Chương dịch vụ của RCEP: Rủi ro không gian chính sách và chủ quyền pháp lý cho các nước đang phát triển và các nước kém phát triển
Thứ hai, 22-8-2016AsemconnectVietnam - Nội dung chương dịch vụ của Hiệp định Quan hệ đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) cho thấy chương này đang đi theo mô hình chuẩn. Dịch vụ được coi như là sản phẩm thương mại hàng hóa theo quan hệ tiền-hàng thông qua thị trường. Không có cửa cho các chính phủ ưu tiên các vấn đề về xã hội, việc làm, phát triển và các khía cạnh môi trường của các dịch vụ trong hoạch định và thực thi chính sách và quy định trong nước về lĩnh vực dịch vụ.
Các quy định pháp luật mục tiêu và chính sách là cái mà các doanh nghiệp nước ngoài thường kêu ca gây khó khăn hơn cho họ khi bán các dịch vụ của mình ở một nước khác và cạnh tranh với doanh nghiệp địa phương, ngay cả khi họ là các công ty xuyên quốc gia lớn. Nhìn từ góc độ xã hội, các quy tắc trong Chương dịch vụ của RCEP gây hạn chế nghiêm trọng đến chủ quyền và không gian hoạch định chính sách của các chính phủ, và nó có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc giải quyết các vấn đề về xã hội, môi trường, văn hóa, giới tính, chính trị và tăng trưởng kinh tế.
Không gian chính sách rất quan trọng đối với các nước đang phát triển, đặc biệt là đối với các nước kém phát triển nhất (LDC), và nó đòi hỏi phải có các quy tắc linh hoạt và có khả năng để ứng phó với các vấn đề không lường trước được mà không phải phải đối mặt với các mối đe dọa từ các cuộc tranh chấp pháp lý hoặc các biện pháp trừng phạt kinh tế. Do đó, không ngạc nhiên khi một chương phức tạp như chương dịch vụ có khả năng mắc sai lầm. Mặc dù tại tại thời điểm thỏa thuận nó thể hiện khả năng rủi ro thấp song những gì chứa đựng lại có thể trở thành gánh nặng trách nhiệm lớn trong tương lai, đặc biệt là khi tình hình kinh tế trong nước và toàn cầu thay đổi và các công nghệ mới làm thay đổi tác động của các quy định và cam kết. Bối cảnh quốc tế cũng có thể thay đổi. Ví dụ, tất cả các bên đàm phán RCEP đã cam kết đạt được Chương trình nghị sự 2030 về phát triển bền vững, chương trình yêu cầu tái cân bằng phát triển dựa trên các kết quả thương mại; nhưng trong các chương RCEP vẫn im lặng về những mục tiêu đó.
ASEAN cơ bản đồng ý về khuôn khổ RCEP
Thay vào đó, chương dịch vụ cho thấy các nước ngoài ASEAN, đặc biệt là Úc, New Zealand, Hàn Quốc và Nhật Bản, đã rất tích cực để đáp ứng nhu cầu riêng tư của họ và nhấn mạnh vào cách thức mới để trói buộc các chính phủ khác trong tương lai. ASEAN đã cơ bản đồng ý về khuôn khổ, song đang lưỡng lự về độ sâu rộng của các ràng buộc. Ấn Độ đã đề xuất một số vấn đề mới và sự bảo vệ, trong khi theo đuổi những tham vọng riêng của mình để có thể nhận được các cam kết về cho phép lao động tự do di chuyển. Trung Quốc không đóng một vai trò gì trong các yêu cầu này của Ấn Độ.
Áp lực về thời hạn kết thúc đàm phán RCEP vào cuối năm đã được khẳng định tại Hội nghị Bộ trưởng RCEP tại Lào vào ngày 04 tháng 8 năm 2016. Điều này dấy lên lo ngại rằng các nước đang phát triển và các nước kém phát triển đang bị đẩy vào thế phải chấp nhận kết quả cho dù nó có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng đến nền kinh tế và xã hội của họ trong tương lai.
