Tổng hợp, phân tích hiệp định TPP trong tháng 9/2017
Thứ bảy, 30-9-2017AsemconnectVietnam - Trong tháng 9/2017, tin tức phân tích hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) khá sôi động.
Vấn đề sở hữu trí tuệ trong "TPP-11"
"TPP-11" là cách gọi Hiệp định Thương mại Tự do xuyên Thái Bình Dương (TPP) khi không có Hoa Kỳ. Bởi vì TPP còn chưa được phê duyệt thông qua trước khi Hoa Kỳ rời khỏi, một số nước gọi Hiệp định này là TPP “sống dở chết dở”.
Bất chấp sự vắng mặt của Hoa Kỳ, các bên còn lại trong TPP-11 vẫn quyết tâm mạnh mẽ nhằm hiện thực hóa những lợi ích kinh tế từ Hiệp định TPP mà phải mất hơn một thập kỷ để đàm phán. Không có gì ngạc nhiên khi sở hữu trí tuệ (IP) đã nổi lên như một vấn đề chủ chốt tiềm tàng trong bất kỳ một Hiệp định nào trong tương lai - và các bên ký kết hiện tại có ba lựa chọn: cuốn gói trở về nhà, bắt đầu đàm phán lại từ đầu, hoặc phê chuẩn thỏa thuận đã được thống nhất trước đó mà không có Hoa Kỳ. Cả ba lựa chọn đều có phần không hoàn hảo.
Tóm lược lịch sử của TPP
Sau hơn 25 vòng đàm phán kéo dài hơn một thập kỷ, văn kiện TPP cuối cùng đã được thống nhất vào ngày 5 tháng 10 năm 2015. Với sự tham gia 12 quốc gia và ảnh hưởng đến 40% dân số thế giới, TPP là hiệp định thương mại tự do lớn nhất trong lịch sử.
Tuy nhiên, TPP vẫn chưa được phê chuẩn vì không đúng thời điểm. Trong chiến dịch tranh cử Tổng thống Hoa Kỳ năm 2016, ứng cử viên Đảng Cộng hòa ông Donald Trump tuyên bố sẽ rút khỏi Mỹ khỏi TPP nếu ông được đắc cử; quan điểm của ông cho rằng thỏa thuận sẽ làm suy yếu nền kinh tế Mỹ và ảnh hưởng đến sự sự độc lập của Hoa Kỳ. Đúng như lời của mình, Tổng thống Trump chính thức rút khỏi Mỹ khỏi TPP vào ngày 23 tháng 1 năm 2017.
Sau khi Mỹ rút khỏi, Hiệp định TPP còn lại 11 nước thành viên: Úc, Brunei Darussalam, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam. "TPP-11" về cơ bản bây giờ còn ba lựa chọn: nhổ bỏ tận gốc toàn bộ Hiệp định, bắt đầu lại từ đầu, hoặc phê chuẩn bản thỏa thuận trước đó và tiến hành mà không có Hoa Kỳ. Như chúng ta sẽ thấy trong bài báo này, cả ba lựa chọn đều có những hạn chế và không chắc chắn khi không có mặt Hoa Kỳ.
Lựa chọn 1: Cuốn gói trở về nhà
Theo lựa chọn này, TPP bị bãi bỏ và đi vào lịch sử. Hơn một thập kỷ đàm phán, nghĩa là hàng triệu giờ làm việc và hàng tỷ đô la đều bị bỏ phí. Những người ủng hộ lựa chọn này lưu ý rằng văn bản của TPP đã thống nhất với sự tham gia của Hoa Kỳ - và rằng vắng mặt Hoa Kỳ, văn bản thỏa thuận không còn ý nghĩa.
Ở chiều ngược lại, những người phản đối lựa chọn này cho rằng văn kiện TPP là sự thỏa hiệp đa phương tốt nhất có thể có giữa 12 nước tham gia ký kết ban đầu ở tại một thời điểm (dù cho khác nhau về địa lý, văn hoá, kinh tế xã hội). Nói cách khác thành tựu mà các bên đã bỏ quả nhiều công sức để thực hiện này, không thể nói bỏ là bỏ một cách đơn giản như vậy được.
Nhiều người khác gợi ý rằng văn bản TPP có thể được sử dụng làm cơ sở cho các FTA đa phương, song phương, ba bên, hoặc nhỏ hơn giữa các quốc gia thành viên - và như vậy, lựa chọn này không nhất thiết là không có kết quả gì. Mặc dù vậy, cần số tiền rất lớn, thời gian, công sức và chi phí để có thể thực thi lựa chọn này.
Lựa chọn 2: Bắt đầu lại từ đầu
Có thể không ngạc nhiên, khi lựa chọn này không có quá nhiều người ủng hộ. Viễn cảnh lại tiếp tục mất thêm một chục năm nữa (hoặc thậm chí hơn) để tiếp tục đàm phán một FTA đa phương trong khi không biết có đạt được “trái ngọt” nào không, chắc chắn làm nhiều người ngán ngẩm dựa trên kinh nghiệm đàm phán trong mười năm vừa qua. Và nếu như, vì một lý do nào đó, Hoa Kỳ quyết định tham gia lại hiệp định này, 11 nước còn lại sẽ không bao giờ nói "không", mặc dù có thể sẽ phải quay trở lại thỏa thuận phiên bản gốc (hoặc gần phiên bản gốc) để chiều theo ý Hoa Kỳ - nền kinh tế lớn nhất và có sức ảnh hưởng nhất thế giới. Việc bắt đầu lại từ đầu có nguy cơ mất rất nhiều thời gian, lao động và tiền bạc mà không có kết quả cuối cùng nào được đảm bảo. Hơn nữa, có ít sự chỉ dẫn trong các bước đàm phán lại TPP bởi vì Hoa Kỳ, quốc gia đã từng tham gia tích cực và thực sự có ảnh hưởng lớn trong tất cả các giai đoạn của quá trình đàm phán, hiện nay không có mặt.
Lựa chọn 3: Tiến lên mà không có Hoa Kỳ
Tại thời điểm của bài báo này, lựa chọn này được đánh giá là khả thi. Thật vậy, Nhật Bản (trước đây đã cho rằng TPP vắng mặt Hoa Kỳ là "vô nghĩa") hiện đang dẫn dắt hiệp định, với sự hỗ trợ từ cả Úc và New Zealand.
