Các đại diện của 11 nước tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) dự định sẽ có một cuộc họp kéo dài ba ngày tại thị trấn Hakone, phía Tây Tokyo (Nhật Bản) bắt đầu từ ngày 12/7 tới.
Cuộc họp trên diễn ra sau khi Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU) hồi tuần trước đã đạt được sự nhất trí "trên nguyên tắc" về một thỏa thuận thương mại tự do sau bốn năm đàm phán. Theo giới quan sát, thỏa thuận trên đánh dấu một bước tiến lớn về thương mại tự do, trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump thể hiện quan điểm "nước Mỹ là trên hết."
Các thành viên khác của TPP đang hy vọng sẽ đạt được tiến bộ trong việc tìm kiếm một thỏa thuận thay thế mà không cần sự tham gia của Mỹ, được gọi là "TPP 11" hoặc "TPP 12-1," trước khi Hội nghị Thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) diễn ra tại Việt Nam vào tháng 11 tới.
TPP bao gồm các nước Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Mỹ và Việt Nam. Mỹ và 11 nước đối tác đạt được thỏa thuận TPP vào tháng 10/2015, và thỏa thuận này đang trong giai đoạn hai năm chờ đợi Quốc hội các nước thành viên phê chuẩn. Tuy nhiên, Mỹ đã tuyên bố rút khỏi thỏa thuận này.
Hiện mới chỉ có Nhật Bản và New Zealand đã phê chuẩn TPP. Các quốc gia còn lại vẫn đang lưỡng lự về việc có nên thúc đẩy đàm phán tiến tới thông qua một hiệp định TPP chỉ gồm 11 nước thành viên hay không.

 

TPP - hiệp định thương mại Tổng thống Trump từ chối - đang đàm phán trở lại mà không có Mỹ
Khi trong những ngày làm việc đầu tiên trên cương vị Tổng thống Mỹ, Tổng thống Trump rút khỏi thoả thuận thương mại TPP vốn đã được người tiền nhiệm của ông ký kết, 11 quốc gia khác đã tham gia thương lượng hiệp định này đã tự hỏi liệu công sức nhiều năm đàm phán có bị uổng phí không.
Tuần này, các quốc gia này đã chỉ ra rằng họ muốn thúc đẩy hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), một thỏa thuận thương mại đa quốc gia sâu rộng mà ban đầu được dự tính như là một cách để gắn kết Mỹ chặt chẽ hơn với khu vực Đông Á và tạo ra một khối kinh tế có khả năng đứng độc lập, tránh được các cú sốc từ bên ngoài.
Tại một cuộc họp ở Hakone, thị trấn nghỉ mát phía nam Tokyo, Nhật Bản và các nhà đàm phán thương mại từ 11 quốc gia, bao gồm cả Australia, Canada, Malaysia và Việt Nam đã thảo luận về các quy tắc khôi phục TPP nhằm cải thiện điều kiện lao động và tăng cường bảo vệ sở hữu trí tuệ ở một số nước, trong khi mở thêm nhiều thị trường cho tự do buôn bán các sản phẩm nông nghiệp và dịch vụ kỹ thuật số.
Nỗ lực của Nhật Bản để cứu vãn hiệp định này phản ánh một sự thừa nhận ngày càng tăng rằng các nước TPP trước đây đã dựa vào sự lãnh đạo của Mỹ thì giờ đây sẽ phải tự mình tiến lên phía trước.

Tại Nhật Bản, các quan chức đặc biệt mong muốn ngăn chặn nỗ lực của Trung Quốc nhằm tạo ra một hiệp ước thương mại đối nghịch, hiệp định đối tác kinh tế toàn diện RCEP. Thỏa thuận này sẽ bao gồm 16 quốc gia, bao gồm cả các nước trong TPP, mặc dù theo những quy tắc ít nghiêm ngặt hơn.
Ông Kazuyoshi Umemoto, Trưởng đoàn đàm phán của Nhật Bản, nói với các phóng viên rằng nhóm 11 đã "đạt được sự hiểu biết lẫn nhau trên một con đường phía trước" mà không có Mỹ.
"Chúng tôi cần có một thỏa thuận quốc tế mới", ông Umemoto nói. "Tôi nghĩ chúng tôi đã đạt được một hình ảnh thô của hiệp định đó sẽ như thế nào".
Động lực cho những thỏa thuận như vậy đã được xây dựng trong những tuần gần đây, khi các đồng minh lớn của Mỹ thể hiện cam kết của họ đối với toàn cầu hóa.

