Bangladesh quyết định giảm thuế nhập khẩu gạo với hy vọng kéo giảm giá gạo trong nước – hiện đng cao kỷ lục – trong bối cảnh dự trữ gạo quốc gia cũng giảm nhanh.

Thông tin từ Bộ Thương mại nước này cho biết, giá gạo tại Bangladesh trong tháng 5 đã lên mức cao kỷ lục lịch sử sau khi lũ lụt gây tổn thất mùa màng và dự trữ gạo quốc gia xuống mức thấp nhất trong vòng 10 năm.

“Chúng tôi đã quyết định giảm thuế nhập khẩu gạo từ mức 28% xuống 10%”, Bộ trưởng Bộ Thương mại Tofail Ahmed cho biết.

 Theo tính toán của Bộ này, giá gạo sẽ giảm 6 taka/kg sau động thái giảm thuế. Nhu cầu cao tại Bangladesh, nước sản xuất gạo lớn nhất thế giới đã, đang và có thể sẽ tiếp tục hỗ trợ giá gạo tăng tại những nước xuất khẩu lớn nha Việt Nam, Thái Lan và Ấn Độ.

Bangladesh sẽ nhập khẩu 200.000 tấn gạo trắng với giá 430 USD/tấn và 50.000 tấn gạo đồ với giá 470 USD/tấn theo thoả thuận liên chính phủ với Việt Nam, ông Ataur Rahman, Thư ký Bộ trưởng Bộ Lương thực cho biết.

Chính phủ Bangladesh cũng đang đàm phán với Thái Lan và Ấn Độ để mua gạo làm đầy kho dự trữ.

Bên cạnh đó, ngân hàng trung ương Bangladesh đã chỉ thị các ngân hàng cho phép các thương gia nhập khẩu gạo được hưởng ưu đãi không cần bất cứ thế chấp nào cho khoản tín dụng thư. Bangladesh được dự báo có thể sẽ trở thành nước nhập khẩu gạo lớn trong năm nay. Năm 2011 đây là thị trường nhập khẩu gạo lớn thứ 4 của Mỹ. Nhưng kể từ đó chính phủ Bangladesh không nhập khẩu gạo mà chỉ có tư nhân nhập, chủ yếu từ Ấn Độ.

Bangladesh sản xuất khoảng 34 triệu tấn gạo mỗi năm nhưng chủ yếu sử dụng trong nước cho dân số 160 triệu người. Thị trường này chỉ nhập khẩu khi bị thiếu hụt do lũ lụt hoặc hạn hán.

Theo ước tính từ Bộ Nông nghiệp, lũ lụt lớn đã cuốn trôi cây trồng ở vùng đông bắc Bănglađét, nơi có sản lượng gần 700.000 tấn gạo.

Các cánh đồng sắp được thu hoạch bị ảnh hưởng bởi lũ lụt, thiệt hại lớn ở nước Nam Á, nơi mà giá gạo địa phương đã đạt mức cao từ ​​trước tới nay và dự trữ ngũ cốc chủ lực đã giảm đến mức thấp nhất trong 6 năm.Lũ lụt gây ra bởi mưa lớn cũng làm hỏng cây trồng và nghề cá ở khu đầm lầy ở vùng đông bắc của nước này, ảnh hưởng đến hàng triệu người.

Chính phủ đã cấp 100 triệu taka (1,2 triệu USD) viện trợ khẩn cấp cho người dân trong vùng bị lũ lụt.Manzurul Hannan, Cục trưởng Cục Khuyến nông cho biết: "Đây là một tổn thất lớn đối với nông dân.

Hannan cho biết, bên cạnh khoản viện trợ khẩn cấp, một kế hoạch khôi phục trang trại đang được tiến hành nhằm cung cấp hạt giống và phân bón miễn phí cho nông dân bị ảnh hưởng cho vụ mùa tiếp theo.Ông nói với Reuters: "Nhưng chúng tôi không nghĩ rằng điều này sẽ ảnh hưởng nhiều đến toàn bộ gạo sản xuất (trong năm nay).

Bangladesh dự định sản xuất hơn 34 triệu tấn trong niên vụ hiện tại, tăng so với gần 33,5 triệu tấn năm trước.Nhà sản xuất gạo lớn thứ tư trên thế giới tiêu thụ gần như toàn bộ sản lượng của nước này nhưng thường phải nhập khẩu để đối phó với tình trạng thiếu hụt do thiên tai như lũ lụt hoặc hạn hán.

