Nhật Bản cân nhắc khả năng CPTPP không có Canada
Thứ sáu, 22-12-2017AsemconnectVietnam - Các quan chức bên phía Nhật Bản khẳng định, chỉ cần tất cả các nước đồng ý về mặt nội dung, sẽ không gì ngăn cản các nước phê chuẩn Hiệp định, cho dù có Canada hay không.
Mặc cho thái độ ngần ngại của Thủ tướng Canada Justin Trudeau trong việc hoàn tất Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) hồi tháng trước, các quan chức Nhật Bản cho biết, những nước còn lại trong TPP vẫn có thể quyết định thông qua Hiệp định mà không cần đến sự ủng hộ từ phía Canada.
Chính phủ của Đảng tự do Canada tiếp tục bày tỏ quan ngại về vấn đề văn hóa và lĩnh vực ô tô trong TPP, mà nay đã có tên mới là Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Trong một bài phỏng vấn vào tuần trước, đại sứ Nhật Bản tại Canada - ông Kimihiro Ishikane phát biểu, kịch bản tốt hơn hết vẫn là 11 quốc gia cùng nhau bàn bạc để tháo gỡ khúc mắc. “Một vài nước thực sự mong nước Canada tham dự. Các nước khác tỏ ra dửng dưng hơn. Tình huống này khiến cho điểm cân bằng bị lung lay”.
“Vì vậy, chúng tôi hi vọng chân thành rằng, Canada có thể bước tiếp cùng các nước. Nếu không, thế cân bằng này có thể bị ảnh hưởng”, vị đại sứ bày tỏ.
Việc ông Trudeau vắng mặt trong cuộc họp vào tháng trước đã để lại ấn tượng xấu trong mắt các thành viên khác – họ sẽ cho rằng, Canada là nước hay hành động khó đoán.
Trong bài phỏng vấn với tờ National Post hôm thứ hai vừa qua, quan chức của bộ ngoại giao Nhật Bản khẳng định, nếu tất cả các nước thành viên TPP đồng ý về mặt nội dung, sẽ không gì có thể ngăn cản các nước thông qua Hiệp định, cho dù Canada có phê chuẩn hay không. Đồng thời phía Nhật Bản bày tỏ, Canada có thể tham gia sau, khi nước này cảm thấy đã sẵn sàng.
Một quan chức dí dỏm cho biết “Hiệp định không có Canada sẽ gọi là TPP 10”. Ban đầu, TPP bao gồm 12 quốc gia thành viên, nhưng vào tháng 1 năm nay, Tổng thống Donald Trump đã rút Hoa Kỳ khỏi hiệp định, Hiệp định TPP không Mỹ thường được biết đến với tên gọi TPP 11. Với việc Thủ tướng Trudeau vắng mặt trong cuộc họp cấp cao TPP bên lề Hội nghị APEC vào tháng 11 vừa qua, các nước đã có ấn tượng không mấy tốt đẹp về Canada, và vì thế, theo lẽ tự nhiên, các nước phải tính đến khả năng Canada không tham gia hiệp định.
Joseph Pickerill, phát ngôn viên cho Bộ trưởng Bộ thương mại quốc tế Canada – ông François-Philippe Champagne, nói với tờ National Post rằng, các nước đã đồng ý bất cứ khi nào có đủ 6 trên tổng số 11 nước phê chuẩn hiệp định TPP gốc, thì hiệp định CPTPP – phiên bản điều chỉnh của TPP – sẽ có hiệu lực ở các nước đã phê chuẩn hiệp định, bất chấp các nước khác vẫn đang tiếp tục xem xét. Hiện nay, có 3 nước đã phê chuẩn hiệp định là Nhật Bản, Úc và New Zealand.
“Vì vậy, các nước tiếp theo có thể phê chuẩn cùng lúc, hoặc tuần tự từng nước một, có nhiều tình huống có thể xảy ra”, ông Pickerill cho hay.
Câu chuyện đằng sau việc vắng mặt của Thủ tướng Trudeau
Trong lúc đó, quan chức Nhật Bản cũng đã tiết lộ với tờ National Post những gì họ biết được về việc vắng mặt của Thủ tướng Trudeau ở APEC vừa qua. Sự kiện đã khiến cho Thủ tướng Canada hứng chịu lời cáo buộc “ngầm phá hoại” thỏa thuận.