Ngay trước cuộc họp thượng đỉnh nhóm 20 tại Hamburg (Đức), Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU) đã công bố phác thảo về một thỏa thuận rộng rãi tạo ra một khối thương mại có tổng sản lượng kinh tế 20.000 tỷ USD. Thỏa thuận này được công bố khi mà Mỹ ngày càng rời xa các vấn đề như thương mại tự do và môi trường.
Tổng thống Trump đã nhiều lần nêu rõ sự thiếu thiện cảm của mình đối với thương mại tự do, cam kết bảo vệ các công nhân Mỹ và cân bằng lại thâm hụt thương mại với các nước khác. Tuần trước, Đại diện thương mại của Hoa Kỳ, Robert E. Lighthizer, đã gửi một lá thư cho Chính phủ Hàn Quốc nói rằng chính quyền Mỹ rất mong muốn sửa đổi hiệp định thương mại giữa hai nước vốn đã có hiệu lực được 5 năm.
Nếu Nhật Bản và 10 bên khác ký kết khác giữ lại TPP, họ sẽ cần ít nhất sửa lại một điều khoản nói thỏa thuận sẽ có hiệu lực chỉ khi được sáu nước đại diện cho 85 phần trăm tổng giá trị kinh tế 12 thành viên ban đầu thông qua. Nếu không có Mỹ, ngưỡng đó không thể đạt được.
Nhật Bản, nước có nền kinh tế lớn nhất trong số các đối tác thương mại còn lại, đang đẩy mạnh việc bảo vệ hầu hết các quy tắc đầy tham vọng mà các nhà đàm phán ban đầu, đặc biệt là từ Australia và New Zealand đã đạt được.

Ông Tomohiko Taniguchi, Cố vấn về chính sách đối ngoại của Thủ tướng Shinzo Abe nói: "Tất nhiên Nhật Bản hy vọng duy trì nguyên trạng khuôn khổ thống nhất đã đạt được, bao gồm cả các chi tiết”.
Mặc dù lạc quan rằng Nhật Bản có thể dẫn dắt nhóm này tới sự đồng thuận, ông Taniguchi, người đã giới thiệu các nước còn lại của TPP là "Ocean's 11", thừa nhận rằng các cuộc thảo luận sẽ là một thách thức.
"Các cuộc đàm phán, một khi đã bắt đầu, có thể có nhiều loại hướng khác nhau", ông nói. "Đó là một sự tập hợp của 11, sau đó có lẽ mỗi nước đều coi mình là trung tâm, thậm chí có cả những nước ích kỷ. Tất cả các trường hợp đàm phán đều có thể xảy ra".
Các nước đang phát triển như Malaysia và Việt Nam có thể muốn đàm phán lại một số yêu cầu khắt khe hơn mà họ chấp nhận để đổi lấy lời hứa tiếp cận thị trường Mỹ.
Chẳng hạn, hiệp định yêu cầu các nước đang phát triển phải sửa đổi luật lao động trẻ em cũng như cải thiện tính minh bạch của các công ty nhà nước và cho phép các nhà sản xuất thuốc ở các nền kinh tế lớn mở rộng bảo hộ sáng chế đối với nhiều dược phẩm mà các nước nhỏ hơn muốn sản xuất. Một số nước đang phát triển có thể phản đối rằng các yêu cầu như vậy là quá khó khăn khi không có động cơ thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường tiêu dùng Mỹ.