Dự trữ gạo nhà nước tại các kho của chính phủ đã giảm xuống còn khoảng 350.000 tấn, mức thấp nhất trong 6 năm.

Các quan chức của cơ quan thu mua nhà nước cung cấp ngũ cốc cho biết, Bangladesh đã nhận được đơn hàng thấp nhất với mức 427,85 USD/tấn CIF từ Sukhbir Agro Energy ở Dubai trong phiên đấu thầu nhập khẩu 50.000 tấn gạo đồ.

Cơ quan nhà nước - Cục Lương thực, đã ban hành phiên đấu thầu đầu tiên về gạo kể từ năm 2011 vì giá gạo ở Bangladesh đã đạt mức cao kỷ lục sau khi thời tiết xấu đã làm hỏng cây trồng và trong khi dự trữ của bang đứng ở mức thấp nhất trong 6 năm.Thương nhân Châu Âu cho biết, phiên đấu thầu kết thúc vào ngày 21/5, nhưng chưa có đơn mua hàng nào được đưa ra và đề nghị vẫn đang được xem xét.

Các thương gia châu Âu cho biết: các đơn hàng khác tính theo USD/tấn CIF là: Olam 439,21 USD, Amir Chand 454 USD, Agro 473,09 USD và Bogadiya  484,93 USD.Một thương nhân cho biết: "Xuất xứ đơn hàng chào giá thấp nhất chưa được biết nhưng có thể là gạo từ Ấn Độ hoặc Thái Lan vì các nước khác sẽ gặp khó khăn trong việc cung cấp gạo đồ với khối lượng lớn như vậy".

Trong số 17 công ty được kỳ vọng đã đăng ký tham gia đấu thầu, chỉ có 5 công ty tham gia.Thương nhân cho biết: "Hầu hết các công ty không tham gia vì thời gian ngắn để chuẩn bị và thời gian giao hàng rất ngắn là 40 ngày sau ngày ký hợp đồng".Bănglađét lên kế hoạch nhập khẩu 600.000 tấn gạo sau các trận lũ quét ảnh hưởng xấu đến cánh đồng thu hoạch, có thể phá hủy 700.000 tấn vụ thu hoạch. Một gói thầu khác từ Bangladesh để mua 50.000 tấn gạo trắng đóng cửa vào ngày 28/5.

Ai Cập:  Ai Cập nước xuất khẩu gạo truyền thống, đã ký hợp đồng mua 20.000 tấn gạo Ấn Độ.Bản thông báo của chính phủ không giải thích lý do tại sao họ ký hợp đồng mua gạo. Nhưng trong tháng 12, chính phủ cho biết họ sẽ nhập khẩu gạo sau khi hủy thầu để mua gạo sản xuất trong nước khi các công ty đấu thầu chào giá cao hơn mức mà chính phủ yêu cầu.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp Mỹ tháng 10, sản lượng lúa gạo của Ai Cập năm 2016 ước tính đạt 5,1 triệu tấn so với mức tiêu thụ hàng năm khoảng 3,95 triệu tấn.

Trong tháng 3 chính phủ đã đạt được thoả thuận với các nhà máy gạo tư nhân để sản xuất gạo trắng, có khả năng cân bằng với giá mua của vụ mùa năm ngoái, dẫn đến hàng triệu tấn lúa không dùng đến kể từ vụ thu hoạch.

Bộ Cung ứng cho biết, tại thời điểm này họ đã đồng ý trả tiền cho các nhà máy tư nhân 6,3 bảng Ai Cập (0,3784 USD/kg) gạo trắng, mà chính phủ sẽ bán tại các cửa hàng của mình với giá 6,5 bảng Ai Cập.

Sản lượng lúa Philippines trong quý 2 năm nay được dự báo sẽ chỉ đạt 4,10 triệu tấn, giảm nhẹ so với mức 4,13 triệu tấn dự báo hồi tháng 4.

Cơ quan thống kê nước này cho biết mưa ở một số tỉnh trong khi hạn han và sâu bệnh ở một số tỉnh khác chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới vụ mùa lúa.