Theo họ, vào lúc 1giờ 15 phút chiều ngày 10/11, Thủ tướng Nhật Shizo Abe bước vào cuộc họp song phương với Thủ tướng Trudeau, với hy vọng Canada và Nhật Bản sẽ thống nhất trước quan điểm trong vấn đề xúc tiến TPP, sau hàng tháng trời đàm phán để vực dậy Hiệp định. Lúc đó, “Không có dấu hiệu nào từ phía Canada cho thấy họ sẽ không tham gia”, vị quan chức cho biết.
Nhưng Thủ tướng Canada đã nói với ngài Abe rằng ông ấy chưa sẵn sàng. “Thật đáng ngạc nhiên” và “bất thường”, vị quan chức Nhật Bản chia sẻ. Bộ trưởng Thương mại Nhật Bản lúc đó đã được gọi vào và giải thích chi tiết các điểm vướng mắc cho người đồng cấp bên phía Canada – Bộ trưởng Campagne. Và quá trình thảo luận giữa hai vị bộ trưởng đã để lại ấn tượng rõ ràng rằng, Canada sẵn sàng xúc tiến Hiệp định.
Trong lúc đó, lãnh đạo 9 nước còn lại đang ngồi sẵn trong phòng họp, chờ đợi cuộc họp diễn ra lúc 1giờ 45 phút chiều. Không giống như TPP phiên bản gốc phải được thống nhất ở cấp bộ trưởng trước, lãnh đạo các nước APEC cảm thấy rằng, nếu người đứng đầu chính phủ đưa ra thông báo về hiệp định thì thông điệp truyền đi sẽ mạnh mẽ hơn. Nhưng chính vì thế, điều này lại gây ra “tác dụng tiêu cực”.
Ngài Abe “vội vã” chạy đến cuộc họp với các nguyên thủ khác sau khi kết thúc cuộc họp với ngài Trudeau, và đã phải giải thích với các nước khác rằng ông Trudeau sẽ không dự họp. Đây quả là dấu hiệu vô cùng bất thường.
Cùng buổi tối hôm đó, Bộ trưởng Canada Champagne cùng với Bộ trưởng thương mại của 10 nước còn lại đã thống nhất một “thỏa thuận về mặt nguyên tắc” (gọi theo phía Nhật Bản) hay một “khuôn khổ” (gọi theo phía Canada). Bộ ngoại giao Canada đã đưa ra tuyên bố về tiến bộ vừa đạt được với một thái độ thận trọng, đồng thời cảnh báo “Canada sẽ không vội ký kết hiệp định nếu như không có lợi cho Canada”.
Một trong những thay đổi so với TPP phiên bản gốc đó là tên gọi, mà phía Nhật Bản cho biết lý do là để Canada “cảm thấy dễ chịu”. Phía Nhật Bản vẫn ưu tiên giữ lại càng nhiều càng tốt nội dung của phiên bản gốc, bao gồm cả tên gọi.
Nhưng Canada thì vẫn do dự, mặc dù vào đầu năm nay, nước này còn rất háo hức với việc hồi sinh Hiệp định. Việc quay ngoắt trong lập trường của Canada được mô tả là “rất bí hiểm”. Phía Nhật Bản nghi ngờ, động thái trên có liên quan nhiều đến sự kiện tái đàm phán NAFTA đang diễn ra.
Các vấn đề vẫn cần phải được giải quyết
Các nước đã lên kế hoạch nhóm họp vào tháng 1 năm sau, và kỳ vọng các trưởng đoàn đàm phán sẽ chốt được nội dung cuối cùng của CPTPP. Hiệp định được dự kiến sẽ đương đối ngắn, dựa trên 7 điều khoản đã thống nhất trước đó ở Việt Nam. Một vài nước có khả năng sẽ tổ chức đồng thời các cuộc họp song phương cấp bộ trưởng để trao đổi riêng.