Vấn đề sau cùng
Ông Jeffrey Wilson, một nhà nghiên cứu tại Trung tâm châu Á tại Đại học Tây Australia, nói: "Vấn đề là khi Mỹ rút ra khỏi TPP. Mỹ chiếm đến hai phần ba của TPP và các nước đang phát triển muốn thâm nhập thị trường Mỹ thì bị yêu cầu thực hiện các cuộc cải tổ tốn kém. Một điểm khó nữa của của thỏa thuận này nữa là gì? Mục tiêu của Nhật Bản là giữ được càng nhiều cam kết ban đầu càng tốt với hy vọng rằng Mỹ cuối cùng sẽ tham gia lại TPP”.

"Chúng ta nên hoan nghênh Mỹ khi Mỹ quyết định trở lại vào một thời điểm nào đó trong tương lai", ông Ichiro Fujisaki, cựu Đại sứ Nhật Bản tại Washington nói.
Một số nhà quan sát cho rằng những hy vọng như vậy là ngây thơ. Ông Takuji Okubo, Giám đốc điều hành và kinh tế trưởng của Japan Macro Advisors, cho biết: "Tôi nghĩ đơn giản là mong ước rằng Chính quyền Trump sẽ thay đổi ý định của mình về TPP. "Chừng nào ông ấy vẫn giữ chức Tổng thống, tôi không nghĩ rằng Mỹ sẽ thực sự quay trở lại".
Những người khác đề nghị rằng các cố vấn cho Tổng thống Trump có thể cố gắng thay đổi suy nghĩ của ông một khi ông thấy khó khăn như thế nào để đàm phán các hiệp định thương mại song phương. Trong trường hợp đó, 11 nước còn lại không nên thay đổi TPP.
Ông Bruce H. Andrews, Thứ trưởng Bộ Thương mại dưới chính quyền Obama, hiện là Giám đốc của Rock Creek Global Advisors, một công ty tư vấn, cho biết: "Nếu họ cố gắng đàm phán lại các quy tắc hoặc hạ thấp các tiêu chuẩn, điều này sẽ làm cho Mỹ khó khăn hơn trong việc tái tham gia hiệp định. Và có một lý do khác mà các quốc gia TPP nên duy trì các quy tắc thương mại khắc nghiệt: buộc Trung Quốc phải cải cách”.
"Nếu TPP có hiệu lực, người Trung Quốc, theo nhu cầu, cuối cùng sẽ muốn trở thành một phần của TPP để hưởng lợi ích của hiệp định này”, ông Andrews nói. "Để được vào TPP, Trung Quốc sẽ phải thực hiện một số cải cách kinh tế quan trọng và mở cửa thị trường của mình từ tình trạng đóng cửa hiện tại. Nếu TPP không đi theo mô hình hiện nay, Trung Quốc sẽ có những điều khoản tốt hơn từ các nước khác mà không cần phải mở cửa thị trường".
Tại Nhật Bản, ông Abe có những lý do chính trị riêng của mình để muốn thúc đẩy tiến trình TPP. Ông Abe đã sử dụng vốn chính trị đáng kể cho thỏa thuận, chống lại những người nông dân có truyền thống ủng hộ Đảng Dân chủ Tự do của mình. Hiệp định TPP sẽ yêu cầu khu vực nông nghiệp khép kín của Nhật phải chấp nhận nhập khẩu gạo, thịt lợn và các sản phẩm khác.
Ông Abe gần đây cũng bị vướng vào các cuộc xì căng đan rắc rối và Đảng của ông đã thất bại nặng nề trong một cuộc bầu cử địa phương gần đây tại Tokyo. Bằng cách đồng ý với thỏa thuận thương mại với Liên minh châu Âu vào tuần trước, ông đã có thể đạt được một chiến thắng nhanh chóng.

Ông Jun Saito, một nhà nghiên cứu cao cấp tại Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Nhật Bản, nói: "Tôi nghĩ điều quan trọng là giữ được động lực đó”.
Nhật Bản đã bày tỏ quan điểm họ muốn giữ lại thỏa thuận giữa 11 quốc gia còn lại của hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương vào tháng 11, khi các quốc gia TPP đến dự cuộc họp thượng đỉnh APEC tại Việt Nam.
Hầu hết các nhà phân tích cho biết bất kỳ thỏa thuận nào cũng không thể hoàn thành nhanh chóng như vậy. Tuy nhiên, theo ông Shumpei Takemori, giáo sư kinh tế tại Đại học Keio, việc mở lại các cuộc đàm phán cho phép Nhật Bản và các đồng minh của họ "cho chính quyền Mỹ biết rằng chúng ta có các lựa chọn thay thế."