Tuy nhiên, lựa chọn này sẽ dẫn đến một tình huống tiến thoái lưỡng nan. Một mặt, giữ nguyên bản thỏa thuận ban đầu sẽ tạo thuận lợi cho Hoa Kỳ quay lại hiệp định trong tương lai. Tất nhiên, điều này là vụ cá cược lớn của các nước TPP-11. Mặt khác, nếu giữ lại bản gốc thỏa thuận, đồng nghĩa với việc giữ lại cả các điều khoản mà trước đây được đưa vào Hiệp định là do phía Mỹ yêu cầu (ví dụ như vấn đề sở hữu trí tuệ, mà sẽ được nêu cụ thể ở phần tiếp theo). Điều đó chắc chắn sẽ kém lý tưởng trong bối cảnh Hiệp định chỉ còn lại 11 nước - tại sao phải tuân theo các yêu cầu của Hoa Kỳ trong khi Hoa Kỳ thậm chí không phải là thành viên của hiệp định?
Trong bối cảnh của bài báo này, chương Sở hữu trí tuệ đưa ra ví dụ về điều khoản bị ảnh hưởng bởi Hoa Kỳ, đó là điều khoản về độc quyền dữ liệu lâm sàng đối với các loại thuốc sinh học, mà các nước TPP-11 có thể loại bỏ điều khoản này khi không có Hoa Kỳ. Khi đăng ký sản phẩm để bán với các cơ quan quản lý tại mỗi quốc gia, các nhà sản xuất thuốc generic (thuốc theo công thức hóa học, không có tên thương mại) dựa vào các dữ liệu lâm sàng do các công ty sáng chế cung cấp cho nhà quản lý (thực tế đây là một phần của mô hình kinh doanh của các công ty sản xuất thuốc generic, nghĩa là họ không phải chịu chi phí thu thập dữ liệu, và do đó có thể cung cấp thuốc với mức giá thấp hơn đáng kể so với công ty sáng chế ra thuốc này. Trước TPP, cả Úc và New Zealand đều chiếm khoảng thời gian 5 năm độc quyền dữ liệu cho tất cả dược phẩm, trong đó các nhà sản xuất thuốc generic không thể sản xuất dựa vào dữ liệu lâm sàng của nhà sáng chế. Trong các cuộc đàm phán, Hoa Kỳ đã yêu cầu khoảng thời gian độc quyền trong 12 năm đối với các sản phẩm sinh học theo TPP (ban đầu, "Big Pharma" của Hoa Kỳ đã yêu cầu độc quyền đến 14 năm). Cuối cùng, một khoảng thời gian 8 năm (bao gồm thời gian "giám sát an toàn” 3 năm) đã được thống nhất chung. Theo đó, nếu TPP-11 được phê duyệt theo bản hiện tại, các bên ký kết sẽ có khoảng thời gian 8 năm độc quyền dữ liệu nếu mỗi quốc gia (ngoại trừ Hoa Kỳ, không phải là một phần của thỏa thuận) đồng ý với điều khoản đó.
Sự cân bằng bất tiện
Là một Hiệp định bao gồm nhiều nước khác biệt lớn về chính trị, kinh tế xã hội và văn hóa, các vòng đàm phán của TPP luôn ẩn chứa nhiều rủi ro chính trị. Tất cả mười hai quốc gia ký kết ban đầu đều có nền chính trị riêng, hệ thống pháp luật riêng và các nhóm vận động hành lang đầy quyền lực. Vì vậy, đạt được một thỏa thuận đa phương với phạm vi rộng như TPP sẽ không đơn giản chút nào.
Một câu hỏi chính đáng được đặt ra là liệu việc tiếp tục tiến hành TPP theo văn bản gốc ban đầu trong khi Hiệp định không còn Hoa Kỳ, là nhắm mục đích chừa đường cho Mỹ quay trở lại, hay là vì ngại đàm phán lại từ đầu. Câu trả lời có lẽ là mỗi lý do một chút.
TPP vẫn chưa chết
Có vẻ như tin đồn về cái kết của TPP đã được phóng đại rất nhiều. Khi Mỹ rút lui 8 tháng trước, nhiều người cảm thấy rằng điều này nghe có vẻ như là cái kết của một hiệp định. Thay vào đó, những gì hiện tại chúng ta có là một TPP “sống dở chết dở”, không sinh không diệt.
Bằng sáng chế - Việc thông qua TPP có ý nghĩa gì đối với Úc và New Zealand?
Nếu TPP được thông qua, thương mại có thể sẽ gia tăng, dẫn đến khuyến khích các nước khác nộp đơn xin cấp bằng sáng chế tại các thị trường đích đến như Úc và New Zealand. Nghĩa là, nếu thương mại không tăng, động cơ để nộp hồ sơ cũng không tăng theo. Về vấn đề bằng sáng chế, việc không phê chuẩn TPP-11 có thể dẫn đến " mất đi cơ hội" cho khu vực Úc và New Zealand.
Kết luận
Nếu xem xét tổng thể và chỉ liên quan đến vấn đề sở hữu trí tuệ, Hiệp định TPP được cho là có lợi cho Australia và New Zealand. Bất cứ điều gì khuyến khích người nước ngoài nộp hồ sơ đăng ký bằng sáng chế trong khu vực đều phải được coi là tích cực (miễn là không cần phải nhượng bộ quá nhiều lĩnh vực). Mặt khác, nếu TPP (cho dù là bản sửa đổi hay không sửa đổi) cuối cùng không được phê chuẩn, thì Úc và New Zealand cũng không mất gì - đơn giản là 2 nước sẽ vẫn duy trì như tình trạng hiện nay.
Các quy định gây tranh cãi trong TPP-11 vẫn chưa được giải quyết
New Zealand hiện đang phải đối mặt với việc đàm phán lại hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPPA) trong khi cuộc bầu cử đang đến gần.
Giáo sư luật trường đại học Auckland, Jane Kelsey đã chỉ trích thời điểm cuộc họp giữa các quốc gia tham gia vào các cuộc đàm phán ở Sydney đầu tuần này. Nhà phê bình nổi tiếng của thỏa thuận thương mại này nói rằng "không thể chấp nhận" là Đảng Quốc gia sẽ tiếp tục đưa ra các quyết định bí mật về một vấn đề nhạy cảm như vậy trong chiến dịch tranh cử. Các đảng chính trị khác phải được tư vấn trước khi tiến hành vòng đàm phán tiếp theo vào tháng 9.
"Thủ tướng Bill English đã cân nhắc việc tham khảo ý kiến về một sự thay đổi nhỏ trong việc triển khai quân đến Afghanistan, vì vậy việc thương lượng lại văn bản của TPP sẽ gặp nhiều khó khăn."
Mỗi nước sẽ có một danh sách những thay đổi mà họ sẽ tìm kiếm trong cuộc họp tiếp theo của các nhà đàm phán TPP - 11 ở Nhật Bản vào cuối tháng 9 để hoàn thiện các đề xuất cho các Bộ trưởng của họ khi gặp nhau tại Việt Nam vào tháng 11.
