Các đại biểu thuộc Liên minh châu Âu, Nhật Bản và Australia đã trình bày các bài trình bày so sánh các RTA hiện tại và tương lai của mình với các quy định trong hiệp định TFA của WTO, từ đó cho thấy các chương trình nghị sự thương mại song phương, khu vực và đa phương đã ảnh hưởng đến nhau như thế nào.
Cuộc họp không chính thức này được tổ chức theo điều 28 của trong tuyên bố của Hội nghị các Bộ trưởng WTO vào tháng 12/2015 tại Nairobi, đề nghị Ủy ban thảo luận ý nghĩa của các RTA đối với hệ thống thương mại đa biên và mối quan hệ của các FTA với các quy tắc của WTO. Bên cạnh các hướng dẫn để tổ chức các cuộc thảo luận này, tuyên bố của Hội nghị Bộ trưởng cũng kêu gọi các thành viên WTO cùng hợp tác hướng tới việc chuyển đổi cơ chế minh bạch tạm thời được sử dụng để rà soát các RTA thành một cơ chế thường trực mà không làm ảnh hưởng đến các yêu cầu báo cáo.

Cuộc họp cũng xem xét các RTA của các nước thành viên hội tụ hay khác biết với các quy định của TFA. Các nước thành viên cũng đã nghe các báo cáo về các điều khoản tạo thuận lợi thương mại trong các RTA đã phát triển và định hình các cuộc đàm phán TFA và làm thế nào để TFA có thể thiết lập cơ sở cho các chương trình tạo thuận lợi cho hải quan và thương mại trong các RTA trong tương lai.
Một số đoàn cũng chia sẻ những kinh nghiệm quốc gia của mình với các điều khoản liên quan đến thuận lợi hoá thương mại trong các RTA của họ.
"Tôi nghĩ đây là một cuộc thảo luận mang tính xây dựng", Đại sứ Daniel Blockert (Thụy Điển) cho biết. "Cuộc thảo luận ngày hôm nay là một ví dụ cho thấy cuộc đối thoại về các hệ lụy có hệ thống có thể được tiến hành như thế nào. Tôi hy vọng công việc này sẽ tiếp tục".

Cơ chế minh bạch RTA                             
Ủy ban đã thảo luận về Hiệp định thương mại tự do Ireland – Quần đảo Faroe và Hiệp định thương mại tự do Liên bang Nga - Azerbaijan như là một phần của nội dung cơ chế minh bạch lâm thời cho các RTA.
Iceland và Quần đảo Faroe cho rằng hiệp định song phương của họ bao gồm cả hai lĩnh vực hàng hoá và dịch vụ là RTA toàn diện nhất của họ. Iceland cũng cho biết thêm rằng hiệp định này đã chứng minh được sụ thành công, có lợi cho công chúng và làm sâu sắc thêm, mở rộng sự hợp tác đã và đang có sự hợp tác tuyệt vời giữa hai nước. Quần đảo Faroe thì cho biết hiệp định thiết lập một khu vực kinh tế duy nhất và là một thỏa thuận quan trọng trên nhiều khía cạnh đối với cả hai chính phủ và nền kinh tế.
Hiệp định thương mại tự do Liên bang Nga - Azerbaijan chỉ bao gồm lĩnh vực hàng hoá. Nga cho biết, coi RTA này là một công cụ quan trọng để duy trì và làm sâu sắc thêm quan hệ kinh tế giữa hai nước. Azerbaijan thì đánh giá hợp tác kinh tế thương mại giữa hai nước đã phát triển và tiếp tục phát triển năng động và thành công hơn với sự trợ giúp của hiệp định này.

Chủ tịch Ủy ban cho biết, hiện tại chỉ có 33 RTA liên quan đến các nước thành viên WTO cùng với 29 RTA liên quan đến các nước không phải là thành viên. Bản tổng hợp tình hình thực tế về các hiệp định thương mại khu vực bao gồm các lĩnh vực hàng hoá và dịch vụ vẫn chưa hoàn thành. Ông cho biết đã tham khảo ý kiến ​​với các phái đoàn tham gia vào các RTA mà chưa cung cấp đầy đủ dữ liệu và hy vọng họ sẽ cung cấp tất cả các thông tin thiếu hụt.

Các nước thành viên cũng khẳng định, tính đến ngày 27/3/2017, có 81 RTA chưa được thông báo cho WTO và chưa có báo cáo triển khai thực hiện cho 136 RTA.

Sự bất đồng giữa các nước Hiệp hội hội nhập châu Mỹ La tinh (LAIA) và các nước thành viên WTO khác về hiện trạng của các hiệp định thuộc LAIA trong danh sách các hiệp định không thông báo vẫn chưa được giải quyết. Mỹ đã bắt đầu thảo luận về phương thức thông báo trong nỗ lực giải quyết các hiệp định chưa thông báo. Trong khi đó, EU đã đề cập tới những câu hỏi đặt ra cho LAIA vào tháng 9/2016; LAIA đã chỉ ra rằng gần đây họ đã gửi câu trả lời cho những câu hỏi này tới Ủy ban thương mại và phát triển.
Trong khi các thành viên WTO vẫn tiếp tục không đồng ý nên khi phát biểu kết thúc cuộc họp, Chủ tịch Ủy bản khẳng định “các bên cần có một quyết tâm để cố gắng đạt được tiến bộ này. Vai trò của WTO trong việc theo dõi các RTA là một vấn đề hết sức quan trọng."
Cuộc họp tiếp theo
Cuộc họp tiếp theo của Ủy ban RTA đã được dự kiến ​​tổ chức vào ngày 29-30/6/2017.

Long Giang
Nguồn: wto.org