Úc là quốc gia đặc biệt khó chịu với hành động vắng họp của Thủ tướng Trudeau. Ngay thời điểm đó, các quan chức của Úc đã phát biểu với báo giới rằng Canada đang “âm mưu phá hoại” hiệp định. Ủy viên cấp cao của Úc từ chối đề nghị phỏng vấn của tờ the Post vào tuần trước. Khi được yêu cầu bình luận về khả năng một CPTPP không có Canada, bộ ngoại giao Úc đã nhắc lại bình luận từ Bộ trưởng thương mại Úc – Steven Ciobo hồi tháng 11, khi đó ông Ciobo đã bày tỏ sự thất vọng trước quyết định của Thủ tướng Canada, nhưng đồng thời, ông cũng lạc quan tin tưởng các nước có thể gạt bỏ sự bực dọc qua một bên để xúc tiến Hiệp định.
Ông Pickerill cho biết, Canada vẫn có khả năng giải quyết các vấn đề mà nước này xem là điểm ngăn cản Canada tham gia Hiệp định. Canada muốn thêm vào CPTPP một điều khoản mà có thể áp dụng chung cho toàn bộ Hiệp định, đó là điều khoản cho phép miễn trừ trong ngành công nghiệp văn hóa (NAFTA đã có điều khoản tương tự). Nhật Bản cảm thấy khó hiểu trước đòi hỏi từ phía Canada và nhấn mạnh, không chỉ có Nhật Bản cảm thấy điều đó.
Trong TPP phiên bản gốc mà Canada cũng đã có ký trước đây, có một loạt các ngoại lệ cho những ngành công nghiệp đặc thù của Canada. Mặc dù không có điều khoản áp dụng chung cho toàn bộ hiệp định, nhưng cách quy định riêng trong từng chương như vậy cũng đã được sử dụng trong Hiệp định giữa EU và Canada (CETA).
Canada cũng nêu lên lo ngại xoay quanh ngành công nghiệp ô tô, đặc biệt là trong bối cảnh đàm phán NAFTA ngày càng phức tạp do các đề xuất từ phía Mỹ trong quy tắc xuất xứ mà gần như không cách nào thực hiện được. Tuy nhiên, Canada vẫn chưa đưa ra đề xuất cụ thể về vấn đề này.
Ông Pickerill cho hay, có quá nhiều giả thiết để có thể trả lời câu hỏi: liệu Canada có lo lắng về khả năng bị loại ra khỏi TPP?
Ông cho rằng, chính phủ Canada “sẽ lựa chọn thời điểm thích hợp để đạt được kết quả tối ưu”.
Nguồn: hoinhap.org.vn
IDEAS hoan nghênh Báo cáo phân tích lợi ích, chi phí của CPTPP, kêu gọi phê chuẩn hiệp định vào cuối năm 2022
Costa Rica xin gia nhập CPTPP, thúc đẩy thương mại với châu Á
Anh bắt đầu đàm phán gia nhập CPTPP và “thế trận” tiếp cận ASEAN
EVFTA - Trợ lực cho doanh nghiệp vượt qua dịch bệnh
Anh hướng tới hoàn tất đàm phán gia nhập CPTPP vào cuối năm 2022
Sự tham gia của Anh sẽ tăng cường chiều sâu và bề rộng của CPTPP
Peru phê chuẩn CPTPP - cơ hội thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam
Nhật Bản, Australia nhất trí thúc đẩy CPTPP và RCEP
Anh bắt đầu tiến trình đàm phán gia nhập Hiệp định CPTPP
Doanh nghiệp Canada ưu tiên quan hệ với Việt Nam, tận dụng CPTPP
Anh hoan nghênh các nước CPTPP xem xét đơn xin gia nhập của nước này
CPTPP: Các thành viên nhất trí đàm phán về đơn xin gia nhập của Anh
Phiên họp Hội đồng CPTPP xem xét đơn xin gia nhập của Anh
Cơ hội cho hàng xuất khẩu Việt Nam tại thị trường châu Mỹ nhờ CPTPP
Xuất khẩu cá tra sang thị trường Brazil giảm 2 con số
Tính đến giữa tháng 2/2023, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường Brazil đạt giá trị 10,5 triệu USD, giảm 51% so với cùng kỳ năm ...Điểm tên 9 mặt hàng xuất khẩu tăng trưởng dương 2 tháng ...
Tình hình xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam tháng 2 và ...