New Zealand hiện đang phải đối mặt với việc đàm phán lại hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPPA) trong khi cuộc bầu cử đang đến gần.
Giáo sư luật trường đại học Auckland, Jane Kelsey đã chỉ trích thời điểm cuộc họp giữa các quốc gia tham gia vào các cuộc đàm phán ở Sydney đầu tuần này. Nhà phê bình nổi tiếng của thỏa thuận thương mại này nói rằng "không thể chấp nhận" là Đảng Quốc gia sẽ tiếp tục đưa ra các quyết định bí mật về một vấn đề nhạy cảm như vậy trong chiến dịch tranh cử. Các đảng chính trị khác phải được tư vấn trước khi tiến hành vòng đàm phán tiếp theo vào tháng 9.
"Thủ tướng Bill English đã cân nhắc việc tham khảo ý kiến về một sự thay đổi nhỏ trong việc triển khai quân đến Afghanistan, vì vậy việc thương lượng lại văn bản của TPP sẽ gặp nhiều khó khăn."
Mỗi nước sẽ có một danh sách những thay đổi mà họ sẽ tìm kiếm trong cuộc họp tiếp theo của các nhà đàm phán TPP - 11 ở Nhật Bản vào cuối tháng 9 để hoàn thiện các đề xuất cho các Bộ trưởng của họ khi gặp nhau tại Việt Nam vào tháng 11.
"Đảng Quốc gia không thể làm điều này trong cuộc bầu cử một cách bí mật. Các đảng chính trị đang chuẩn bị danh sách yêu cầu thay đổi của New Zealand đối với thỏa thuận không được người dân quan tâm sâu sắc này". Bà Jane Kelsey cho biết trong suốt các cuộc họp tuần này, tất cả 11 quốc gia còn lại trong TPP đã đồng ý đình chỉ một số phần của thỏa thuận trừ khi, hoặc cho đến khi Mỹ gia nhập lại. Hơn nữa, có một số yêu cầu mở lại một phần của văn bản. Canada và Mexico muốn có một quyết định nhanh chóng đình chỉ các điều khoản khác của TPPA mà chính quyền Trump sẽ yêu cầu trong đàm phán lại Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA).
Các nước khác sẽ nhấn mạnh việc mở lại các phần của văn bản để thu hồi những nhượng bộ mà họ đồng ý về thuế quan với mong muốn tiếp cận thị trường Hoa Kỳ. "Việt Nam sẽ muốn dỡ bỏ chương về các doanh nghiệp nhà nước, Malaysia chắc chắn sẽ tìm cách xem lại những hạn chế trong mua sắm của chính phủ".
Cũng có báo cáo rằng các tranh cãi về tính độc quyền của thị trường đối với một số loại thuốc và sự mở rộng về các điều khoản bằng sáng chế nằm trong số các điều khoản bị đình chỉ. Tin này theo sau một lá thư ngỏ của cộng đồng y tế quốc tế, bao gồm Hiệp hội Y tế Công cộng Thế giới và Hiệp hội Y khoa New Zealand, cho các bộ trưởng thương mại và y tế của 11 quốc gia trong tuần. Bức thư kêu gọi hoàn tất việc đàm phán lại các hiệp định, nhưng nếu không chấp nhận điều này, thì việc đình chỉ các điều khoản có thể gây hại nhất cho sức khoẻ của người dân.
Giáo sư Kelsey cho biết một số nước nói rõ rằng họ không chuẩn bị để cung cấp cho các công ty dược phẩm Hoa Kỳ lợi ích của TPP miễn phí. "Đáng buồn, Chính phủ chúng ta không nằm trong số đó, ít nhất họ cũng tham gia vào sự nhất trí".
Cũng có báo cáo rằng các tranh cãi về tính độc quyền của thị trường đối với một số loại thuốc và sự mở rộng về các điều khoản bằng sáng chế nằm trong số các điều khoản bị đình chỉ. Tin này theo sau một lá thư ngỏ của cộng đồng y tế quốc tế, bao gồm Hiệp hội Y tế Công cộng Thế giới và Hiệp hội Y khoa New Zealand, cho các bộ trưởng thương mại và y tế của 11 quốc gia trong tuần. Bức thư kêu gọi hoàn tất việc đàm phán lại các hiệp định, nhưng nếu không chấp nhận điều này, thì việc đình chỉ các điều khoản có thể gây hại nhất cho sức khoẻ của người dân.
Giáo sư Kelsey cho biết một số nước nói rõ rằng họ không chuẩn bị để cung cấp cho các công ty dược phẩm Hoa Kỳ lợi ích của TPP miễn phí. "Đáng buồn, Chính phủ chúng ta không nằm trong số đó, ít nhất họ cũng tham gia vào sự nhất trí".
Tương lai của các điều khoản gây tranh cãi khác, đặc biệt là những điều liên quan đến đầu tư và quyền của các công ty nước ngoài để kiện các chính phủ trong các tòa án ở nước ngoài, chưa được giải quyết.
Nhật Bản quan tâm thúc đẩy TPP 11, hy vọng Mỹ trở lại
Một cố vấn kinh tế cấp cao của chính phủ cho biết Nhật Bản đang thúc đẩy hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP 11) và cũng hy vọng rằng Mỹ sẽ tìm cách trở lại nhóm.
Giáo sư Emeritus Motoshige Itoh, cố vấn cao cấp của Thủ tướng Shinzo Abe nhận định: "TPP là một điều rất quan trọng đối với chúng ta vì hiệp định tạo ra sự giàu có cho chúng ta và chính phủ đã làm việc chặt chẽ với khu vực tư nhân bao gồm cả ngành nông nghiệp”
Nhật Bản đang chuẩn bị kiên nhẫn chờ đợi để Mỹ tham gia trở lại.
Nhật Bản quan tâm thúc đẩy TPP 11, hy vọng Mỹ trở lại
Một cố vấn kinh tế cấp cao của chính phủ cho biết Nhật Bản đang thúc đẩy hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP 11) và cũng hy vọng rằng Mỹ sẽ tìm cách trở lại nhóm.
Giáo sư Emeritus Motoshige Itoh, cố vấn cao cấp của Thủ tướng Shinzo Abe nhận định: "TPP là một điều rất quan trọng đối với chúng ta vì hiệp định tạo ra sự giàu có cho chúng ta và chính phủ đã làm việc chặt chẽ với khu vực tư nhân bao gồm cả ngành nông nghiệp”
Nhật Bản đang chuẩn bị kiên nhẫn chờ đợi để Mỹ tham gia trở lại.