Philippines, một trong những thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, đang chuẩn bị mở thầu để nhập khẩu 250.000 tấn gạo bổ sung vào kho dự trữ đang suy giảm nhanh.

Theo số liệu của chính phủ, lượng gạo dự trữ của chính phủ Philippine đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn 3 năm qua, nhấn mạnh sự cần thiết việc cơ quan thu  mua ngũ cốc nhà nước cần nhập khẩu và tăng cường dự trữ trước mùa mưa bão.

Bộ trưởng Nông nghiệp Emmanuel Piñol cho biết trong năm nay vẫn thiếu  từ 500.000 - 800.000 tấn gạo cần phải có nguồn nhập khẩu.

Các nhà cung cấp gạo chính - Việt Nam và Thái Lan - đang theo dõi nhu cầu mới của Philippines, một trong những khách hàng mua nhiều nhất thế giới.

Cơ quan Lương thực Quốc gia (NFA) cho biết, dự trữ gạo tại các kho của cơ quan thu mua lương thực quốc gia ở mức 327.240 tấn tháng trước, mức thấp nhất kể từ tháng 1/2014.  Cơ quan Thống kê Philippine (PSA) cho biết trong báo cáo khi dự trữ đạt khoảng 270.000 tấn.

Dự trữ của NFA có thể chỉ đáp ứng nhu cầu của quốc gia trong 10 ngày, thấp hơn mức yêu cầu 15 ngày mà phải duy trì tại bất kỳ thời điểm nào và 30 ngày vào mùa thu hoạch thất bát từ tháng 7 - tháng 9.

Báo cáo của PSA nhấn mạnh NFA cần tăng dự trữ để đảm bảo cung cấp trong nước và ngăn chặn sự tăng giá bán lẻ trong nửa cuối năm, khi các cơn bão thường đổ bộ và cây trồng bị cuốn trôi.

Dự trữ thương mại và hộ gia đình, toàn bộ gạo dự trữ của nước này tháng trước đủ cho 79 ngày, cải thiện so với lượng dự trữ trong tháng 3 là 64 ngày, sau mùa thu hoạch gần đây.

Tổng thống Rodrigo Duterte đã ra lệnh cho NFA hồi tháng trước, khi vụ thu hoạch địa phương đang đạt mức cao nhất, để tăng dự trữ gạo bằng cách mua từ nông dân địa phương trước khi lên kế hoạch nhập khẩu.

Với mùa thu hoạch địa phương hiện nay, Piñol cho biết NFA và khu vực tư nhân hiện tại có thể đẩy mạnh nhập khẩu để dự trữ.

Ông Piñol cho biết: "Nếu mục đích nhập khẩu là tăng cường dự trữ đệm của chính phủ thì việc nhập khẩu phải được thực hiện theo chương trình của chính phủ để dự trữ, gạo sẽ được lưu giữ trong kho của chính phủ".

Ngay từ đầu quý I, NFA đã xin phép Hội đồng NFA, hội đồng bao gồm các nhà quản lý kinh tế của đất nước, để nhập khẩu ngay 250.000 tấn gạo theo một hợp đồng liên chính phủ.

Philippines, một trong những nước mua gạo lớn nhất thế giới, sẽ đưa ra đấu thầu nhập khẩu 250.000 tấn gạo vào tháng tới, để tăng dự trữ thấp trước vụ mùa thất bát và để bù đắp những thiệt hại về mùa màng có thể xảy ra trong mùa bão.

Cơ quan Thực phẩm Quốc gia (NFA), cơ quan thu mua gạo nhà nước cho biết, phiên đấu thầu mở cửa cho các nhà buôn tư nhân ở các nước xuất khẩu chính Thái Lan và Việt Nam cũng như các nước khác bao gồm nhà cung cấp hàng đầu Ấn Độ và Pakistan.

Nhu cầu gạo mới của một số nhà nhập khẩu hàng đầu thế giới như Philippines và Bangladesh đã đẩy giá gạo Thái Lan và Việt Nam tăng lên.

Phát ngôn viên NFA Marietta Ablaza nói với Reuters, NFA sẽ thông báo đấu thầu ngay sau khi được chấp thuận từ Hội đồng NFA, có thể đưa ra trong tuần này.

Bà cho biết, hàng sẽ giao đến cuối tháng 6 hoặc đầu tháng 7.