RCEP được đưa ra vào năm 2013, hiện đang được đàm phán giữa 10 nước thành viên ASEAN (Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan, Brunei, Việt Nam, Lào, Myanmar, Campuchia) và 6 đối tác là Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc. Mục đích của RCEP là thiết lập sự hợp tác kinh tế sâu sắc hơn giữa ASEAN với các đối tác, tập trung vào thương mại hàng hóa, dịch vụ và đầu tư. Nếu thành công, RCEP sẽ tạo ra khu vực kinh tế với tổng dân số 3,4 tỷ người, chiếm gần 30% giá trị thương mại toàn cầu.
Trung Quốc được xem là động lực của RCEP - hiệp định vốn được xem bài toán thay thế trước sự ra đời của TPP do Mỹ dẫn đầu. Trong khuôn khổ RCEP, có 7 thành viên bao gồm Australia, Nhật Bản, Malaysia, New Zealand, Singapore, Việt Nam và Brunei đồng thời là thành viên của TPP.
“Chương trình nghị sự của RCEP bao gồm các cuộc thảo luận về sở hữu trí tuệ, thương mại điện tử… Nhưng liệu tất cả các thành viên RCEP có tương đồng trong các quy định liên quan. Vấn đề tiếp sau là bằng cách nào RCEP có thể đạt được những điều khoản chung để áp dụng đối với tất cả các thành viên trong khối, đó là một thách thức kỹ thuật”.
Trong các cam kết quốc tế, từng nước thành viên không tránh khỏi sự mâu thuẫn giữa lợi ích quốc gia với nỗ lực hợp tác để đạt được lợi ích chung, và hiện RCEP đang phải đối mặt với sự mâu thuẫn đó.
Sự “thiếu nhiệt tình” trong tự do hóa thương mại của các nước như Ấn Độ và Indonesia “đang là vấn đề đau đầu của các nước nhiều tham vọng hơn trong RCEP”.
Ai được hưởng lợi: Theo đánh giá của Trung tâm Thương mại châu Á, Trung Quốc sẽ là người hưởng lợi lớn nếu RCEP kết thúc thành công.
Các nước Đông Nam Á khác không tham gia TPP có thể nhận được lợi ích từ RCEP nhưng mức độ và quy mô sẽ phụ thuộc vào “chất lượng” của thỏa thuận cuối cùng. Các nước này thực sự cần đạt được kết cục tốt hơn trong RCEP để có thể duy trì khả năng cạnh tranh của nền kinh tế, các nhà phân tích nói.
Nguồn: hoinhap.org.vn
Bước tiến quan trọng và cân bằng về đầu tư: Nhìn từ RCEP
ASEAN đánh giá cao vai trò của RCEP trong tiến trình phục hồi khu vực
Hiệu quả thực thi Hiệp định RCEP trong tác động thay đổi địa chính trị
Hiệu quả thực thi Hiệp định RCEP từ góc độ hải quan
Vai trò đòn bẩy của hiệp định RCEP sau 7 tháng thực thi
Tăng cường quan hệ thương mại Việt Nam-Mexico theo hướng cân bằng hơn
Đa dạng hóa chuỗi cung ứng: Cơ hội nào cho ASEAN?
Nắm bắt cơ hội từ hiệp định EVFTA, xuất khẩu gốm sứ vào EU tăng mạnh
Thực thi RCEP: Doanh nghiệp cần làm gì để có “hệ miễn dịch” tốt?
Cơ hội thu hút FDI từ Hiệp định RCEP
Hiệp định RCEP giúp châu Á Thái Bình Dương chiếm ưu thế về kinh tế kỹ thuật số
Phòng vệ thương mại: Ứng phó rào cản thương mại từ Ấn Độ
“Kế sách” ASEAN về ứng phó an ninh lương thực
Vai trò mới của Hiệp định RCEP trong thúc đẩy hội nhập khu vực Đông Á
Xuất khẩu cá tra sang thị trường Brazil giảm 2 con số
Tính đến giữa tháng 2/2023, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường Brazil đạt giá trị 10,5 triệu USD, giảm 51% so với cùng kỳ năm ...Điểm tên 9 mặt hàng xuất khẩu tăng trưởng dương 2 tháng ...
Tình hình xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam tháng 2 và ...