Nhật Bản đang ráo riết vận động nhóm họp các thành viên còn lại của Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), nhằm đưa ra một tuyên bố chung về khả năng tiếp tục theo đuổi một Hiệp định TPP không có Mỹ (TPP-11) và xem xét cách thức thực hiện.

“Chúng tôi sẽ bắt đầu các cuộc thảo luận TPP-11 trong cuộc họp giữa các Trưởng phái đoàn đàm phán dự kiến diễn ra tại Canada vào đầu tháng 5 tới và tại cuộc họp giữa các Bộ trưởng kinh tế tại Việt Nam vào ngày 20/5 và ngày 21/5, bên lề Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại Hà Nội”, Phó Thủ tướng, kiêm Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Taro Aso đã thông báo như vậy tại cuộc họp diễn ra ở New York hôm 19/4.

Ngày 25/4, Chính phủ Nhật Bản cũng đã ra thông báo chỉ định Thứ trưởng Ngoại giao phụ trách các vấn đề kinh tế Keiichi Katakami kiêm nhiệm vị trí Trưởng đoàn đàm phán TPP. Vị trí này vốn đã để trống sau khi người tiền nhiệm Hiroshi Oe tiếp nhận vị trí Trưởng đoàn ngoại giao Nhật Bản tại Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD). Đây là động thái mới nhất thể hiện Nhật Bản mong muốn tiên phong trong nỗ lực hiện thực hóa TPP, bất chấp việc thành viên lớn nhất của Hiệp định rút lui.

Nhận định về vấn đề này, tờ Financial Times cho rằng, Nhật Bản đã sẵn sàng tái triển khai TPP mà không có Mỹ. Các quan chức Nhật Bản cho biết, nước này đã sẵn sàng triển khai mà không thay đổi nhiều nội dung đã đàm phán trong TPP.

Theo thỏa thuận trước đó, TPP sẽ chỉ có hiệu lực khi được ít nhất các thành viên đóng góp 85% GDP toàn khối phê chuẩn (tức là không thể thiếu Mỹ hoặc Nhật Bản). Vì vậy, việc Mỹ - thành viên chiếm đến 60% GDP toàn khối tuyên bố rút đồng nghĩa việc hiện thực hóa TPP không còn khả thi. Bởi vậy, để hiện thực hóa được TPP-11, các nước thành viên còn lại phải nỗ lực hơn nhằm sửa đổi lại các điều khoản mà không có Mỹ và các cuộc đàm phán mới sẽ phải sớm được tiến hành.

Nhiều nước kỳ vọng Nhật Bản sẽ đi đầu trong nỗ lực này. Theo một quan chức ngoại giao của Singapore, TPP sẽ không có tương lai nếu thành viên lớn thứ hai - Nhật Bản không hành động. Ngay cả một vài chuyên gia và nghị sĩ của Mỹ cũng ủng hộ việc Nhật Bản thay thế Mỹ trong việc thúc đẩy khu tự do thương mại tại châu Á. Đã có nhiều lo ngại rằng việc Mỹ rút khỏi TPP có thể giúp Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng tại khu vực.

Như Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe từng tuyên bố hồi tháng 11 năm ngoái khi Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump tuyên bố sẽ rút khỏi TPP ngay trong ngày làm việc đầu tiên tại Nhà Trắng, cho đến gần đây Tokyo vẫn cho rằng “TPP vô nghĩa nếu không có Mỹ”. Nhưng nay, dường như Nhật Bản đã thay đổi quan điểm.

Chính quyền của Thủ tướng Abe từng mong chờ khả năng Mỹ đổi ý và quay lại TPP. Nhưng trong chuyến thăm Nhật Bản mới đây của Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence, Chính phủ Nhật Bản đã xác nhận lại chuyện Mỹ quay lại với TPP dường như là không thể xảy ra.

