Báo cáo của Chủ tịch về tình hình hoạt động
Chủ tịch Alparslan Acarsoy đã báo cáo về các cuộc tham vấn gần đây với các thành viên và nhóm WTO. Ông Alparslan Acarsoy nói: “Tôi được khuyến khích bởi sự tham gia và tinh thần xây dựng của các đại biểu”. Chủ tịch Alparslan Acarsoy cũng ghi nhận mong muốn mạnh mẽ của các thành viên trong việc đạt được kết quả về nông nghiệp tại MC13. Hầu hết các thành viên đều cho rằng hội nghị cấp Bộ trưởng sắp tới sẽ không thể thống nhất được về “phương thức” đưa ra công thức cho các cam kết mới. Tuy nhiên, các bên đồng ý rằng MC13 sẽ đóng vai trò là bước đệm quan trọng cho MC14. Các thành viên WTO vẫn có quan điểm khác nhau về hình thức của gói nông nghiệp MC13 khả thi, trong đó một số nhấn mạnh cách tiếp cận toàn diện sẽ bao gồm tất cả các vấn đề và một số khác ưu tiên các chủ đề cụ thể.
Mặc dù các thành viên nhấn mạnh sự cần thiết của WTO để tiếp tục cam kết thực hiện phần việc của mình nhằm giải quyết các thách thức an ninh lương thực, nhưng vẫn tồn tại những khác biệt về quan điểm về cách đạt được mục tiêu này một cách hiệu quả nhất.
Chủ tịch Alparslan Acarsoy cho biết, bất chấp sự khác biệt dai dẳng giữa các thành viên WTO, kết quả về nông nghiệp tại MC13 vẫn có thể đạt được. Điều này có thể bao gồm việc thừa nhận công việc được thực hiện trong các cuộc đàm phán nông nghiệp cho đến nay, bao gồm cả những đệ trình gần đây, làm cơ sở cho công việc sau MC13. Kết quả này cũng có thể nêu rõ những gì các thành viên WTO mong đợi có thể đạt được, có tính đến những thách thức hiện tại như an ninh lương thực và biến đổi khí hậu, bằng cách đưa ra một số chỉ dẫn rõ ràng về con đường phía trước - bao gồm các mục tiêu, nguyên tắc và thời gian biểu chung. Bất kỳ kết quả nào cũng cần phải đạt được sự cân bằng hợp lý giữa nhu cầu về một cách tiếp cận toàn diện và các ưu tiên cá nhân khác nhau của các thành viên. Một kết quả cũng có thể bao gồm một số sản phẩm về các chủ đề cụ thể. Việc đạt được thỏa thuận giữa các thành viên WTO theo những hướng này có thể giúp mở đường cho một kết quả đầy tham vọng hơn tại MC14.
Chủ tịch Alparslan Acarsoy: Còn rất ít thời gian
Nhắc nhở các quan chức thương mại rằng họ “còn rất ít thời gian”, Chủ tịch Alparslan Acarsoy mời các nhà đàm phán chia sẻ quan điểm của về kết quả thực tế của MC13 và cách tốt nhất để dung hòa các quan điểm khác nhau.
Tại cuộc họp, một số thành viên đề nghị xác định lộ trình hoặc chương trình làm việc để có thể tổng hợp những gì đã làm được trong hai năm qua và đưa ra hướng dẫn chính trị về con đường phía trước. Họ nhấn mạnh rằng điều này cần phải tuân theo một cách tiếp cận toàn diện bao gồm tất cả các chủ đề nông nghiệp liên quan đến cải cách nông nghiệp để đạt được sự cân bằng.
Một số thành viên khác cho rằng kết quả nên tập trung vào các vấn đề cụ thể được coi là ưu tiên theo các nhiệm vụ trước đây: đồng ý về “giải pháp lâu dài” đã tồn tại lâu dài đối với những thách thức mà nhiều nước đang phát triển cho rằng họ phải đối mặt khi mua thực phẩm theo giá do chính phủ quy định cho người dân; đạt được tiến bộ trong “cơ chế tự vệ đặc biệt” mới được đề xuất, cho phép các nước đang phát triển tạm thời tăng thuế trong trường hợp lượng nhập khẩu giảm hoặc tăng đột ngột; và giảm hỗ trợ gây bóp méo thương mại cho các nhà sản xuất bông. Tuy nhiên, một số thành viên khác nhấn mạnh vào cách tiếp cận toàn diện để bao gồm tất cả các chủ đề liên quan đến cải cách nông nghiệp.
