiến trình Geneva thành công nhất có thể và để các đại sứ trình bày những văn bản cuối cùng để xin phép các bộ trưởng tại MC13”.
Về cải cách WTO, Phó Tổng Giám đốc Ellard cho biết mọi người đều đồng ý rằng WTO cần cải cách nhưng quan điểm của các thành viên về những gì cần cải thiện lại khác nhau. Ba lĩnh vực cần cải cách rộng lớn: (i) đàm phán các quy tắc mới và sửa đổi các quy tắc hiện có; (ii) tăng cường lại chức năng thảo luận của tổ chức; và (iii) cải thiện cách Ban Thư ký hỗ trợ các thành viên. Nhiều thành viên quan tâm đến việc cải cách quy định trợ cấp, mặc dù ưu tiên của họ khác nhau. Trong khi một số thành viên tập trung giải quyết sự can thiệp của nhà nước để hỗ trợ các ngành công nghiệp thì một số thành viên đang phát triển lại tìm kiếm không gian chính sách để thúc đẩy công nghiệp hóa.
Về việc cải thiện chức năng thảo luận, Phó Tổng Giám đốc Ellard giải thích rằng nhiều thành viên nhấn mạnh đến việc nâng cao tính minh bạch và cải thiện việc tuân thủ các yêu cầu về thông báo. Ngoài ra, các nước đang phát triển mong muốn cải cách trong lĩnh vực này để tăng cường sự tham gia hiệu quả và có ý nghĩa của các phái đoàn nhỏ và có nguồn lực hạn chế trong mọi cuộc thảo luận và quyết định.
Cuối cùng, Phó Tổng Giám đốc Ellard nhấn mạnh những nỗ lực nhằm nâng cao chức năng thảo luận của WTO thông qua các thủ tục làm việc được cải thiện, chẳng hạn như tại Hội đồng Thương mại Hàng hóa và các cơ quan trực thuộc, như một phần của “cải cách bằng việc làm”. 127 cải tiến đã được các thành viên ở Geneva thông qua. Ban Thư ký phát triển các công cụ và cơ sở dữ liệu kỹ thuật số mới là nhằm cải thiện tính minh bạch và tạo điều kiện cho các thành viên tham gia vào các hoạt động khác nhau của tổ chức.

Nguồn: Vitic/ wto.org