Trong các cuộc đàm phán kinh tế với ông Taro Aso, ông Pence tuyên bố rõ, TPP là chuyện quá khứ của Mỹ, thay vào đó Mỹ sẽ thúc đẩy thỏa thuận thương mại song phương với Nhật Bản. Điều đó khiến Nhật Bản “chốt” quyết định xúc tiến việc thực hiện TPP-11, trong lúc vẫn hy vọng Mỹ xem xét lại.

Tất nhiên, đi đến quyết định này, Nhật Bản đã phải cân nhắc tới việc sẽ giải quyết hàng loạt các vấn đề khó khăn như: Nên làm gì với các hạn ngạch nhập khẩu gạo và sữa vốn đã được thiết kế cho một TPP có Mỹ. Nền kinh tế lớn nhất TPP-11 cũng sẽ phải đối mặt với yêu cầu mở cửa thị trường nhiều hơn so với điều kiện của TPP trước…

Tuy nhiên, theo phân tích của Giáo sư Kenichi Kawasaki thuộc Viện Nghiên cứu chính sách Nhật Bản, những nỗ lực của nước này sẽ không vô nghĩa, TPP vẫn mang lại lợi ích kinh tế dù không có Mỹ. TPP -11 vẫn có thể giúp tăng GDP thực của Nhật Bản thêm khoảng 1,11% - thấp hơn một chút so với mức tăng 1,35% trong trường hợp Mỹ tham gia TPP. Việc hồi sinh TPP còn giúp Nhật Bản thắt chặt quan hệ với các đối tác quan trọng trong khu vực như Việt Nam, Australia và đẩy lùi một phần làn sóng chống toàn cầu hóa vốn đang lan rộng.

Việc Nhật Bản theo đuổi TPP còn được coi là một đối trọng cho kế hoạch theo đuổi các hiệp định song phương của Washington. Chính quyền Trump đã chọn cách tiếp cận ngắn hạn về thương mại và không tỏ ra hứng thú trong việc tạo ra các luật lệ cho tự do thương mại đa phương - vốn là nguyên tắc cơ bản của TPP. Nhật Bản muốn là nhân tố chủ chốt, tiếp tục triển khai nguyên tắc này với các quốc gia khác.

Ở một khía cạnh khác, tờ Nikkei bình luận, đối với Thủ tướng Abe, nhiệm kỳ của ông sẽ kéo dài đến tháng 9/2021 - tám tháng sau khi nhiệm kỳ hiện tại của Tổng thống Mỹ Donald Trump kết thúc. Như vậy, việc hiện thực hóa TPP ngay cả khi không có Mỹ, chắc chắc sẽ là di sản lớn đáng để Thủ tướng Abe theo đuổi.

Tuy nhiên, khi các nước như Nhật Bản và Australia xem ra đã sẵn sàng, thì họ vẫn sẽ không dễ dàng thuyết phục được các thành viên khác, vốn đã nhân nhượng rất nhiều khi Mỹ còn là một thành viên của hiệp định. Đối với một số quốc gia, không còn cơ hội tiếp cận thị trường Mỹ đồng nghĩa với việc cần phải đàm phán lại.

Đại diện 11 nước thảo luận về tương lai của TPP mà không có Mỹ

Theo Tân Hoa xã, ngày 12/7, các nhà đàm phán hàng đầu tới từ 11 quốc gia thành viên Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã bắt đầu cuộc gặp tại Nhật Bản để thảo luận về tương lai của hiệp định thương mại này sau khi Mỹ tuyên bố rút khỏi thỏa thuận.
Cuộc gặp dự kiến diễn ra trong ít nhất 2 ngày tại thị trấn suối nước nóng nổi tiếng Hakone, gần thủ đô Tokyo, sau một cuộc gặp của các bộ trưởng thương mại 11 nước hồi tháng 5 vừa qua, trong đó nhất trí hoàn thiện công tác chuẩn bị trước tháng 11 tới để đưa hiệp định vào hiệu lực.
Các nhà lãnh đạo của 11 nước TPP dự kiến gặp nhau bên lề diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) tại Việt Nam tháng 11 tới.
Theo quy định hiện hành, để TPP có hiệu lực, phải có ít nhất 6 quốc gia, chiếm 85% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của 12 nước ban đầu ký TPP, chính thức thông qua thỏa thuận. Việc Mỹ, chiếm gần 62% tổng GDP, rút khỏi hiệp định, đã khiến thỏa thuận không thể đi vào hiệu lực nếu căn cứ theo quy định hiện hành.
Trong số 11 nước hiện tại, một số nước chỉ muốn thay đổi các yêu cầu để đưa TPP vào hiệu lực mà không xem xét lại các nội dung khác, trong khi một số nước khác có khả năng kêu gọi một vòng đàm phán mới.
Hồi tháng 1/2017, Tổng thống Donald Trump tuyên bố rút Mỹ khỏi TPP, cho rằng hiệp định này sẽ làm tổn hại lợi ích của đất nước.

