AsemconnectVietnam - Chính phủ Ba Lan đã đưa vào ngân sách những cam kết mới chỉ trị giá 0,5% GDP, thấp hơn mức dự báo là 0,7%.

Cả điều kiện bên ngoài và trong nước đều phải cho phép khoảng cách tài chính lớn và nhu cầu vay vốn được tài trợ đầy đủ.
Một trong những nhiệm vụ cấp bách nhất của chính phủ mới Donald Tusk, lên nắm quyền sau khi Mateusz Morawiecki không giành được phiếu tín nhiệm vào đầu tháng 12/2023, là chuẩn bị và xử lý lập pháp ngân sách năm 2024.
Với khung thời gian có hạn, dự thảo mới chủ yếu dựa vào đề xuất của Morawiecki từ tháng 9/2023.
Kế hoạch ban đầu chỉ ra mức thâm hụt chung của chính phủ vào năm 2024 là 4,5% GDP.
Sau khi phân tích tài liệu tháng 9/2023 và các cam kết bầu cử của các liên minh cầm quyền mới có thể thực hiện được trong thời gian ngắn, ước tính khoảng cách tài chính của năm tới có thể cao hơn tới 1,5% GDP, tức là khoảng 6% GDP.
Ước doanh thu bổ sung đạt 0,7% GDP.
Ngoài ra, doanh thu có thể bị thiếu hụt 0,7% GDP do các dự báo quá lạc quan (đặc biệt là đối với việc thu thuế VAT) và trên thực tế, có thể thấp hơn 0,7% GDP so với dự báo chính thức.
Đề xuất do chính quyền Tusk đưa ra mang lại kết quả ít hơn đáng kể so với cam kết trong chiến dịch bầu cử, nhưng gần với dự báo với giả định chi phí bổ sung lên tới 0,7% GDP.
Khoản chi tiêu mới vào năm 2024 chủ yếu liên quan đến việc tăng lương 30% cho giáo viên và tăng 20% lương cho hành chính công.
Do đó, mức thâm hụt ngân sách nhà nước năm 2024 được đề xuất (cơ sở tiền mặt) cao hơn gần 20 tỷ PLN (0,5% GDP) so với đề xuất ban đầu.
Dự báo doanh thu nhìn chung không thay đổi, do đó thâm hụt chung của chính phủ năm 2024 có thể vẫn lên tới gần 6% GDP.
Điều quan trọng cần lưu ý là giá thầu chi tiêu cao nhất, tức là trợ cấp miễn thuế cao hơn (1,3% GDP) vừa bị hoãn lại hoặc không được đề cập trong cả bài phát biểu trước quốc hội trước cuộc bỏ phiếu tín nhiệm và dự thảo ngân sách năm 2024.
Nhu cầu vay ròng theo kế hoạch năm 2024 thậm chí còn cao hơn trong trường hợp thâm hụt cơ bản.
Dự thảo ngân sách tháng 9/2023 ước tính nhu cầu vay ròng vào năm 2024 ở mức cao kỷ lục 225 tỷ PLN (6% GDP).
Trong khi đó, dự thảo sửa đổi của bộ trưởng tài chính mới Andrzej Domański đã tăng khoản vay mới gần 27 tỷ PLN (0,7% GDP) lên 252 tỷ PLN (6,7% GDP) nhưng đã thực hiện một số bước để giảm nguồn cung PLN và chứng khoán kho bạc bằng tiền cứng.
Một động thái được hỗ trợ bằng cách tiếp cận các khoản vay mới từ chương trình RePower EU, bao gồm cả các khoản thanh toán trước có thể diễn ra trong năm nay.
Bộ tài chính sẽ gặp khó khăn trong việc đưa nguồn cung nợ lớn như vậy vào thị trường, nhưng dự báo cả môi trường bên ngoài và bên trong đều thuận lợi để đáp ứng thành công nhu cầu vay.
Dự báo có một số lựa chọn mà Bộ Tài chính có thể sử dụng để đa dạng hóa nguồn vốn và gây bất ngờ cho các nhà đầu tư, những người khá thận trọng trong việc đấu thầu trái phiếu chính phủ Ba Lan do kỳ vọng nguồn cung cao hơn có thể nâng cao lợi suất.
Thứ nhất, nguồn vốn trong nước cho nhu cầu vay có thể cao hơn mức dự báo, tiền gửi trong lĩnh vực ngân hàng cao hơn khoản vay 67 tỷ PLN.
Tăng trưởng tiết kiệm ròng trong khu vực ngân hàng nửa cuối năm 2023 rất cao nên các ngân hàng trong nước có thể mua rất nhiều trái phiếu chính phủ trong năm tới.
Thứ hai, Bộ Tài chính có thể sử dụng dự trữ tiền mặt hiện tại và/hoặc các khoản tạm ứng từ các quỹ của EU, vốn đang đến nhanh hơn dự kiến, để đáp ứng nhu cầu vay năm 2024.
Thứ ba, Bộ Tài chính có thể tăng cường phát hành trái phiếu bằng FX, vì mức độ hấp thụ của thị trường ở đó cao.
Cũng kể từ cuộc tổng tuyển cử ngày 15 tháng 10, liên minh mới đã nhận được sự tín nhiệm đáng kể từ các nhà đầu tư nước ngoài.
Kể từ giữa tháng 10/2023, PLN đã tăng gần 20 con số so với đồng Euro.
Điểm mấu chốt là năm 2024 sẽ là một năm có chính sách tài khóa lỏng lẻo và nhu cầu vay vốn cao kỷ lục, nhưng các nhà đầu tư sẵn sàng chấp nhận điều đó, với giả định rằng con đường hợp nhất đáng tin cậy sẽ được đưa ra trong những năm tới.
CK
Nguồn: VITIC/think.ing.com