"Cho đến nay ưu tiên của chúng tôi trong TPP là vì hai lý do - điều quan trọng là ngay cả khi không có Mỹ vì đây vẫn là một hiệp định thương mại tự do cấp cao và thứ hai, nếu chúng ta có một TPP11, sẽ tạo nhiều cơ hội hơn cho Mỹ quay lại trong thời gian chính quyền của Tổng thống Donald Trump hoặc sau đó ", ông Emeritus Motoshige Itoh nói tại một cuộc họp báo truyền thống ngày hôm nay, sau bài giảng của ông về Abenomics.
Các nhà đàm phán chính của TPP 11 - Úc, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam hiện đang có một cuộc thảo luận kéo dài 3 ngày tại Sydney về việc thúc đẩy các cuộc đàm phán tiến lên phía trước.
Các nhà đàm phán chính của TPP 11 - Úc, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam hiện đang có một cuộc thảo luận kéo dài 3 ngày tại Sydney về việc thúc đẩy các cuộc đàm phán tiến lên phía trước.
Giáo sư Ito lập luận rằng các nền kinh tế thương mại phải thúc đẩy các hiệp định đối tác kinh tế khu vực như TPP khi Tổ chức thương mại thế giới WTO tiếp tục gặp nhiều khó khăn.
Về hiệp định đối tác kinh tế Nhật Bản - EU (EPA) đã được nhất trí gần đây về nguyên tắc, Giáo sư Ito cho biết EPA giống như TPP vì các cuộc đàm phán đã đề cập đến các lĩnh vực ngoài cắt giảm thuế quan.
Trước đó trong bài giảng về Abenomics, Giáo sư Ito đã nói về sự thất vọng của chính phủ trong việc ngăn chặn giảm phát mặc dù chiến lược ba mũi tên đã thành công trong việc thúc đẩy nền kinh tế thông qua chính sách tiền tệ, kích thích tài chính và chiến lược tăng trưởng. "Các nghiên cứu về Abenomics cho thấy chiến lược này vẫn thành công và hiệu quả của nền kinh tế trong 4 quý vừa qua đã có sự cải thiện rõ rệt".
Các tập đoàn Nhật Bản đã được hưởng lợi cao nhất trong khi điều kiện thị trường lao động cũng được cải thiện với tỷ lệ người tìm được việc cao nhất trong ba thập kỷ qua. "Nhưng giá cả và tiền lương không tăng nhiều và kể từ khi lên đỉnh cao cách đây 20 năm, nền kinh tế tiếp tục phải vật lộn với tốc độ tăng trưởng chậm."
Một trong những lĩnh vực có thể thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ là đầu tư của khu vực tư nhân hiện đang nắm giữ một lượng tiết kiệm lớn. Số tiền tiết kiệm trong nền kinh tế Nhật Bản đã tăng vọt trong suốt bốn năm qua, tăng khoảng 5,1 phần trăm hay 27,000 tỷ yen mỗi năm. Chiến lược tăng trưởng của Nhật Bản nhằm thực hiện cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tăng đầu tư vào các lĩnh vực tăng trưởng mới như các nguồn năng lượng tái tạo và thay thế, y tế và giáo dục.
Đồng thời, các nỗ lực đã được tăng cường để giảm thiểu tác động của dân số già đi do tham gia tích cực hơn của phụ nữ và người cao tuổi trong lực lượng lao động, có nhiều lao động nước ngoài hơn và cải cách thị trường lao động.
Trước đó trong bài giảng về Abenomics, Giáo sư Ito đã nói về sự thất vọng của chính phủ trong việc ngăn chặn giảm phát mặc dù chiến lược ba mũi tên đã thành công trong việc thúc đẩy nền kinh tế thông qua chính sách tiền tệ, kích thích tài chính và chiến lược tăng trưởng. "Các nghiên cứu về Abenomics cho thấy chiến lược này vẫn thành công và hiệu quả của nền kinh tế trong 4 quý vừa qua đã có sự cải thiện rõ rệt".
Các tập đoàn Nhật Bản đã được hưởng lợi cao nhất trong khi điều kiện thị trường lao động cũng được cải thiện với tỷ lệ người tìm được việc cao nhất trong ba thập kỷ qua. "Nhưng giá cả và tiền lương không tăng nhiều và kể từ khi lên đỉnh cao cách đây 20 năm, nền kinh tế tiếp tục phải vật lộn với tốc độ tăng trưởng chậm."
Một trong những lĩnh vực có thể thúc đẩy tăng trưởng mạnh mẽ là đầu tư của khu vực tư nhân hiện đang nắm giữ một lượng tiết kiệm lớn. Số tiền tiết kiệm trong nền kinh tế Nhật Bản đã tăng vọt trong suốt bốn năm qua, tăng khoảng 5,1 phần trăm hay 27,000 tỷ yen mỗi năm. Chiến lược tăng trưởng của Nhật Bản nhằm thực hiện cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tăng đầu tư vào các lĩnh vực tăng trưởng mới như các nguồn năng lượng tái tạo và thay thế, y tế và giáo dục.
Đồng thời, các nỗ lực đã được tăng cường để giảm thiểu tác động của dân số già đi do tham gia tích cực hơn của phụ nữ và người cao tuổi trong lực lượng lao động, có nhiều lao động nước ngoài hơn và cải cách thị trường lao động.
Về cạnh tranh giữa Trung Quốc và Nhật Bản ở khu vực Đông Nam Á, ông nói rằng "dòng chảy cạnh tranh" hầu hết đều nằm ở phía trước cơ sở hạ tầng vì Nhật Bản có thế mạnh về ngành công nghiệp ôtô và điện tử (E & E). "Cơ sở hạ tầng (không giống các lĩnh vực liên quan đến công nghệ) bị ảnh hưởng nhiều về mặt chính trị”. Các nước nhận viện trợ sẽ phải cân nhắc liệu đó có phải là giá cả hay chất lượng quan trọng hơn đối với họ khi trao các dự án.
Philippines hoan nghênh kế hoạch gia nhập khối thương mại xuyên Thái Bình Dương
Philippine đang khôi phục lại kế hoạch gia nhập Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) ngay cả khi thỏa thuận lớn này được thông qua mà không có Mỹ, Bộ Thương mại và Công nghiệp (DIT) cho biết.
DTI khẳng định, nước này đã chuyển ý định gia nhập TPP tới Nhật Bản, một trong những nền kinh tế mạnh mẽ nhất trong khuôn khổ hiệp định bao gồm 11 quốc gia.