 

Tổng thống Trump đã nói rằng ông hy vọng có thể nhanh chóng  đạt được một thỏa thuận "rất lớn" và "rất mạnh mẽ" mang lại lợi ích cho cả hai quốc gia.

Một thỏa thuận như vậy sẽ mang lại lợi ích rất lớn cho Anh. Nó đã đặt cược tương lai của nền kinh tế trên lập trường rằng rời khỏi Liên minh châu Âu sẽ mở ra tiềm năng thương mại vốn có của Anh do sẽ được dễ dàng hơn trong việc thương thảo các thỏa thuận song phương hơn là việc chờ đợi sự đồng thuận của 27 quốc gia khác trong khối.

Tuy nhiên, các chuyên gia lại cho rằng, quan điểm tô hồng của cả hai chính phủ là không thực tế.

"Phạm vi cho một thỏa thuận thương mại toàn diện thực sự lớn với Mỹ là rất hạn chế", Peter Holmes, một chuyên gia về thương mại tại Đại học Sussex cho biết. "Có rất nhiều những trở ngại rất lớn.".

Thậm chí nếu đàm phán có thể thống nhấtngay lập tức một thỏa thuận, Anh cũng sẽ không thể áp dụng hưởng lợi ngay lập tức từ thỏa thuận này.

Lý do dễ nhìn thấy là do Vương quốc Anh sẽ vẫn là một thành viên của Liên minh châu Âu cho đến tháng 3/2019, điều này sẽ ngăn cản áp dụng giao dịch mới cho đến khi mối quan hệ Anh – EU chính thức được cắt đứt.

Trong khi đó, các chuyên gia thương mại hàng đầu của nước Anh sẽ dành những tháng tới cố gắng thương thảo các chi tiết mới cho mối quan hệ thương mại với vai trò mới đối với EU, thị trường xuất khẩu lớn nhất của Anh hiện nay.

Câu hỏi lớn vẫn cần phải được trả lời, bao gồm cả việc tại Vương quốc Anh sẽ vẫn là một phần của liên minh thuế quan của khối. Cho đến khi có sự rõ ràng hơn về vấn đề này được thống nhất và thỏa thuận thành văn bản thì sẽ khó có thể có nhiều tiến bộ phát triển được trong các cuộc đàm phán với Mỹ.

Thủ tướng Theresa May đang đánh cược rằng Brexit sẽ giúp biến nước Anh thành "một quốc gia thương mại toàn cầu tuyệt vời". Nếu điều đó có thể xảy ra, Mỹ sẽ thực sự là một ưu tiên hàng đầu khi mối quan hệ với EU được giải quyết.

Anh bán nhiều hàng hoá và dịch vụ cho Mỹ hơn bất kỳ quốc gia nào khác. Các tài khoản của Mỹ chiếm khoảng 20% kim ngạch xuất khẩu của Anh còn tổng thương mại có giá trị 235 tỷ USD.

Rời khỏi EU có nghĩa là Anh sẽ không còn thuộc bên tham gia hơn 600 điều ước hợp tác quốc tế thông qua các khối liên minh và chỉ riêng ở Mỹ là 34 điều ước. Nhiều vấn đề liên quan đến thương mại sẽ cần phải được thương lượng lại.

