Bây giờ tôi nhận ra rằng quyết định rút khỏi TPP của tổng thống Trump không đơn thuần là thể hiện của nhà lãnh đạo, mà là dấu hiệu của việc rút lui khỏi cộng đồng quốc tế. Đây chỉ là một dấu hiệu cho thấy sự tách biệt khỏi cộng đồng quốc tế của Hoa Kỳ. Một dấu hiệu khác là quyết định rút lui khỏi Hiệp định Paris của tổng thống Trump, và chúng ta phải thực hiện Hiệp định này mà không có Hoa Kỳ.

Hiệp định TPP gốc có một số thiếu sót và TPP mới có thể được thương lại phù hợp với lợi thế của Canada. Canada đã bị thiệt khi đàm phán TPP gốc vì là người đến sau: chúng tôi phải chấp nhận những gì đã được đàm phán.

Canada là một quốc gia dựa nhiều vào thương mại và do đó chúng tôi phụ thuộc vào những Hiệp định thương mại công bằng. Như các chính trị gia vẫn làm, tôi sẽ liệt kê 5 điều kiện của tôi để chấp nhận TPP mới - cái được đặt tên là TPP-11 sau khi các quốc gia còn lại tập hợp lại.

Các điều khoản về giải quyết tranh chấp giữa nhà đầu tư và chính phủ (ISDS) không phải là một phần của TPP-11. Điều khoản cho phép các nhà đầu tư có thể kiện chính phủ khi các quy định của các cơ quan địa phương can thiệp vào việc kinh doanh gây thiệt hại cho nhà đầu tư.

Khi các tranh chấp phát sinh, các trọng tài có nghĩa vụ phân xử một cách minh bạch, tương tự như tại Tòa án Quốc tế, không có sự riêng tư giữa các trọng tài viên, quy định này đã được thực hiện trong Hiệp định NAFTA.

Tiêu chuẩn về môi trường không phải là một phần của TPP-11. Các ngành công nghiệp gây tác động lớn đến môi trường và họ không bảo vệ môi trường vì sẽ làm tăng chi phí kinh doanh, tuy nhiên đây là cái giá mà người dân địa phương và các thế hệ tương lai sẽ phải trả. Các tiêu chuẩn môi trường cần phải được đàm phán bằng các hiệp định riêng như Hiệp định Paris.

Cũng nên loại trừ Sở hữu trí tuệ ra khỏi TPP. Các nghệ sỹ và các công ty phần mềm nhỏ là đối tượng cần được bảo vệ, tuy nhiên các quy định thường chỉ quan tâm đến việc bảo vệ sở hữu trí tuệ cho các tập đoàn lớn như Disney.

Cũng nên loại trừ các quy định về y tế. Chúng là cái cớ cho các tập đoàn Dược phẩm kéo dài thời gian bảo hộ sáng chế của các loại thuốc mà lẽ ra có thể sản xuất rẻ hơn bằng thuốc generics.

TPP-11 sẽ là một cuộc chơi giữa các quốc gia được xếp vào loại trung lưu hiện nay với việc Hoa Kỳ đứng ngoài cuộc và Trung Quốc cũng như châu Âu sẽ không bao giờ có mặt. Canada có thể đàm phán ở vị thế của một cường quốc. Tổng thống Trump thường ủng hộ các thỏa thuận song phương vì ông cho rằng như thế sẽ có lợi hơn khi đàm phán với các quốc gia nhỏ hơn. Nhưng nếu các quốc gia nhỏ này có thể liên kết thành một khối thì có thể thay đổi chiến thuật bắt nạt của Trump.

Theo Hugh Stephens tại Viện Các vấn đề Toàn cầu của Canada, TPP-11 sẽ cho phép Canada tiếp cận các thị trường mà trước đây không có. Nó sẽ thay thế các đàm phán song phương vốn không đi đến đâu trước đây như giữa Nhật Bản và Canada. Với việc có Nhật Bản trong TPP-11, việc đàm phán có thể được tiến hành. Và với TPP-11, thương mại tự do có thể diễn ra với các quốc gia khác mà Canada chưa có hiệp định song phương như Úc, New Zealand, Malaysia và Việt Nam.

Và tại các quốc gia mà Canada có hiệp định song phương như Mexico, Chile và Peru, TPP-11 có thể tạo nên sự gắn kết hơn.

Trong khi Canada là quốc gia đến sau trong Hiệp định TPP gốc, thì hiện nay Canada có thể là nhà lãnh đạo về thương mại công bằng trong TPP-11. Với việc Hoa Kỳ rút lui, Canada cần phải bước lên vũ đài sân khấu thế giới.

Nguồn: hoinhap.org.vn