Philippines hoan nghênh kế hoạch gia nhập khối thương mại xuyên Thái Bình Dương
Philippine đang khôi phục lại kế hoạch gia nhập Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) ngay cả khi thỏa thuận lớn này được thông qua mà không có Mỹ, Bộ Thương mại và Công nghiệp (DIT) cho biết.
DTI khẳng định, nước này đã chuyển ý định gia nhập TPP tới Nhật Bản, một trong những nền kinh tế mạnh mẽ nhất trong khuôn khổ hiệp định bao gồm 11 quốc gia.
Philippines trước đó đã hoãn kế hoạch gia nhập TPP sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ đang ngừng ủng hộ thỏa thuận này.
Trước đây, Bộ trưởng thương mại Ramon Lopez từng nói: "Chúng tôi chưa bao giờ được đưa vào TPP ngay từ đầu và bây giờ một số nước trong TPP thậm chí không ủng hộ hiệp định, không có lý do gì để chúng tôi xem xét". Tổng thống Rodrigo Duterte cũng đã thể hiện thái độ khinh thị của ông đối với TPP khi có lúc nói rằng ông cũng sẽ từ chối thỏa thuận thương mại này.
Việc bày tỏ quan tâm về gia nhập TPP trong một cuộc họp song phương gần đây giữa ông Lopez và Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản Hiroshige Seko cho thấy Philippines đang thay đổi quan điểm.
Về tình hình TPP hiện nay, Nhật Bản cho biết hai vòng đàm phán đã được thực hiện giữa họ và Australia và cả hai đều dự kiến sẽ gặp nhau lần thứ ba. Nhật Bản tin tưởng rằng thỏa thuận TPP về nguyên tắc sẽ được thiết lập vào tháng 11.
Ngay cả khi không có Mỹ, TPP cũng đang được thông qua với 11 quốc gia thuộc khu vực Thái Bình Dương: Úc, Brunei, Canada, Chile, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Việt Nam và Nhật Bản.
Tham gia TPP với nhiều cơ hội hơn nữa sẽ củng cố vị thế của Philippines trên thị trường toàn cầu khi các doanh nghiệp, công nhân và người tiêu dùng của nước này đang được hưởng lợi từ các thị trường lớn hơn và tăng đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, Tổng thống Duterte cho biết thỏa thuận sẽ là bất lợi đặc biệt đối với những người dùng thuốc hàng ngày vì TPP sẽ ngăn không cho Philippines mua các loại thuốc rẻ tiền từ các nước như Ấn Độ và Pakistan.
Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp nước ngoài trước đó cho biết họ vẫn hy vọng Philippines sẽ theo đuổi sự tham gia của mình vào TPP ngay cả với Mỹ không phải là một phần của hiệp định vì sẽ mang lại nhiều lợi ích và cơ hội cho nước này.
"AmCham vẫn hy vọng rằng TPP sẽ trở thành hiện thực, ngay cả khi không có Mỹ dẫn đầu. Trong trường hợp đó, Philippines nên nghiên cứu cẩn thận khả năng tham gia", Cố vấn cao cấp Philipin John Forbes của Phòng Thương mại Mỹ nói.
Trước đây, Bộ trưởng thương mại Ramon Lopez từng nói: "Chúng tôi chưa bao giờ được đưa vào TPP ngay từ đầu và bây giờ một số nước trong TPP thậm chí không ủng hộ hiệp định, không có lý do gì để chúng tôi xem xét". Tổng thống Rodrigo Duterte cũng đã thể hiện thái độ khinh thị của ông đối với TPP khi có lúc nói rằng ông cũng sẽ từ chối thỏa thuận thương mại này.
Việc bày tỏ quan tâm về gia nhập TPP trong một cuộc họp song phương gần đây giữa ông Lopez và Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản Hiroshige Seko cho thấy Philippines đang thay đổi quan điểm.
Về tình hình TPP hiện nay, Nhật Bản cho biết hai vòng đàm phán đã được thực hiện giữa họ và Australia và cả hai đều dự kiến sẽ gặp nhau lần thứ ba. Nhật Bản tin tưởng rằng thỏa thuận TPP về nguyên tắc sẽ được thiết lập vào tháng 11.
Ngay cả khi không có Mỹ, TPP cũng đang được thông qua với 11 quốc gia thuộc khu vực Thái Bình Dương: Úc, Brunei, Canada, Chile, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Việt Nam và Nhật Bản.
Tham gia TPP với nhiều cơ hội hơn nữa sẽ củng cố vị thế của Philippines trên thị trường toàn cầu khi các doanh nghiệp, công nhân và người tiêu dùng của nước này đang được hưởng lợi từ các thị trường lớn hơn và tăng đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, Tổng thống Duterte cho biết thỏa thuận sẽ là bất lợi đặc biệt đối với những người dùng thuốc hàng ngày vì TPP sẽ ngăn không cho Philippines mua các loại thuốc rẻ tiền từ các nước như Ấn Độ và Pakistan.
Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp nước ngoài trước đó cho biết họ vẫn hy vọng Philippines sẽ theo đuổi sự tham gia của mình vào TPP ngay cả với Mỹ không phải là một phần của hiệp định vì sẽ mang lại nhiều lợi ích và cơ hội cho nước này.
"AmCham vẫn hy vọng rằng TPP sẽ trở thành hiện thực, ngay cả khi không có Mỹ dẫn đầu. Trong trường hợp đó, Philippines nên nghiên cứu cẩn thận khả năng tham gia", Cố vấn cao cấp Philipin John Forbes của Phòng Thương mại Mỹ nói.
Chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu tại Philippines Guenter Taus cũng cho biết ông tin rằng tiếp tục tham gia vào các cuộc đàm phán TPP vẫn sẽ rất có lợi cho Philippines ngay cả khi không có Mỹ. "Trong thế kỷ 21 và trong một thế giới toàn cầu hóa, có thể không phải là động thái thông minh nhất để trở lại phương pháp tiếp cận bảo hộ vào thế kỷ 20. Thêm vào đó, Philippines có cơ hội tốt đẹp khi nước này cũng đã có một số hiệp định thương mại tự do (FTA) với nhiều nước và có mối quan hệ tốt với hầu hết các nước thuộc FTA này".
Trong thời gian chờ đợi, Philipines đã có kết luận về những điều khoản trong "Hiệp định RCEP" do ASEAN ký kết. Tuy nhiên, bản kết luận của RCEP tiếp tục gây chấn động vì những khó khăn trong việc thống nhất các mối quan tâm và quan điểm khác nhau giữa các nền kinh tế tham gia. "RCEP đã bước vào một giai đoạn quan trọng và như trong bất kỳ cuộc đàm phán nào cũng có những thách thức quen thuộc phát sinh từ nhiều bên với các giai đoạn phát triển khác nhau và các mối quan tâm khác nhau", ông Lopez nói.