Một vấn đề: Anh đã dựa vào chuyên môn của các nhà đàm phán của EU trong hơn ba thập kỷ và cho đến thời điểm này Vương quốc Anh không có đủ chuyên gia thương mại để thực hiện công việc này. Chính phủ đang nỗ lực chạy đua tìm thuê nhiều quan chức liên quan đến vấn đề này hơn nữa.

"Tôi không thể nghĩ ra một cách nào đó mạnh mẽ hơn mà những nhà đàm phán mới được bổ nhiệm tại Vương quốc Anh để nắm được mấu chốt vấn đề nhiều hơn để tiến hành đàm phán với người Mỹ", Simon Evenett, giáo sư về thương mại quốc tế tại Đại học St. Gallen nói. "Mong Chúa giúp họ".

Các nhà đàm phán thiếu kinh nghiệm có thể sẽ làm rối tung thêm những vấn đề khó khăn đang chất chồng ngày một nhiều hơn và chống lại họ theo cách khác.

Anh là chỉ đối tác thương mại lớn thứ sáu đối với Mỹ, xếp sau Trung Quốc, Canada, Mexico, Nhật Bản và Đức. Chỉ một thuật toán đơn giản cũng có thể cho thấy rằng để đạt được một thỏa thuận, dù là bất kỳ thỏa thuận, thì những vấn đề rắc rối khó khăn sẽ thuộc về Anh nhiều hơn là đối với người Mỹ.

Nhà đàm phán Mỹ sẽ tìm cách đạt được sự nhượng bộ của Anh để thâm nhập thị trường mở tại Anh theo một số cách không thực sự thoải mái đối với chính người Anh.

Ví dụ điển hình là một nỗ lực gần đây nhất của Mỹ với châu Âu để cùng đạt được một thỏa thuận thương mại tự do đã sụp đổ ngay cả trước khi Trump trở thành tổng thống, một phần là do chính sự phản đối chính trị giữa người châu Âu.

Anh cũng đã chịu nhiều ảnh hưởng từ quan điểm của những người đối lập. Đứng đầu trong số họ là người lãnh đạo hiện nay của phe đối lập, Jeremy Corbyn.

Các chính trị gia Đảng Lao động cam kết sẽ chấm dứt thỏa thuận này nhằm bảo vệ các dịch vụ công cộng của Anh, chẳng hạn như ngành chăm sóc sức khỏe, từ các nguy cơ bị tấn công bởi sự nhâm nhập của các công ty Mỹ tìm kiếm lợi nhuận.

Hầu hết  các thỏa thuận tương lai đều gần như có khả năng sẽ hướng vào các vấn đề nóng như dịch vụ công cộng, bảo vệ người tiêu dùng, y tế và an toàn.

"Nhà đàm phán của Mỹ có thể sẽ yêu cầu được hưởng những chính sách bảo vệ cho ty đa quốc gia của họ để truy cập vào lĩnh vực dịch vụ y tế quốc gia như việc thâu tóm các hoạt động liên quan đến tân dược" Evenett nói. "Điều này sẽ gây ra những phản ứng dữ dội từ nhiều nhóm đối lập ở Vương quốc Anh và cả trong các chính trị gia".

Cựu Tổng thống Obama cảnh báo Anh rằng đó sẽ là "phía cuối của danh sách chờ" cho một thỏa thuận thương mại nếu Anh rời khỏi EU.

Điều này đã thay đổi khi Trump nhậm chức và di chuyển lại mối quan tâm với Vương quốc Anh lên phía trước của hàng ưu tiên.

Nhưng Trump cũng đã thể hiện rất mạnh mẽ quan điểm hoàn toàn tách biệt với thế giới khi tuyên bố rằng thương mại toàn cầu là lừa đảo và chống lại Mỹ và đặc biệt nhấn mạnh sự tin tưởng và sự thất bại của toàn cầu hóa.

Trump đã từ bỏ các thỏa thuận thương mại mà ông coi là không công bằng và cam kết sẽ đàm phán lại.

Điều đó có ý nghĩa gì với một thỏa thuận để đàm phán lại từ đầu? Người Anh sẽ sớm tìm hiểu ra.
 

Nguồn: Asem/WTO/Bloomberg…