Dự trữ của chính phủ đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn ba năm, chỉ đảm bảo đủ để dùng 8 ngày theo yêu cầu của quốc gia.

NFA được uỷ quyền duy trì dự trữ đệm 15 ngày tại bất kỳ thời điểm nào và tối thiểu là 30 ngày trong vụ mùa thất bát từ tháng 7 đến tháng 9.

Bà Ablaza cho biết, hội đồng cũng sẽ hoàn tất các điều kiện nhập khẩu lên tới 805.000 tấn gạo mà tư thương  địa phương sẽ đưa vào theo kế hoạch hạn ngạch hàng năm, kế hoạch đảm bảo cung cấp ngay cả trong mùa mưa bão này.

Mùa bão lũ ở Philippines thường đỉnh điểm vào tháng 10 đến tháng 12 khi những cơn bão mạnh nhất đổ bộ, phá hoại cây lúa của nước này.

Manila đang chuyển từ mua gạo theo hợp đồng liên chính phủ để đảm bảo khả năng cạnh tranh và minh bạch sau các cáo buộc rằng, một số quan chức của NFA kiếm tiền từ những giao dịch như vậy. Cơ quan này đã phủ nhận không có bất kỳ hành động sai trái nào.

Trung Quốc: Trong 3 tháng đầu năm 2017, Trung Quốc đã nhập khẩu 862.996 tấn gạo (giảm 3,31% so với cùng kỳ năm ngoái), nhưng trong đó nhập khẩu từ Việt Nam vẫn tăng 34,18%. Xuất khẩu gạo Trung Quốc 3 tháng đầu năm tăng mạnh, tăng 396,29% đạt 204.305 tấn.

Dưới đây là số liệu xuất nhập khẩu gạo của Trung Quốc tháng 3/2017 và 3 tháng đầu năm, theo thống kê chính thức của Tổng cục Hải quan Trung Quốc.

Tăng (giảm) tính theo phần trăm, so với cùng kỳ năm trước.

 Sri Lanka: Hết lũ lụt rồi đến hạn hán nghiêm trọng đã làm giảm sản lượng nông nghiệp ở Sri Lanka, khiến cho khoảng 900.000 người lâm vào tình trạng thiếu đói. Đó là cảnh báo của Liên Hiệp Quốc.Sản lượng gạo của Sri Lanka dự báo sẽ giảm gần 40% xuống 2,7 triệu tấn trong nă 2017, theo dự báo của Tổ chức Nông Lương Liên Hiệp Quốc (FAO) và Chương trình Lương thực Thế giới.

Sri Lanka năm qua đã rơi vào tình cảnh hạn hán trầm trọng nhất trong vòng 4 thập kỷ, và thiếu mưa tiếp diễn tới năm 2017, khiến cho nhiều nong dân bị mất mùa cũng như thu nhập.

Tình hình càng thêm trầm trọng khi tháng 5 vừa qua mưa lớn nghiêm trọng nhất trong vòng 14 năm đã gây ra lũ lụt ở vùng Tây Nam, làm chết hơn 200 người và gây tổn thất nghiêm trọng tới mùa màng. Sản lượng gạo nước này năm 2017 dự báo sẽ thấp hơn ít nhất là 24% so với năm ngoái.

Ấn Độ: Ấn Độ đã nâng giá thu mua tối thiểu đối với gạo, bông và các cây trồng khác sau khi nông dân ở những bang trồng trọt lớn nhất nước này phản đối vì giá thu mua quá thấp.

Giá thu mua lúa tại cổng trại được điều chỉnh tăng 5,4% lên 1.550 rupee (24,03 USD)/100 kg bắt đầu từ ngày 1/7. Giá thu mua bông xơ dài cũng được điều chỉnh tăng thêm 3,8% lên 4.320 rupee/100 kg.

Ấn Độ vẫn duy trì chính sách thu mua ngũ cốc của nông dân để bảo vệ họ tránh phải bán với giá quá thấp, và để xây dựng kho dự trữ sử dụng trong các chương trình nhân đạo.

Chính phủ Ấn Độ đặt ra giá tối thiểu với hơn 20 mặt hàng nông sản, nhưng thu mua chủ yếu là lúa mì và lúa gạo. Những nông sản khác như hành, cà chua, khoai tây…chỉ được thu mua khi giá giảm sâu.

Nguồn: Reuters, Blooberg