Giải pháp khả thi mới của TPP
Trong thời gian chờ đợi, Philipines đã có kết luận về những điều khoản trong "Hiệp định RCEP" do ASEAN ký kết. Tuy nhiên, bản kết luận của RCEP tiếp tục gây chấn động vì những khó khăn trong việc thống nhất các mối quan tâm và quan điểm khác nhau giữa các nền kinh tế tham gia. "RCEP đã bước vào một giai đoạn quan trọng và như trong bất kỳ cuộc đàm phán nào cũng có những thách thức quen thuộc phát sinh từ nhiều bên với các giai đoạn phát triển khác nhau và các mối quan tâm khác nhau", ông Lopez nói.
Giải pháp khả thi mới của TPP
Sau 2 ngày làm việc tại thủ đô Tokyo, các nước tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã nhất trí gặp lại nhau tại Nhật Bản vào tháng 10-2017, nhằm đạt được mục tiêu đi đến ký kết một thỏa thuận thương mại mới bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) diễn ra tại Việt Nam vào tháng 11-2017. Đây được coi là bước tiến có ý nghĩa đối với 11 quốc gia còn lại của TPP, sau khoảng trống lớn mà Mỹ bỏ lại khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố rút nước này khỏi Hiệp định.
Tại vòng đàm phán ở Tokyo (Nhật Bản), 3 nhóm công tác về luật pháp, sở hữu trí tuệ và các vấn đề khác đã được thảo luận theo hơn 50 đề mục yêu cầu của các nước thành viên, về việc "đóng băng" một phần thỏa thuận ban đầu, trong đó gồm nhiều điều khoản do phía Mỹ đề xuất. Trang Nikkei dẫn một nguồn thạo tin cho biết, đàm phán về sở hữu trí tuệ và các vấn đề pháp lý đã gần đi tới hồi kết. Tuy nhiên, các cuộc thảo luận về các lĩnh vực khác như điều chỉnh doanh nghiệp nhà nước, tự do hóa chi tiêu chính phủ trở nên phức tạp, phần vì đây là lần đầu tiên các vấn đề này được đưa ra thảo luận lại.
Ngoài ra, các nước tham gia đàm phán TPP cũng đang chia thành hai luồng ý kiến khác nhau. Một vài quốc gia mong muốn đàm phán lại nội dung thỏa thuận này với sự tham gia của 11 nước thay vì 12 nước như trước đây. Nội dung TPP ban đầu bao gồm nhiều điều khoản đạt được dưới sức ép của Mỹ, đặc biệt là các cam kết về thể chế và quy định liên quan tới đầu tư, sở hữu trí tuệ, lao động, môi trường. Vào thời điểm đó, nhiều nước chấp nhận đánh đổi nhằm nhận được lợi ích to lớn từ thị trường Mỹ. Nhưng khi xứ Cờ hoa thoái lui, việc tiếp tục duy trì các quy định trên không còn phù hợp với thực tế.
Trong khi đó, các quốc gia như Nhật Bản, Australia, New Zealand và Singapore lại có ý định "đóng băng" một số điều khoản với hy vọng Mỹ sẽ trở lại trong tương lai. Hiện chưa có dấu hiệu nào cho thấy Tổng thống D.Trump có ý định xem xét lại chính sách thương mại “Nước Mỹ hàng đầu” đang thực hiện và đưa nước này trở lại thỏa thuận mà ông chủ Nhà Trắng từng gọi là “sự bất công đối với người Mỹ”. Tuy vậy, TPP không phải là một cam kết ngắn hạn. Thực tế cho thấy, 3 hiệp định thương mại gần đây nhất của Mỹ với Colombia, Panama và Hàn Quốc đã được phê chuẩn sau hơn 5 năm ký kết, dưới 2 đời Tổng thống Mỹ khác nhau. Do vậy, một hiệp định thương mại khổng lồ như TPP có thể cần nhiều thời gian hơn.
Các nhà đàm phán cũng cần xem xét việc làm thế nào để thỏa thuận mới này chính thức có hiệu lực. Điều khoản ban đầu của TPP yêu cầu cần ít nhất 6 quốc gia phê chuẩn để có hiệu lực, chiếm 85% GDP kết hợp của các bên tham gia. Điều kiện này khó lòng đạt được sau khi Mỹ - quốc gia chiếm hơn 60% tổng GDP của các thành viên ban đầu - rút khỏi Hiệp định. Tiến trình thảo luận cũng sẽ khó khăn hơn khi những vấn đề gai góc như thuế và hạn ngạch đối với hàng nông sản nhập khẩu được đưa lên bàn đàm phán. Ở thời điểm hiện tại, không dễ dàng chút nào với 11 nước thành viên còn lại của TPP trong việc nhất trí về những điều cần thực hiện ngay và những điều nên "bỏ ngỏ" để chờ động thái của Mỹ.
Tại Tokyo, đại diện của Canada, Nhật Bản và New Zealand khá lạc quan trước triển vọng của một thỏa thuận mới đạt được trong cuộc gặp sắp tới tại Việt Nam, sau đó sẽ được các nước thành viên phê chuẩn vào năm 2018. Các quốc gia đều hiểu rằng, việc duy trì TPP là cách tốt nhất để bảo vệ những lợi ích có được từ hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, tiêu chuẩn cao này. Trong đó, duy trì thảo luận, đàm phán cũng là giải pháp khả thi nhất để lấp đầy khoảng trống lợi ích bị bỏ lại, tiến tới đạt được một thỏa thuận thương mại có thể chấp nhận được với tất cả các bên.
Chuyên gia: Trung Quốc nên là một quan sát viên của TPP
Theo Nikkei, phát biểu tại một diễn đàn ở Singapore vào ngày 16/9, cựu nhà đàm phán thương mại Mỹ Charlene Barshefsky cho rằng Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) nên bao gồm Trung Quốc với tư cách là một quan sát viên.
Tại một phiên thảo luận về chủ đề thương mại thế giới tại Hội nghị cấp cao Singapore, bà Barshefsky nói: “Trung Quốc cần có một vai trò như một quan sát viên...” đồng thời gọi quyết định loại trừ Bắc Kinh ra khỏi TPP là một sai lầm trong chính sách thương mại của Mỹ.
Bà lưu ý rằng khuôn khổ thương mại toàn cầu của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) là “cách tốt nhất” để thúc đẩy tự do hóa thương mại tiến lên phía trước, và rằng Washing cần tìm ra một công thức tốt hơn.