Một số thành viên nhấn mạnh an ninh lương thực là một ưu tiên quan trọng và kêu gọi các bộ trưởng nhất trí về các biện pháp tức thời để giúp đỡ các nước LDC và NFIDC trước những khó khăn, như một bước tiếp theo cho tuyên bố đã được thống nhất tại hội nghị cấp bộ trưởng vừa qua (MC12). Các cuộc thảo luận xung quanh các nội dung đệ trình mới được đưa ra trong cuộc họp một lần nữa cho thấy một số quan điểm khác nhau về phạm vi có thể có của một sáng kiến như vậy.
Dự trữ lương thực được mua theo giá quản lý
Vào ngày 16 tháng 1 năm 2024, Chủ tịch Alparslan Acarsoy đã điều hành một cuộc thảo luận về vấn đề chương trình dự trữ công vì mục đích an ninh lương thực. Các thành viên WTO đã đồng ý theo đuổi một “giải pháp lâu dài” cho những thách thức mà một số nền kinh tế đang phát triển phải đối mặt theo các quy định của WTO khi mua thực phẩm theo giá do chính phủ quy định theo các chương trình này.
Ấn Độ đã có bài trình bày xem xét lại các nhiệm vụ đàm phán và nhấn mạnh tầm quan trọng của tiến bộ trong lĩnh vực này tại MC13.
Một số thành viên là quốc gia đang phát triển tại cuộc họp kêu gọi đạt được kết quả MC13 dựa trên đệ trình chung JOB/AG/229, nhằm mở rộng phạm vi giải pháp tạm thời đã được nhất trí tại hội nghị bộ trưởng Bali năm 2013. Trong khi hiệp định Bali bảo vệ một số chương trình nhất định khỏi thách thức pháp lý, trong những điều kiện nhất định, đề xuất này sẽ mở rộng chương trình này tới tất cả các nước đang phát triển, bao gồm nhiều sản phẩm và chương trình hơn, đồng thời cung cấp thêm không gian chính sách để cung cấp hỗ trợ trong nước. Các nước xuất khẩu lập luận rằng điều này sẽ cho phép một số nước xuất khẩu nông nghiệp lớn bóp méo thị trường toàn cầu, làm suy yếu sinh kế nông thôn và an ninh lương thực ở các nước khác.
Một số nhà đàm phán tại cuộc họp đề nghị các thành viên WTO nên tìm cách đạt được một phần kết quả về chủ đề đàm phán này nếu MC13 không thể đạt được giải pháp lâu dài.
Một số nước xuất khẩu nông sản lập luận rằng “giải pháp lâu dài” cho những thách thức mà một số nước đang phát triển đặt ra không nên áp dụng theo cách tiếp cận Bali. Thay vào đó, họ đề nghị giải quyết chủ đề này trong bối cảnh cải cách rộng rãi hơn hoạt động hỗ trợ nông nghiệp trong nước.
Tại cuộc họp, các thành viên đã thảo luận về một số nội dung đệ trình mới hoặc sửa đổi. Vương quốc Anh trình bày đề xuất sửa đổi về hạn chế xuất khẩu thực phẩm (JOB/AG/250/Rev.1), trong khi Nhóm Châu Phi trình bày một báo cáo về sản xuất và thương mại nông nghiệp (JOB/AG/257) mà trước đây họ cũng đã lưu hành tại Đại hội đồng WTO. Nhóm Cairns gồm các nước xuất khẩu nông sản đã trình bày bản đệ trình sửa đổi về việc cắt giảm hỗ trợ trong nước (JOB/AG/243/Rev.2). Hai văn bản không chính thức liên quan về hỗ trợ cho các sản phẩm nông nghiệp cụ thể cũng được các thành viên của nhóm Cairns trình bày.
Bước tiếp theo
Chủ tịch Alparslan Acarsoy cho biết vẫn đang tìm hiểu xem liệu có thể chuẩn bị một văn bản để các bộ trưởng xem xét tại MC13 hay không và dự định tổ chức nhiều cuộc tham vấn và đàm phán hơn trong những ngày tới để củng cố những cuộc thảo luận cho đến nay.
Ngày của các cuộc họp đàm phán tiếp theo sẽ sớm được công bố.
Các cuộc đàm phán nông nghiệp của WTO bao gồm nhiều chủ đề khác nhau như hỗ trợ trong nước, tiếp cận thị trường, cạnh tranh xuất khẩu, hạn chế xuất khẩu, bông, dự trữ công cộng vì mục đích an ninh lương thực, cơ chế tự vệ đặc biệt và vấn đề xuyên suốt về minh bạch.

Nguồn: Vitic/ wto.org