Trong khi đó, tại một phiên thảo luận tương tự, cựu Bộ trưởng Tài chính Australia Peter Costello cho biết: “Chúng tôi rất muốn thấy TPP tiến lên phía trước,” đồng thời lưu ý rằng hiện đang có bước tiến trong 11 quốc gia còn lại của hiệp định này nhằm “hồi sinh” TPP.
Ông Costello cũng chỉ ra rằng một trong số các lý do cho sự trỗi dậy của "chủ nghĩa dân tộc thương mại" là do “có cảm giác rằng các tổ chức quốc tế đã thất bại.”
Cũng tại diễn đàn này, người đứng đầu bộ phận thương mại của Tập đoàn Misubushi của Nhật Bản Ken Kobayashi cho rằng thỏa thuận TPP gồm 11 nước phải “có chất lượng cao” như thỏa thuận ban đầu gồm 12 nước.
Ông cho hay: “Hy vọng chúng ta có thể kết thúc về nguyên tắc trong năm nay. Điều này khá quan trọng vì TPP 11 có thể trở thành một thỏa thuận thương mại khu vực tiêu chuẩn cho các thỏa thuận khác, trong đó có Hiệp định Đối tác toàn diện khu vực (RCEP).”
Dự kiến, lãnh đạo các nước tham gia TPP sẽ thảo luận về tiến trình đưa hiệp định này sớm có hiệu lực tại Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) vào tháng 11 tới tại Việt Nam.
Bà lưu ý rằng khuôn khổ thương mại toàn cầu của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) là “cách tốt nhất” để thúc đẩy tự do hóa thương mại tiến lên phía trước, và rằng Washing cần tìm ra một công thức tốt hơn.
Trong khi đó, tại một phiên thảo luận tương tự, cựu Bộ trưởng Tài chính Australia Peter Costello cho biết: “Chúng tôi rất muốn thấy TPP tiến lên phía trước,” đồng thời lưu ý rằng hiện đang có bước tiến trong 11 quốc gia còn lại của hiệp định này nhằm “hồi sinh” TPP.
Ông Costello cũng chỉ ra rằng một trong số các lý do cho sự trỗi dậy của "chủ nghĩa dân tộc thương mại" là do “có cảm giác rằng các tổ chức quốc tế đã thất bại.”
Cũng tại diễn đàn này, người đứng đầu bộ phận thương mại của Tập đoàn Misubushi của Nhật Bản Ken Kobayashi cho rằng thỏa thuận TPP gồm 11 nước phải “có chất lượng cao” như thỏa thuận ban đầu gồm 12 nước.
Ông cho hay: “Hy vọng chúng ta có thể kết thúc về nguyên tắc trong năm nay. Điều này khá quan trọng vì TPP 11 có thể trở thành một thỏa thuận thương mại khu vực tiêu chuẩn cho các thỏa thuận khác, trong đó có Hiệp định Đối tác toàn diện khu vực (RCEP).”
Dự kiến, lãnh đạo các nước tham gia TPP sẽ thảo luận về tiến trình đưa hiệp định này sớm có hiệu lực tại Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) vào tháng 11 tới tại Việt Nam.
Không có Mỹ - TPP-11 vẫn có cơ hội đạt được thỏa thuận vào tháng 11 tới
Khi Mỹ rút khỏi vai trò lãnh đạo trong việc thành lập một khuôn khổ thương mại khu vực ở Châu Á Thái Bình Dương, Trung Quốc được kỳ vọng sẽ nắm lấy vai trò đó.
Tuy nhiên, hiện tại cả Trung Quốc lẫn Mỹ đều không đưa ra được một định hướng phù hợp nào cho thỏa thuận thương mại của khu vực này nhằm giải quyết các vấn đề của thế kỷ 21 liên quan đến hàng hoá, dịch vụ và đầu tư, đồng thời bảo vệ người lao động và môi trường.
Nguyên tắc của Tổng thống Mỹ trong thực thi Chính sách Thương mại năm 2017 là "mở rộng thương mại một cách tự do và công bằng hơn cho tất cả người Mỹ" bằng cách tập trung vào các cuộc đàm phán song phương hơn là các cuộc đàm phán đa phương.
Cũng theo chính sách này, một trong những hành động đầu tiên của Tổng thống Donald Trump là rút Mỹ ra khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Đây là một thỏa thuận tập hợp 12 quốc gia trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, chiếm 40% sản lượng kinh tế thế giới, trong đó tập trung tăng cường quan hệ kinh tế, cắt giảm thuế quan và thúc đẩy thương mại phát triển.
Phía bên kia bờ Thái Bình Dương, Trung Quốc với kế hoạch 10 năm "Made in China 2025", nhằm thúc đẩy sự đổi mới trong 10 lĩnh vực chiến lược, đã được Phòng thương mại Mỹ mô tả là "tham vọng toàn cầu nhưng lại bảo vệ quốc gia". Kế hoạch này tạo thuận lợi cho các công ty nội địa Trung Quốc so với các doanh nghiệp nước ngoài ở một số lĩnh vực mục tiêu.
Hai cường quốc kinh tế hàng đầu trên thế giới đang thực hiện các chương trình hành động đặt lợi ích kinh tế quốc gia lên trên hết, mà không quan tâm đến lợi ích của các đối tác thương mại của họ. Điều này báo hiệu cho một sự tách mình khỏi chủ nghĩa đa phương.
Vì vậy, nếu 11 bên còn lại trong TPP vẫn hy vọng đạt được một kết quả đầy tham vọng, các nước sẽ phải trông chờ vào những đối tác còn lại như Úc, Nhật, Singapore và Việt Nam.
Trong thời đại phát triển của chủ nghĩa dân tộc và dân túy như hiện nay, sẽ không dễ dàng để tiếp tục thúc đẩy thương mại lớn mạnh nhằm tạo ra một khuôn khổ phát triển bền vững. Một cơ hội mới sẽ được mở ra trong sự kiện các quan chức cao cấp từ 11 quốc gia còn lại của TPP gặp mặt tại Sydney để sẵn sàng đưa ra một thỏa thuận vào tháng 11 tới.
Bộ trưởng Thương mại Úc Steven Ciobo, người đã tham gia cuộc họp, cho biết ông rất kỳ vọng về một thỏa thuận sẽ được đưa ra tại cuộc họp Thượng đỉnh các nhà Lãnh đạo kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại Việt Nam vào tháng 11 năm nay.
Ngoài Úc, quốc gia đang tổ chức cuộc hội đàm, thì Việt Nam với tư cách là Chủ tịch của APEC năm 2017, cũng sẽ có cơ hội lãnh đạo, giúp hiệp định TPP hoàn tất trong năm nay.
Mục đích của TPP chính là cung cấp nền tảng nhằm thực hiện các tiêu chuẩn cao hơn, cần thiết cho tăng trưởng và phát triển kinh tế trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương đồng thời đại diện cho tương lai của một nền thương mại quốc tế bền vững.
Có thể thấy rằng, TPP sẽ góp phần đơn giản hóa thương mại, hỗ trợ đầu tư, tạo thuận lợi cho hoạt động quốc tế hóa các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như tạo niềm tin cho thị trường.
Ông Dwight Hutchins, Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ (AmCham) tại Singapore, tuyên bố: "Singapore đóng vai trò là trụ sở kinh doanh của Mỹ tại Châu Á".
“Chúng tôi đại diện cho lợi ích kinh doanh của Mỹ tại Singapore. Chúng tôi đang trực tiếp xem xét tính cạnh tranh giữa các hiệp định thương mại trong khu vực, như Hiệp định Hợp tác Kinh tế Toàn diện khu vực (RCEP) và các hiệp định khác liên quan đến ASEAN. Đó là một trong những lý do tại sao AmCham Singapore tiếp tục duy trì đội ngũ làm về TPP”.
TPP – Hiệp định tiêu chuẩn cao cần thiết cho thế kỷ 21
Từ góc nhìn doanh nghiệp, TPP được xem là một khung mẫu thương mại tốt nhất và mang tính chiến lược nhất - thậm chí khi không có sự tham gia của Mỹ - bởi các yếu tố tiêu chuẩn cao của TPP sẽ hỗ trợ cho tất cả các doanh nghiệp. Thỏa thuận này cũng cung cấp cơ hội tiếp cận thị trường các nước thành viên với những loại hàng hoá sản xuất, bên cạnh đó thỏa thuận còn mở ra cơ hội cho dòng chảy của các lĩnh vực dịch vụ và đầu tư.
Tăng cường bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, thúc đẩy luồng dữ liệu xuyên biên giới, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp nhà nước và tạo cơ hội bình đẳng trong nhiều hợp đồng mua sắm chính phủ. Không như bất kỳ hiệp định thương mại nào khác, TPP bao gồm cả những điều khoản chưa từng có trước đây về bảo vệ môi trường và lao động.
Các hiệp định song phương là một phần quan trọng trong chính sách thương mại của bất kỳ quốc gia nào; và những thỏa thuận đa phương cũng tương tự như thế hoặc có thể còn quan trọng hơn. Một trong những rào cản lớn nhất của xuất khẩu, đặc biệt đối với các doanh nghiệp nhỏ, chính là sự phức tạp của các quy tắc thương mại và những quy định khác nhau ở từng thị trường. Các thoả thuận thương mại song phương sẽ giúp mở cửa thị trường nhưng chỉ là một thị trường, trong khi thỏa thuận thương mại khu vực sẽ giúp mở cửa nhiều hơn một thị trường cho hàng xuất khẩu.
Quy tắc xuất xứ trong các thỏa thuận đa phương cũng hỗ trợ cho sự phát triển của các chuỗi giá trị toàn cầu dựa trên những lợi thế tốt nhất tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương.
Việc đưa TPP đến đích được xem là một nhiệm vụ khó khăn - thậm chí sẽ còn mong manh hơn nữa nếu không có sự hiện diện của Mỹ. Có thể thấy, khi TPP đạt được thỏa thuận, chắc chắn sẽ có một số quốc gia sẽ phải đối mặt với những khó khăn, nhưng đây là bước đi cần thiết nhằm cải cách thị trường của quốc gia đó để có thể tiếp cận nhiều hơn vào thị trường của Mỹ.
Mặc dù TPP-11 sẽ không còn là một Hiệp định hoành tráng, quy mô cũng sẽ nhỏ hơn và các quốc gia trong đó sẽ không còn được hưởng quyền tiếp cận thị trường Mỹ nữa, nhưng đây vẫn sẽ là một thỏa thuận quan trọng vì nó góp phần duy trì các quy tắc thương mại cần thiết cho các doanh nghiệp trong thế kỷ 21, một hiệp định sở hữu những điều khoản có tiêu chuẩn cao hơn và đầy tham vọng hơn so với bất kỳ hiệp định thương mại khu vực nào khác.
Tương tự với các thỏa thuận khác, TPP cũng sẽ không hoàn hảo theo bất kỳ quan điểm cá nhân nào. Tuy nhiên, TPP - một hiệp định đa phương dựa trên các nguyên tắc tiêu chuẩn cao - chính là một thỏa thuận thương mại cần thiết trong thế kỷ 21. Do đó, dù được lãnh đạo bởi bất kỳ quốc gia nào, thì TPP vẫn cần phải có hiệu lực.
Nguồn: Asem/WTO/Bloomberg…
IDEAS hoan nghênh Báo cáo phân tích lợi ích, chi phí của CPTPP, kêu gọi phê chuẩn hiệp định vào cuối năm 2022
Costa Rica xin gia nhập CPTPP, thúc đẩy thương mại với châu Á
Anh bắt đầu đàm phán gia nhập CPTPP và “thế trận” tiếp cận ASEAN
EVFTA - Trợ lực cho doanh nghiệp vượt qua dịch bệnh
Anh hướng tới hoàn tất đàm phán gia nhập CPTPP vào cuối năm 2022
Sự tham gia của Anh sẽ tăng cường chiều sâu và bề rộng của CPTPP
Peru phê chuẩn CPTPP - cơ hội thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam
Nhật Bản, Australia nhất trí thúc đẩy CPTPP và RCEP
Anh bắt đầu tiến trình đàm phán gia nhập Hiệp định CPTPP
Doanh nghiệp Canada ưu tiên quan hệ với Việt Nam, tận dụng CPTPP
Anh hoan nghênh các nước CPTPP xem xét đơn xin gia nhập của nước này
CPTPP: Các thành viên nhất trí đàm phán về đơn xin gia nhập của Anh
Phiên họp Hội đồng CPTPP xem xét đơn xin gia nhập của Anh
Cơ hội cho hàng xuất khẩu Việt Nam tại thị trường châu Mỹ nhờ CPTPP
Xuất khẩu cá tra sang thị trường Brazil giảm 2 con số
Tính đến giữa tháng 2/2023, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường Brazil đạt giá trị 10,5 triệu USD, giảm 51% so với cùng kỳ năm ...Điểm tên 9 mặt hàng xuất khẩu tăng trưởng dương 2 tháng ...
Tình hình xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam tháng 2 và ...